Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), (İngilizce: World Health Organization, WHO) Birleşmiş Milletler'e bağlı olan ve toplum sağlığıyla ilgili uluslararası çalışmalar yapan örgüttür.12
1945 yılında ABD’nin San Francisco kentinde toplanan Birleşmiş Milletler Konferansı, bu dönemde bütün halkların sağlığının, dünyada barış ve güvenliğin sağlanması açısından temel önem arz ettiğini kabul ederek Çin ve Brezilyalı delegelerin bir "Uluslararası Sağlık Örgütü" kurulması amacıyla toplantı düzenlenmesi oy birliğiyle kabul edilmiştir.
Birleşmiş Milletler (BM) Ekonomik ve Sosyal Konseyi, söz konusu toplantının hazırlanması için Belçikalı Prof. Dr. Rene Sard başkanlığında 15 kişilik bir teknik komite oluşturmuştur. Teknik komite kısa bir süre içinde toplantının gündemini saptamış, kurulacak uluslararası sağlık örgütü için anayasa taslağını hazırlamış ve alınması gereken kararları belirlemiştir.
19-22 Temmuz 1946 tarihlerinde New York'ta düzenlenen Uluslararası Sağlık Konferansı'nda BM’ye üye 51 ülkenin temsilcisi ile Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), OIHP (Merkezi Paris’te bulunan Uluslararası Halk Sağlığı Bürosu), PAHO, Kızılhaç, Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu ve Rockefeller Vakfı temsilcileri Dünya Sağlık Örgütü anayasasını oluşturmuşlardır.
DSÖ Anayasası 22 Temmuz 1946 tarihinde 61 ülkenin temsilcisi tarafından imzalanmıştır. DSÖ Anayasası en az 26 üye ülke tarafından resmen kabulü ile yürürlüğe girmiştir. Bu süre içerisinde DSÖ işlevlerini yerine getirecek bir ara komisyon seçilmiştir. Bu ara komisyon iki yıl süreyle DSÖ’nün görevlerini yürütmüştür. Yugoslav Prof. Dr. Andrija Stampar başkanlığındaki ara komisyon tüm çalışmalarını tamamlamış ve 26 üye ülkenin onayı 7 Nisan 1948’de gerçekleşmiştir.
DSÖ Anayasası'nın yürürlüğe girdiği 7 Nisan her yıl "Dünya Sağlık Günü" olarak kutlanmaya başlanmıştır.3
Prof. Stampar başkanlığındaki ara komisyon DSÖ Genel Kurulunun 24 Haziran 1948 tarihinde toplanması için tüm hazırlıklarını tamamlamış ve genel kurul bir aylık çalışması için İsviçre’nin Cenevre kentinde BM Sarayında 48 ülkenin temsilcileri ile toplanmıştır. Genel Kurul (Asamble) bir aylık çalışmasını tamamladığında üye sayısı 55’e çıkmıştır. Asamble sırasında DSÖ Genel Direktörlüğüne Kanadalı Dr. Brock Chisholm seçilmiş, DSÖ'nün yıllık programı, personeli ve bütçesi onaylanmış, İcra (Yönetim) Kurulunu oluşturan 18 üye belirlenmiştir.
İlk genel kurulda ayrıca, bölgesel örgütlenme de tartışılmış ve oluşturulan komisyonun yaptığı çalışma sonucu bölge ofisleri kurulması kararlaştırılmıştır.
Bölge ofislerinin başlıca amaçlarından biri de DSÖ ile ulusal hükûmetler arasında etkin bir ilişkinin sağlanmasıdır.
DSÖ'ye, Mayıs 2020 itibarıyla 194 ülke üyedir ve 2 ülke de ortak üye durumundadır.4
Örgütün amaçlarını yerine getirmek için uygulanan görevler şunlardır5:
Genel Direktör 5 yıllık bir süre için görev yapar. Görev dönemi sınırlaması yoktur. Genel Direktör adayları üye devletler tarafından önerilebilir, daha sonra Yönetim Kurulu tarafından aday gösterilebilir ve Dünya Sağlık Meclisi tarafından atanabilir.
<table> <thead> <tr class="header"> <th><p>Genel Direktör</p></th> <th><p>Görev Başlangıcı</p></th> <th><p>Görev Bitişi</p></th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td><p><a href="Brock_Chisholm" title="wikilink">Brock Chisholm</a></p></td> <td><p>1948</p></td> <td><p>1953</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="Marcolino_Gomes_Candau" title="wikilink">Marcolino Gomes Candau</a></p></td> <td><p>1953</p></td> <td><p>1973</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="Halfdan_T._Mahler" title="wikilink">Halfdan T. Mahler</a></p></td> <td><p>1973</p></td> <td><p>1988</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="Hiroshi_Nakajima" title="wikilink">Hiroshi Nakajima</a></p></td> <td><p>1988</p></td> <td><p>1998</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="Gro_Harlem_Brundtland" title="wikilink">Gro Harlem Brundtland</a></p></td> <td><p>13 Mayıs 1998</p></td> <td><p>21 Temmuz 2003</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="Lee_Jong-wook" title="wikilink">Lee Jong-wook</a></p></td> <td><p>21 Temmuz 2003</p></td> <td><p>22 Mayıs 2006</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="Anders_Nordström" title="wikilink">Anders Nordström</a>*</p></td> <td><p>22 Mayıs 2006</p></td> <td><p>8 Kasım 2006</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><a href="Margaret_Chan" title="wikilink">Margaret Chan</a></p></td> <td><p>9 Kasım 2006</p></td> <td><p>1 Temmuz 2017</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p><a href="Tedros_Adhanom_Ghebreyesus" title="wikilink">Tedros Adhanom Ghebreyesus</a></p></td> <td><p>1 Temmuz 2017</p></td> <td><p><em>Görevde</em></p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p><small>* Lee Jong-wook'un görevdeyken ölümünden sonra Genel Direktör Vekili olarak atandı</small></p></td> <td></td> <td></td> </tr> </tbody> </table>
Orijinal kaynak: dünya sağlık örgütü. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page