Tamamdır, işte Budapeşte Metrosu hakkında kapsamlı bir Markdown formatında bilgi:
Budapeşte Metrosu
Budapeşte Metrosu, Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de bulunan metro sistemidir. 1896'da açılan Budapeşte Metrosu, Avrupa kıtasının en eski ikinci metro sistemidir (Londra Metrosu'ndan sonra) ve dünyadaki en eski metro sistemlerinden biridir. Sistem, dört hattan oluşmaktadır: M1 (Sarı Hat), M2 (Kırmızı Hat), M3 (Mavi Hat) ve M4 (Yeşil Hat). Budapeşte Metrosu, Budapeşte'nin toplu taşıma ağının önemli bir parçasıdır ve her gün milyonlarca yolcu taşımaktadır.
Tarihçe
Budapeşte metrosunun tarihi, 19. yüzyılın sonlarına dayanmaktadır. Budapeşte'nin hızla büyüyen bir şehir olması ve yüzeydeki ulaşımın yetersiz kalması nedeniyle bir metro sistemi ihtiyacı doğmuştur.
- M1 (Sarı Hat): 1896'da açılan M1 hattı, Franz Joseph (o zamanki Avusturya-Macaristan İmparatoru) tarafından açılmıştır ve kıta Avrupa'sının ilk metro hattıdır. Başlangıçta "Franz Joseph Yeraltı Elektrikli Demiryolu Şirketi" (Franz Joseph Földalatti Villamos Vasút Rt.) tarafından işletilmiştir. Bu hat, Andrássy Caddesi'nin altında yer alır ve UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer almaktadır.
- M2 (Kırmızı Hat): İnşaatı 1970'te tamamlanan M2 hattı, doğu-batı aksında uzanır ve Budapeşte'nin önemli bölgelerini birbirine bağlar. Hat, Doğu Tren İstasyonu ve Déli Tren İstasyonu gibi önemli ulaşım merkezlerine erişim sağlar.
- M3 (Mavi Hat): 1976-1990 yılları arasında aşamalı olarak açılan M3 hattı, kuzey-güney aksında uzanır ve şehrin en uzun metro hattıdır. M3 hattı, Budapeşte Ferenc Liszt Uluslararası Havaalanı'na doğrudan bağlantı sağlamamasına rağmen, otobüslerle aktarma imkanı sunar.
- M4 (Yeşil Hat): 2014'te açılan M4 hattı, Budapeşte'nin en yeni metro hattıdır ve güneybatı-kuzeydoğu aksında uzanır. Hat, modern tasarımı ve sürücüsüz trenleri ile dikkat çekmektedir.
Hatlar ve İstasyonlar
Budapeşte metrosu toplamda 52 istasyona sahiptir. Hatların özellikleri aşağıdaki gibidir:
- M1 (Sarı Hat): 4.4 km uzunluğunda, 11 istasyon. Yüzeye yakın ve küçük boyutlu trenler kullanır.
- M2 (Kırmızı Hat): 10.1 km uzunluğunda, 11 istasyon. Derin tünellerde ilerler.
- M3 (Mavi Hat): 17.3 km uzunluğunda, 20 istasyon. Şehrin en yoğun hatlarından biridir. Son yıllarda yenileme çalışmaları yapılmıştır.
- M4 (Yeşil Hat): 7.4 km uzunluğunda, 10 istasyon. Tamamen otomatik (sürücüsüz) trenler kullanılır.
Önemli İstasyonlar
- Deák Ferenc Tér: M1, M2 ve M3 hatlarının kesişim noktasıdır ve şehrin en önemli ulaşım merkezlerinden biridir.
- Keleti pályaudvar (Doğu Tren İstasyonu): M2 ve M4 hatlarının kesişim noktasıdır ve uluslararası tren seferlerine bağlantı sağlar.
- Kálvin Tér: M3 ve M4 hatlarının kesişim noktasıdır ve şehrin merkezi bölgelerine erişim sağlar.
Biletler ve Ücretler
Budapeşte metrosunda çeşitli bilet seçenekleri bulunmaktadır:
- Tek kullanımlık bilet
- Günlük bilet
- Haftalık bilet
- Aylık bilet
- Yıllık bilet
Biletler, metro istasyonlarındaki bilet otomatlarından veya gişelerden satın alınabilir. Biletlerin kullanımdan önce damgalanması gerekmektedir.
Gelecek Planları
Budapeşte metrosunun genişletilmesi ve iyileştirilmesi için çeşitli planlar bulunmaktadır. Bu planlar arasında hatların uzatılması, yeni istasyonların inşa edilmesi ve mevcut altyapının modernize edilmesi yer almaktadır. M3 hattı'nın tamamının yenilenmesi projesi devam etmektedir.
Kültürel Önemi
Budapeşte Metrosu, sadece bir ulaşım aracı olmanın ötesinde, şehrin tarihi ve kültürel mirasının önemli bir parçasıdır. Özellikle M1 hattı, tarihi dokusu ve mimarisiyle dikkat çekmektedir. Ayrıca metro istasyonları, çeşitli sanat eserlerine ve sergilere ev sahipliği yapmaktadır.
Kaynaklar
Umarım bu makale Budapeşte Metrosu hakkında kapsamlı bir bilgi sunmuştur.