baden-württemberg ne demek?

Baden Württemberg Güneybatı Almanya'da bir eyalettir. Nüfusa ve alana göre üçüncüdür. Başkenti Stuttgart'tır. Diğer önemli kentleri ise Konstanz, Freiburg, Karlsruhe, Mannheim, Tübingen ve Heidelberg'dir. Almanya'nın en zengin eyaletlerinden birisidir ve işsizlik oranı %5'in altındadır. Almanya'nın otomobil endüstrisinin büyük bir bölümünü oluşturan firmalar bu eyalette bulunmaktadırlar. Ayrıca eğitim kalitesinin en yüksek olduğu eyaletlerden biridir. Yoğun şivenin konuşulduğu bir eyalettir. Özellikle, Badisch ve Schwäbisch konuşulur. Eyalet batıda Fransa ve Renanya-Palatina, güneyde İsviçre, kuzeyde Hessen, doğuda ise Bavyera ile komşudur. Kara Orman (Schwarzwald) ilin ana ormanını teşkil etmektedir.

Baden-Württemberg, özellikle otomobil imalatı, elektrik mühendisliği, makine mühendisliği, hizmet sektörü ve daha fazlası olan çeşitli endüstrilerdeki güçlü ekonomisiyle tanınır. ¹²³

Almanya'da üçüncü en yüksek brüt bölgesel ürün (GRP) sahibidir. “Avrupa için Dört Motor”'un parçası en büyük Alman şirketlerinin bazılarının merkezi Baden-Württemberg'dedir, bunlara Mercedes-Benz Group, Schwarz Group, Porsche, Bosch ve SAP dahildir.

Coğrafya

Baden-Württemberg, Rheinland-Pfalz, Hesse ve Bavyera Alman eyaletleriyle sınır komşusudur ve ayrıca Fransa (Grand Est bölgesi) ve İsviçre (Basel-Landschaft, Basel-Stadt, Aargau, Zürih, Schaffhausen kantonları ve Thurgau) ile de komşudur.⁴

Baden-Württemberg'in büyük şehirlerinin çoğu, Tübingen, Stuttgart, Heilbronn, Heidelberg ve Mannheim eyaletinden geçerek aşağı yönde (güneybatıdan merkeze, sonra kuzeybatıya) akan Neckar Nehri kıyılarındadır.

Ren batı sınırını ve güney sınırının büyük bölümlerini oluşturur. Eyaletin merkezi sıradağları olan Kara Orman (Schwarzwald), Yukarı Ren vadisi'nin doğusunda yükselir. Neckar, Kara Orman ve Tuna arasındaki Swabian Alb yüksek platosu, önemli bir Avrupa havzasıdır.

Baden-Württemberg, Konstanz Gölü'nü (Bodensee, bölgesel olarak Swabian Denizi olarak da bilinir) İsviçre, Avusturya ve Bavyera ile paylaşır, sularındaki uluslararası sınırlar açıkça tanımlanmamıştır.

Alp'lerin (Allgäu olarak bilinir) eteklerini Bavyera ve Avusturya Vorarlberg ile paylaşır ancak Baden-Württemberg'in Avusturya ile anakarada sınırı yoktur.

Tuna'nın geleneksel olarak Brigach ve Breg nehrinin Donaueschingen'in hemen doğusunda birleşmesiyle oluştuğu kabul edilir. Donaueschingen'de Tuna'ya akan Donaubach'ın kaynağı genellikle "Tuna'nın kaynağı" (Donauquelle) olarak anılır. Hidrolojik olarak, Tuna'nın kaynağı, Furtwangen yakınında yükselen iki biçimlendirici nehirden daha büyük olan Breg'in kaynağıdır.

Eğitim

Baden-Württemberg Almanya'daki Freiburg, Heidelberg ve Tübingen gibi birçok eski, prestijli ve meşhur üniversitelerin merkezidir.

Diğer üniversiteler Konstanz, Karlsruhe, Mannheim ve Ulm şehirlerinde bulunur. Ayrıca başkent eyalet olan Stuttgart da iki üniversite bulunur. Bunlar, Hohenheim Üniversitesi ve Stuttgart Üniversitesi. Ludwigsburg meşhur ulusal film okulu Filmakademie Baden-Württembergin merkezidir.

Dil

Baden-Württemberg'in çoğu yerlerinde, Svabya dilinin farklı lehçesi (Schwäbisch) ve 'Badisch'/Allemanic kullanılır. Fakat kuzey Almanların çoğu bu lehçeleri anlayamaz. Bu lehçeler kırsal kesimlerde daha yoğun kullanılır.

Din

Din	%
Roma Katolik	%37,8	4,0 M
Protestan	%33,8	3,6 M
Müslüman	%5,6	600.000
Budist	%0,23	25.000
Hindu	%0,14	15.000
Yahudilik	%0,08	9.000
Dinsizlik	%22,3	2,4 M

Politika

Devlet Baden-Württemberg parlamentosu, eyalet meclisidir (Almanca: Landtag).

Baden-Württemberg'in seçmeni komşusu Bavyera gibi muhafazakârdır. Baden-Württemberg siyasetine geleneksel olarak, Nisan 1952'de devletin kuruluşundan bu yana 2011'e kadar tek bir hükümet dışında hepsini yöneten başkanlar muhafazakar Hristiyan Demokrat Birliği üyesiydi.

27 Mart 2011'de yapılan “eyalet meclisi“ seçimlerde, seçmenler Hıristiyan Demokratlar ve merkez sağ Hür Demokratlar koalisyonunun yerine eyalet parlamentosunda dört sandalyeli çoğunluğu kazanan Yeşiller ve Sosyal Demokratlar‘ı seçti. Yeşiller şaşırtıcı şekilde Sosyal Demokratların 35 sandalyesinden bir tane daha fazla olan 36 sandalye kazandığından Yeşiller liderliğinde hükümet kuruldu. Winfried Kretschmann, Almanya genelinde Yeşiller üyesi ilk eyalet başkanı oldu.

2016'da Yeşiller, Winfried Kretschmann ile seçmenlerce seçildi ve en iyi sonuçla Alman tarihinde ilk kez birinciliği kazandı. Ancak Sosyal Demokratların ağır kayıplar vermesi yüzünden Hıristiyan Demokrat hasımları ile büyük bir koalisyon hükümeti kurmak zorunda kaldılar.

1992'den 2001'e kadar, Cumhuriyetçi partinin Eyalet meclisinde sandalyeleri vardı.⁵

En son seçim sonuçları

<table> <tbody> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;"></td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;">Parti</td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;"></td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;"></td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;"></td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;"></td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;"></td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;"></td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;">|</td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;">Toplam</td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;">Geçersiz/boş oylar</td> </tr> <tr class="odd"> <td style="text-align: center;">Kayıtlı seçmenler/turnout</td> </tr> <tr class="even"> <td style="text-align: center;">Kaynak: <a href="https://www.statistik-bw.de/Wahlen/Landtag/02035000.tab?R=LA">State Returning Officer</a> </td> </tr> </tbody> </table>

Yönetim

Baden-Württemberg 35 ilçeye (Landkreise) ve 9 bağımsız şehre (Stadtkreise), ayrıca her biri Freiburg, Karlsruhe, Stuttgart ve Tübingen olmak üzere dört Yönetimsel Bölgede Regierungsbezirk) gruplanmıştır.

Map
Map

<table> <colgroup> <col style="width: 34%" /> <col style="width: 33%" /> <col style="width: 33%" /> </colgroup> <tbody> <tr class="odd"> <td><ol> <li><a href="Alb-Donau-Kreis" title="wikilink">Alb-Donau-Kreis</a></li> <li><a href="Biberach_(ilçe)" title="wikilink">Biberach</a></li> <li><a href="Bodenseekreis" title="wikilink">Bodenseekreis</a></li> <li><a href="Böblingen_(ilçe)" title="wikilink">Böblingen</a></li> <li><a href="Breisgau-Hochschwarzwald" title="wikilink">Breisgau-Hochschwarzwald</a></li> <li><a href="Calw_(ilçe)" title="wikilink">Calw</a></li> <li><a href="Konstanz_(ilçe)" title="wikilink">Konstanz</a> (Constance)</li> <li><a href="Emmendingen_(ilçe)" title="wikilink">Emmendingen</a></li> <li><a href="Enzkreis" title="wikilink">Enzkreis</a></li> <li><a href="Esslingen_(ilçe)" title="wikilink">Esslingen</a></li> <li><a href="Freudenstadt_(ilçe)" title="wikilink">Freudenstadt</a></li> <li><a href="Göppingen_(ilçe)" title="wikilink">Göppingen</a></li> </ol></td> <td><ol start="13"> <li><a href="Heidenheim_(ilçe)" title="wikilink">Heidenheim</a></li> <li><a href="Heilbronn_(ilçe)" title="wikilink">Heilbronn</a></li> <li><a href="Hohenlohekreis" title="wikilink">Hohenlohekreis</a></li> <li><a href="Karlsruhe_(ilçe)" title="wikilink">Karlsruhe</a></li> <li><a href="Lörrach_(ilçe)" title="wikilink">Lörrach</a></li> <li><a href="Landkreis_Ludwigsburg" title="wikilink">Landkreis Ludwigsburg</a></li> <li><a href="Main-Tauber-Kreis" title="wikilink">Main-Tauber-Kreis</a></li> <li><a href="Neckar-Odenwald-Kreis" title="wikilink">Neckar-Odenwald-Kreis</a></li> <li><a href="Ortenaukreis" title="wikilink">Ortenaukreis</a></li> <li><a href="Ostalbkreis" title="wikilink">Ostalbkreis</a></li> <li><a href="Rastatt_(ilçe)" title="wikilink">Rastatt</a></li> <li><a href="Ravensburg_(ilçe)" title="wikilink">Ravensburg</a></li> </ol></td> <td><ol start="25"> <li><a href="Rems-Murr-Kreis" title="wikilink">Rems-Murr-Kreis</a></li> <li><a href="Reutlingen_(ilçe)" title="wikilink">Reutlingen</a></li> <li><a href="Rhein-Neckar-Kreis" title="wikilink">Rhein-Neckar-Kreis</a></li> <li><a href="Rottweil_(ilçe)" title="wikilink">Rottweil</a></li> <li><a href="Schwäbisch_Hall_(ilçe)" title="wikilink">Schwäbisch Hall</a></li> <li><a href="Schwarzwald-Baar-Kreis" title="wikilink">Schwarzwald-Baar-Kreis</a></li> <li><a href="Sigmaringen_(ilçe)" title="wikilink">Sigmaringen</a></li> <li><a href="Tübingen_(ilçe)" title="wikilink">Tübingen</a></li> <li><a href="Tuttlingen_(ilçe)" title="wikilink">Tuttlingen</a></li> <li><a href="Waldshut_(ilçe)" title="wikilink">Waldshut</a></li> <li><a href="Zollernalbkreis" title="wikilink">Zollernalbkreis</a></li> </ol></td> </tr> </tbody> </table>

Baden-Württemberg’te herhangi bir bölgeye ait olmayan şu dokuz bağımsız şehir vardır:

Kod	Şehir (Stadtkreise)	Alan (km<sup>2</sup>)	Nüfus	Bölge (Regierungs- bezirk)
1997	2007	2017
A	Baden-Baden	140.18	52,672	54,853
B	Freiburg im Breisgau	153.06	200,519	219,430
C	Heidelberg	108.83	139,941	145,311
D	Heilbronn	99.88	120,987	121,627
E	Karlsruhe	173.46	276,571	288,917
F	Mannheim	144.96	310,475	309,795
G	Pforzheim	98.02	118,079	119,423
H	Stuttgart	207.35	585,274	597,176
I	Ulm	118.69	115,628	121,434

Diğer devlet kurumları

Baden-Württemberg Genel Denetleme Ofisi, kamu dairelerinin kamu fonlarını doğru şekilde kullandığını denetlemek için bağımsız bir organ olarak hareket eder.⁶

Başlıca kentleri

Baden-Württemberg başkanlarının listesi

1952 - 1953: Reinhold Maier (Hür Demokrat Parti Liberaller)
1953 - 1958: Gebhard Müller (CDU)
1958 - 1966: Kurt Georg Kiesinger (CDU)
1966 - 1978: Hans Karl Filbinger (CDU)
1978 - 1991: Lothar Späth (CDU)
1991 - 2005: Erwin Teufel (CDU)
2005 - 2010: Günther Oettinger (CDU)
2010 - 2011: Stefan Mappus (CDU)
2011 itibarıyla: Winfried Kretschmann (Yeşiller)

Ekonomi

Baden-Württemberg, Almanya'nın diğer bölgelerine kıyasla nispeten az doğal kaynağı olmasına rağmen,⁷ eyalet tarihsel olarak genelde az işsizlik oranıyla Avrupa'nın en müreffeh ve en zengin⁸ bölgelerindendir.

Eyaletin ekonomik performansı, gelişmiş altyapısından yararlanır .⁹ Berlin, Bremen ve Hamburg şehir devletlerinin yanı sıra Baden-Württemberg tüm Alman eyaletleri arasında ortalama tren ve otobüs güzergahlarının en kısa dördüncüsü geçer.¹⁰

Baden-Württemberg, en yüksek ihracata (2019)¹¹ve üçüncü en yüksek ithalata (2020),¹² %4.3 ile ikinci en düşük işsizlik oranına (Mart 2021),¹³ kişi başına en fazla bekleyen patente (2020),¹⁴ "gizli şampiyonlar" olarak kabul edilen en yüksek ikinci mutlak ve en yüksek nisbi şirket sayısına,¹⁵¹⁶ ve Almanya'daki tüm eyaletler arasında en yüksek mutlak ve nisbi araştırma ve geliştirme harcamasına (2017)¹⁷ ve en yüksek ölçülen inovasyon endeksine (2012)¹⁸ GRP'ye göre (Kuzey Ren-Vestfalya ve Bavyera‘nın arkasından) 524,325 milyar Euro (yaklaşık 636,268 milyar ABD Doları) ile üçüncü en yüksek Gayri safi yurt içi hasılaya (GRP) (2019 itibarıyla) sahiptir.

2018 itibarıyla, Baden-Württemberg tüm Alman eyaletleri arasında otomotiv sanayinde en çok çalışana (233,296),¹⁹ ve tüm Alman eyaletlerinin en çok üçüncü motorlu taşıt sayısına sahiptir (2020).²⁰ Baden-Württemberg egemen bir ülke olsaydı (2020), nominal gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) açısından İsveç'inki ile karşılaştırılabilir bir ekonomisi olurdu.²¹

Bir dizi tanınmış şirketin merkezi, örneğin Mercedes-Benz Group, Porsche, Robert Bosch GmbH (otomobil sanayi), Carl Zeiss AG (optik), SAP (Avrupa'nın en değerli markası²² ve en büyük Amerikan olmayan yazılım kuruluşu) ve Heidelberger Druckmaschinen AG (hassas makine mühendisliği) bu eyalettedir. Buna rağmen, Baden-Württemberg ekonomisine küçük ve orta ölçekli işletmeler hakimdir. İşlenebilir doğal kaynaklar (önceden kurşun, çinko, demir, gümüş, bakır ve tuzlar) açısından fakir ve birçok alanda hala kırsal olmasına rağmen, bölge yoğun bir şekilde sanayileşmiştir.

2003 yılında 20'den fazla çalışanı olan yaklaşık 8,800 imalat işletmesi vardı ancak sadece 384'ünün 500'den fazla çalışanı vardı. Baden-Württemberg kurumsal ailesinde toplamda 1,000-5,000 çalışanı olan 3,779 şirket vardır.

İkinci kategori, sektörde istihdam edilen 1.2 milyon kişinin %43'ünü oluşturur. Orta ölçekli şirketler, Baden-Württemberg ekonomisinin bel kemiğidir.²³ Orta ölçekli işletmeler ve farklı endüstriyel sektörlere dallanma geleneği, geniş bir yelpazede uzmanlaşmayı sağlamıştır. "Eski" Federal Cumhuriyet'in endüstriyel brüt katma değerinin beşte biri Baden-Württemberg tarafından üretilir.

2003 yılında imalat cirosu, %43'ü ihracattan geldi ve 240,000 milyonu aştı. Bölge ekonomisinin büyük uyum kabiliyeti genelde krizlere yardımcı olmasına rağmen, bölge bir dereceye kadar küresel ekonomik gelişmelere bağlıdır. İmalat sanayinde çalışanların yarısı makine ve elektrik mühendisliği ve otomobil yapımında çalışmaktadır. Burası aynı zamanda en büyük işletmelerin bulunduğu yerdir. Hassas mekanik endüstrisinin önemi, optik, saat yapımı, oyuncak, metalurji ve elektronik sanayii gibi bölge sınırlarının ötesine de uzanır. Eskiden bölgenin çoğuna hakim olan tekstil endüstrisi, Baden-Württemberg'den kayboldu.

Araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) Devlet ve sanayi tarafından ortaklaşa finanse edilir. 2001 yılında, Almanya'da Ar-Ge alanında çalışan 100,000'den fazla kişinin beşte birinden fazlası Baden-Württemberg'deydi ve bunların çoğu Stuttgart bölgesindeydi.²⁴

Baden-Württemberg aynı zamanda en yüksek GSYİH'ye sahip bölgedir.

2007'de "Initiative for New Social Market Economy" (Almanca: Initiative Neue Soziale Marktwirtschaft) (INSM)) adlı halkla ilişkiler kampanyası ve Wirtschaftswoche, 16 eyalet arasında "ekonomik açıdan en başarılı ve en dinamik eyalet" olduğu için Baden-Württemberg'i ödüllendirdi.

İşsizlik oranı Ekim 2018'de %3 seviyesindeydi ve Almanya'da yalnızca Bavyera'nın ardından en az ikinci ve Avrupa Birliği'nde ise en azıydı.²⁵