bağlanma kuramı ne demek?

Bağlanma Kuramı

Bağlanma kuramı, insanların özellikle stresli durumlarda veya tehdit altında hissettiklerinde belirli kişilere (bağlanma figürlerine) yakınlık arama eğilimini açıklayan psikolojik bir modeldir. John Bowlby ve Mary Ainsworth tarafından geliştirilmiştir. Bağlanma, sadece bebeklik dönemine özgü bir durum değildir; yaşam boyu süren ve yetişkin ilişkilerini de etkileyen temel bir ihtiyaçtır.

Temel İlkeler:

• Bağlanma İhtiyacı: İnsanlar doğuştan güvenli bir üs arayışındadırlar. Bu, stres veya tehdit altında güvende hissetmek için belirli bir kişiye yakın olma ihtiyacıdır.
• İçsel Çalışma Modelleri: Çocukluk döneminde ebeveynlerle veya bakım verenlerle kurulan ilişkiler, bireyin kendisi, diğerleri ve ilişkiler hakkında içsel çalışma modelleri oluşturmasına yol açar. Bu modeller, gelecekteki ilişkileri etkiler.
• Güvenli Üs: Bağlanma figürü, bireyin dünyayı keşfederken güvende hissedebileceği bir "güvenli üs" görevi görür. Bağlanma figürü var olduğunda ve erişilebilir olduğunda, birey daha rahat keşfeder ve risk alır.
• Ayrılık Anksiyetesi: Bağlanma figüründen ayrılma durumunda bireyde anksiyete ve stres ortaya çıkar. Bu, bağlanma davranışlarının tetiklenmesine neden olabilir.

Bağlanma Stilleri:

Mary Ainsworth'un "Yabancı Durum" deneyi ile belirlenen temel bağlanma stilleri şunlardır:

• Güvenli Bağlanma: Bu kişiler, bağlanma figürüne güvenirler ve onlara ihtiyaç duyduklarında ulaşabileceklerine inanırlar. İlişkilerinde rahattırlar ve yakınlık kurmaktan kaçınmazlar. Daha detaylı bilgi için güvenli bağlanma sayfasına bakabilirsiniz.
• Kaygılı-Kararsız Bağlanma: Bu kişiler, ilişkilerinde sürekli olarak reddedilmekten veya terk edilmekten korkarlar. Bağlanma figürünün yeterince ilgili olup olmadığından emin olamazlar ve sürekli olarak güvence ararlar. Daha detaylı bilgi için kaygılı-kararsız bağlanma sayfasına bakabilirsiniz.
• Kaçıngan Bağlanma: Bu kişiler, yakın ilişkilerden kaçınma eğilimindedirler. Duygusal olarak mesafeli olabilirler ve bağımsızlıklarını korumaya çalışırlar. Başkalarına güvenmekte zorlanırlar. Bu stilin iki alt tipi vardır:
  • Reddedici Kaçıngan Bağlanma: Yakınlığı reddederler ve kendilerini yeterli hissederler.
  • Korkulu Kaçıngan Bağlanma: Yakınlık isterler ancak reddedilmekten korkarlar. Daha detaylı bilgi için kaçıngan bağlanma sayfasına bakabilirsiniz.

Bağlanma ve İlişkiler:

Bağlanma stili, romantik ilişkiler, arkadaşlıklar ve aile ilişkileri dahil olmak üzere yetişkin ilişkilerini önemli ölçüde etkiler. Güvenli bağlanan bireyler daha tatmin edici ve istikrarlı ilişkilere sahip olma eğilimindeyken, güvensiz bağlanan bireyler ilişkilerinde daha fazla zorluk yaşayabilirler. Bağlanma stilleri, zamanla değişebilir ve terapötik müdahalelerle iyileştirilebilir.