Aynak, Kelaynak (Geronticus eremita) olarak da bilinen, Threskiornithidae familyasına ait, kritik tehlike altındaki bir kuş türüdür. Bir zamanlar Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Güney Avrupa'da yaygın olarak bulunan bu türün popülasyonu, habitat kaybı, avlanma ve zehirlenmeler nedeniyle dramatik bir şekilde azalmıştır. Günümüzde, çoğunlukla Fas ve Türkiye'de bulunan küçük, koruma altındaki popülasyonları mevcuttur.
Aynak, bilimsel olarak Geronticus eremita olarak adlandırılır. Geronticus cinsi, Afrika ve Ortadoğu'ya özgü olan Kelaynak ve Güney Afrika Kelaynağı (Geronticus calvus) olmak üzere iki tür içerir. Genetik çalışmalar, Kelaynağın diğer ibiş türleriyle yakından ilişkili olduğunu göstermektedir. Fosiller, Kelaynağın bir zamanlar Avrupa'da yaygın olduğunu ve Buz Devri sırasında güneye doğru göç ettiğini göstermektedir.
Aynak, orta büyüklükte, yaklaşık 70-80 cm uzunluğunda bir kuştur. Tüyleri genel olarak siyahımsı-kahverengidir ve parlak yeşil ve mor yansımaları vardır. Baş ve boyun tüysüzdür ve kırmızı bir deri ile kaplıdır. Uzun, kıvrık bir gagası vardır. Genç kuşların tüyleri daha mattır ve başları tüylerle kaplı olabilir. Uçarken, geniş kanatları ve kısa kuyruğu dikkat çeker.
Tarihsel olarak, Aynak Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Güney Avrupa'da geniş bir alana yayılmıştı. Ancak, popülasyonları dramatik bir şekilde azaldı ve günümüzde yalnızca Fas ve Türkiye'de vahşi popülasyonları bulunmaktadır. Ayrıca, bazı Avrupa ülkelerinde yeniden yerleştirme projeleri yürütülmektedir.
Aynak, kayalık ve yarı kurak habitatları tercih eder. Uçurumlar, nehir vadileri ve tarım arazileri gibi çeşitli ortamlarda bulunabilirler. Yuvalama alanları genellikle kayalık yamaçlar veya uçurumlardır.
Aynak, omnivor bir kuştur ve diyetinde çeşitli omurgasızlar, küçük omurgalılar ve bitkisel materyaller bulunur. Böcekler, solucanlar, salyangozlar, kertenkeleler ve kurbağalar gibi avları tüketirler. Beslenme sırasında, uzun gagalarını kullanarak toprağı veya sığ suyu araştırırlar.
Aynak, koloniler halinde üreyen bir kuştur. Üreme mevsimi genellikle ilkbaharda başlar. Dişiler, kayalık yamaçlara veya uçurumlara yaptıkları yuvalara 2-4 yumurta bırakırlar. Yumurtalar yaklaşık 24-28 gün kuluçkaya yatırılır. Yavrular, yaklaşık 45-50 gün sonra uçmaya başlarlar.
Aynak, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından "Kritik Tehlike Altında" olarak sınıflandırılmıştır. Popülasyonlarındaki azalmanın başlıca nedenleri şunlardır:
Aynak popülasyonlarını korumak için çeşitli koruma çalışmaları yürütülmektedir. Bu çalışmalar şunları içerir:
Aynak, bazı kültürlerde kutsal bir kuş olarak kabul edilmiştir. Antik Mısır'da, bilgelik ve yazının tanrısı Thoth genellikle ibiş başlı olarak tasvir edilmiştir. Günümüzde, Aynak, doğa koruma çabalarının bir sembolü olarak kabul edilmektedir.