akkuş ne demek?

Akkuş, Ordu ilinin bir ilçesidir. Yüzölçümü 636 km²'dir. Kuzeyinde Ünye ve Samsun, güneyinde Niksar ve Tokat ile çevrili bir alanda yer almaktadır.

Tarih

İlçenin eski adı Karakuş'tur. 1954'te Akkuş olarak değiştirilmiştir. Resmi kayıtlarda 1950'de Karakuş, 1955'te Akkuş olarak geçer. Bu sırada idari merkezin adı ise, Çaldere'ydi.¹²

Akkuş topraklarının tarihi MÖ yıllara kadar uzanmaktadır. Bölge ve çevresi MÖ 1200-700 yılları arasında Frigler, daha sonra Kimmerler, Lidyalılar, MÖ 585'te Pers Krallığı ile MÖ 291'de kurulan Pontus Krallığının, daha sonraki dönemlerde de Roma İmparatorluğu'nun hakimiyetine girmiştir. Malazgirt (1071) zaferiyle birlikte, Selçuklu sultanı Melikşah'ın emirlerinden Danişmend tarafından Anadolu'da kurulan ilk Türk devletlerinden biri olan Danişmendliler'in idaresine girmiştir. Daha sonra Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan tarafından Selçuklu topraklarına dahil edilmiştir.

Akkuş topraklarında çağlar içinde Tibaren ve Khalip kavimlerinin yaşadığı, sonraki dönemlerde Pontus Krallığı'nın egemen olduğu bilinmektedir. Danişmendliler ve Hacıemiroğlu Beyliği'nin yönetiminde de kalan Akkuş,

yüzyılda Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı egemenliğine alınmıştır.

Akkuş (o zamanki ismiyle Karakuş) 1864 yılına kadar evvela Sivas Vilayetine bağlı Niksar'ın nahiyesi, daha sonra doğrudan Sivas'a bağlı kaza yapılmıştır.³ Bu devire ait bazı köylerin nüfus defterleri mevcuttur.⁴ 1864 yılında Canik Sancağına bağlı Ünye'nin sancak yapılmasıyla Akkuş Ünye'ye bağlanmış ve 1954 yılına kadar Ünye'ye bağlı bir nahiye olarak kalmıştır⁵ (Ünye 1867'de tekrar kaza yapılarak Canik'e bağlanmıştır). Karakuş nahiyesinin ilk merkezi ilçeye bağlı Akpınar kasabası, 1884 yılından sonra Çaldere köyü olmuştur (bugünkü kaza merkezi).⁶

1867'de kurulmuş olan Trabzon vilayetinin 1869 tarihli ilk salnamesine göre Karakuş nahiyesinin sadece erkek nüfusu tespit edilmişti. Buna göre Karakuş nahiyesinin erkek nüfusu 3.509 Müslümandan oluşuyordu. Nahiye sınırları içinde gayrimüslim yaşamıyordu.⁷ Bu tarihte sadece yetişkin erkek nüfusunun tespit edildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda toplam nüfusun bunun dört katı olması gerekir. Buradan hareketle Karakuş nahiyesinin tahmini nüfusunun 7.018 kişi olduğu söylenebilir.

Ordu kazası 1920'de Trabzon sancağından ayrılıp müstakil bir sancak yapılınca, Ünye ve beraberinde Akkuş da Ordu'ya bağlandı.⁸⁹

Coğrafya

Arazi Yapısı

İlçe Orta Karadeniz'in iç kesimlerinde Canik sıradağları üzerinde Argan tepesi eteklerinde kurulmuştur. Ünye-Niksar karayolu üzerinde Ünye'ye 62 kilometre mesafede yer almaktadır. İlçenin denizden yüksekliği 1340 metredir.

40.79 derece Doğu boylamı, 39.01 Derece Kuzey enlemi koordinatlarında bulunmaktadır.

İlçenin iki önemli akarsuyu Tifi ve Karakuş çaylarıdır. Tifi Çayı, irili ufaklı derelerin birleşmesi ile oluşmuştur ve Yeşilırmak'la birleşmektedir.

İklim

İklim yaylaların tipik karakteristikleri ile uyumludur. İlçe yılın 4-5 ayı karlar altındadır. Yılın kalan aylarında sis ve yağmur dönüşümlü olarak ilçenin iklim yapısını şekillendirmektedir. Yaz aylarında nadiren yüzünü gösteren güneşli günlerde ilçenin sık gürgen ve çam ormanlarından kaynaklanan temiz havasına ve tabiat güzelliklerinin seyrine doyum olmaz.

Ekonomi

Akkuş halkının başlıca geçim kaynağı tarım (şeker fasulye, fındık, kara lahana, mısır, mahlep vb.), orman, hayvancılık, el sanatları ve ticarettir. Halıcılık son yıllarda büyük gelişme göstermiştir.

Yayla ve kış turizmi için çok uygun koşullara sahiptir. İlçe makus kaderinin değişebilmesi için bu koşulları değerlendirebilecek yatırımcı ve girişimcileri beklemektedir.

Nüfus

İlçeye bağlı 44 mahalleden oluşmaktadır.

Kültür

Akkuş ilçesinde kültürel yapı Orduya bağlı olsa da Tokat'a yakın olduğundan benzerlikleri vardır. İlçede halk oyunları, giyim-kuşam, yemekler (Tokat kebabı, mısır ekmeği vs.) ve diğer unsurlar Tokatla benzemektedir.¹⁰ Bu kültür benzerlikleri sadece coğrafi sebeplerden dolayı değil, tarihi sebeplerden de dolayıdır, zira yöre 1864 yılına kadar Sivas ve Niksar'a bağlı kalmıştır.¹¹