açığa satış ne demek?

Açığa Satış (Short Selling)

Açığa satış, bir yatırımcının sahip olmadığı bir varlığı (genellikle hisse senedi) ödünç alarak satması ve gelecekte daha düşük bir fiyattan geri alıp sahibine iade etmeyi ummasıdır. Temel mantık, varlığın fiyatının düşeceğine dair beklentidir. Yatırımcı, fiyat düşüşünden kar elde etmeyi amaçlar.

İşleyişi:

1. Yatırımcı, bir aracı kurumdan hisse senedini ödünç alır.
2. Ödünç alınan hisse senedi piyasada satılır.
3. Eğer hisse senedinin fiyatı düşerse, yatırımcı daha düşük bir fiyattan hisse senedini geri alır.
4. Geri alınan hisse senedi, ödünç aldığı aracı kuruma iade edilir.
5. Aradaki fiyat farkı, komisyon ve diğer masraflar düşüldükten sonra yatırımcının karı olur.

Riskleri:

• Sınırsız Kayıp Potansiyeli: Hisse senedinin fiyatı yükselirse, yatırımcının kayıpları teorik olarak sınırsız olabilir. Çünkü hisse senedinin fiyatı ne kadar yükselirse, yatırımcının onu geri almak için ödemesi gereken miktar da o kadar artar.
• Teminat Tamamlama Çağrısı (Margin Call): Hisse senedinin fiyatı yükseldiğinde, aracı kurum yatırımcıdan ek teminat yatırmasını isteyebilir. Eğer yatırımcı bu talebi karşılayamazsa, aracı kurum pozisyonu otomatik olarak kapatabilir ve yatırımcı zarar edebilir.
• Kısa Sıkışma (Short Squeeze): Açığa satış yapan çok sayıda yatırımcı varsa ve hisse senedinin fiyatı aniden yükselirse, bu yatırımcılar aynı anda pozisyonlarını kapatmak için hisse senedi almaya başlayabilirler. Bu durum, hisse senedinin fiyatının daha da yükselmesine neden olabilir ve açığa satış yapan yatırımcılar için büyük kayıplara yol açabilir.
• Temettü Ödemeleri: Ödünç alınan hisse senedi için temettü ödenmesi durumunda, açığa satış yapan yatırımcı bu temettüyü hisse senedinin asıl sahibine ödemekle yükümlüdür.

Açığa Satışın Amacı:

• Fiyat Düşüşünden Kar Elde Etmek: En temel amaç, bir varlığın fiyatının düşeceği beklentisiyle kar elde etmektir.
• Portföyü Koruma (Hedging): Yatırımcılar, sahip oldukları diğer varlıkların değer kaybetmesi durumunda açığa satış yaparak portföylerini koruyabilirler.
• Piyasa Verimliliğini Artırmak: Açığa satış, piyasada fiyatların daha doğru belirlenmesine yardımcı olabilir.

Yasal Düzenlemeler:

Açığa satış, çoğu ülkede yasal olarak düzenlenmiştir. Düzenlemeler, piyasa manipülasyonunu önlemek ve yatırımcıları korumak amacıyla yapılır.

İlgili Kavramlar:

• Hisse Senedi
• Aracı Kurum
• Teminat Tamamlama Çağrısı
• Kısa Sıkışma