yangın ne demek?
Yangın
Yangın, kontrol dışına çıkmış, istenmeyen ve genellikle yıkıcı sonuçlar doğuran bir yanma olayıdır. Temel olarak, yanıcı bir madde, oksijen ve ısı (tutuşma kaynağı) arasındaki zincirleme reaksiyonun bir sonucudur. Bu üç unsurun bir araya gelmesiyle yangın üçgeni oluşur ve yangının başlaması ve devam etmesi için gereklidir.
Yangının Temel Unsurları:
- Yanıcı Madde (Yakıt): Yanabilen herhangi bir katı, sıvı veya gaz madde olabilir. Örnekler arasında ahşap, kağıt, benzin, propan ve doğal gaz bulunur.
- Oksijen: Genellikle havadan sağlanır. Yanma sürecini destekler. Havadaki oksijen konsantrasyonu belli bir seviyenin altına düştüğünde yangın söner.
- Isı (Tutuşma Kaynağı): Yanıcı maddeyi tutuşturmak için gereken enerjiyi sağlar. Kıvılcımlar, açık alevler, sıcak yüzeyler veya kimyasal reaksiyonlar ısı kaynakları olabilir.
Yangın Çeşitleri:
Yangınlar, yanan madde türüne göre farklı sınıflara ayrılır. Bu sınıflar, yangının söndürülmesinde kullanılacak doğru yöntemlerin belirlenmesinde önemlidir. Örneğin:
- A Sınıfı Yangınlar: Katı, organik maddelerin (ahşap, kağıt, kumaş vb.) yanmasıyla oluşan yangınlardır. Genellikle su veya sulu söndürücülerle söndürülür.
- B Sınıfı Yangınlar: Yanıcı sıvıların (benzin, mazot, yağ vb.) veya yanıcı gazların (propan, metan vb.) yanmasıyla oluşan yangınlardır. Köpük, kuru kimyevi toz veya karbondioksitli söndürücülerle söndürülür.
- C Sınıfı Yangınlar: Elektrik tesisatında veya elektrikli cihazlarda meydana gelen yangınlardır. Elektrik akımı kesilmeden su kullanılmamalıdır. Kuru kimyevi toz veya karbondioksitli söndürücüler kullanılır.
- D Sınıfı Yangınlar: Yanabilen metallerin (magnezyum, titanyum, sodyum vb.) yanmasıyla oluşan yangınlardır. Özel kuru kimyevi tozlar kullanılır.
- F Sınıfı Yangınlar (veya K Sınıfı): Pişirme yağları ve katı yağların (bitkisel yağ, hayvansal yağ vb.) yanmasıyla oluşan yangınlardır. Özel kimyasal söndürücüler kullanılır.
Yangın Güvenliği:
Yangın güvenliği, yangınların önlenmesi, yangın sırasında insanların ve malların güvenliğinin sağlanması için alınan önlemlerin bütünüdür. Yangın söndürme yöntemleri, yangın alarm sistemleri ve acil durum planları yangın güvenliğinin önemli unsurlarıdır.