Polisakkaritler
Polisakkaritler, monosakkaritlerin (basit şekerler) glikozidik bağlarla birbirine bağlanmasıyla oluşan büyük karbonhidrat molekülleridir. Çok sayıda monosakkarit biriminin bir araya gelmesiyle oluşurlar ve bu nedenle kompleks karbonhidratlar olarak da bilinirler.
Özellikleri:
- Büyük moleküllerdir: Yüzlerce hatta binlerce monosakkarit biriminden oluşabilirler.
- Suda çözünürlükleri düşüktür: Monosakkaritlere göre suda daha az çözünürler veya hiç çözünmezler.
- Tatlı değillerdir: Monosakkaritler kadar tatlı değildirler veya hiç tatlı değillerdir.
- Yapısal veya depo molekülleri olabilirler: Canlı organizmalarda enerji depolamak (örneğin, nişasta, glikojen) veya yapısal destek sağlamak (örneğin, selüloz, kitin) gibi çeşitli işlevlere sahiptirler.
Önemli Polisakkaritler:
- Nişasta: Bitkilerde bulunan ve glikozun depo şeklidir. Amiloz ve amilopektin olmak üzere iki farklı polimerden oluşur.
- Glikojen: Hayvanlarda ve mantarlarda bulunan ve glikozun depo şeklidir. Karaciğer ve kaslarda depolanır.
- Selüloz: Bitki hücre duvarlarının temel bileşenidir. Sindirilemeyen bir lif türüdür.
- Kitin: Eklembacaklıların dış iskeletinin ve mantarların hücre duvarlarının temel bileşenidir.
Fonksiyonları:
- Enerji Depolama: Nişasta ve glikojen, canlı organizmalar için enerji depoları olarak işlev görür. Glikoz molekülleri, ihtiyaç duyulduğunda serbest bırakılabilir.
- Yapısal Destek: Selüloz ve kitin, bitkilere ve bazı hayvanlara yapısal destek sağlar.
- Diğer Fonksiyonlar: Bazı polisakkaritler, hücre sinyalleşmesi ve bağışıklık tepkisi gibi diğer biyolojik süreçlerde rol oynar.