nükleik asitler ne demek?

Nükleik Asitler

Nükleik asitler, tüm canlı organizmalar ve virüsler için temel olan büyük biyomoleküllerdir. Genetik bilgiyi taşır ve hücre fonksiyonlarını yönlendirirler. İki ana türü vardır:

• Deoksiribonükleik asit (DNA): https://www.nedemek.page/kavramlar/deoksiribon%C3%BCkleik%20asit%20(dna) Hücrenin genetik talimatlarını içeren uzun süreli bir depolama molekülüdür. Çift sarmal yapısına sahiptir.
• Ribonükleik asit (RNA): https://www.nedemek.page/kavramlar/ribon%C3%BCkleik%20asit%20(rna) DNA'dan genetik bilgiyi protein sentezi için ribozomlara taşır. Ayrıca gen ekspresyonunu düzenlemede ve çeşitli hücresel süreçlerde rol oynar. Tek sarmallı bir yapıya sahiptir.

Nükleik Asitlerin Yapısı:

Nükleik asitler, nükleotid adı verilen monomerlerden oluşur. Her nükleotid üç bileşenden meydana gelir:

1. Bir şeker: DNA'da deoksiriboz, RNA'da riboz bulunur.
2. Bir fosfat grubu: Nükleotidleri birbirine bağlayarak nükleik asit zincirini oluşturur.
3. Bir azotlu baz: Dört farklı azotlu baz bulunur:
   • Adenin (A): https://www.nedemek.page/kavramlar/adenin
   • Guanin (G): https://www.nedemek.page/kavramlar/guanin
   • Sitozin (C): https://www.nedemek.page/kavramlar/sitozin
   • Timin (T): DNA'da bulunur. https://www.nedemek.page/kavramlar/timin
   • Urasil (U): RNA'da bulunur. https://www.nedemek.page/kavramlar/urasil

Baz Eşleşmesi:

DNA'da adenin (A) her zaman timin (T) ile, guanin (G) her zaman sitozin (C) ile eşleşir. Bu kurala baz eşleşmesi denir. RNA'da timin yerine urasil bulunur, bu nedenle adenin (A) urasil (U) ile eşleşir.

Nükleik Asitlerin Fonksiyonları:

• Genetik bilgi depolama: DNA, organizmanın genetik talimatlarını kodlar.
• Genetik bilgi aktarımı: RNA, DNA'dan protein sentezi için bilgiyi taşır.
• Protein sentezi: RNA (mRNA, tRNA ve rRNA) protein sentezinde kritik roller oynar.
• Gen ekspresyonunun düzenlenmesi: RNA molekülleri genlerin ne zaman ve nasıl ifade edileceğini düzenler.
• Enzimatik aktivite: Bazı RNA molekülleri (ribozimler) enzimatik aktiviteye sahiptir.