apaşlar ne demek?

Apaşlar Hakkında Bilgi

Apaşlar, Kuzey Amerika'nın güneybatısında yaşamış olan, kültürel ve dilsel olarak birbirine yakın bir dizi kabile'ye verilen genel addır. Kendi dillerinde "dine" (insanlar) olarak adlandırırlar. Apaşlar, özellikle savaşçılıkları ve göçebe yaşam tarzlarıyla tanınırlar.

Temel Özellikler:

  • Kültür: Apaçi kültürü, hayatta kalmaya yönelik pratik becerilere, aile bağlarına ve dini inançlara büyük önem verirdi. Avcılık, toplama ve baskınlar, yaşam biçimlerinin önemli bir parçasıydı.

  • Dil: Apaçi dilleri, Atabask dillerine aittir ve kendi içinde farklı lehçelere ayrılır.

  • Yaşam Tarzı: Geleneksel olarak göçebe veya yarı göçebe bir yaşam tarzı sürdürmüşlerdir. Konik çadırlarda (wikiup) yaşamışlar ve avcılık ve toplayıcılıkla geçimlerini sağlamışlardır.

  • Sosyal Yapı: Apaçi toplumları, genellikle küçük, bağımsız gruplar halinde örgütlenmişti. Her grubun bir şefi vardı, ancak bu liderlik pozisyonu genellikle kalıtsal değildi ve şefin otoritesi sınırlıydı.

Önemli Apaçi Kabileleri:

  • Çirikava Apaçileri: Geronimo gibi ünlü savaşçıları barındırır.
  • Meskalero Apaçileri: Güney New Mexico ve Batı Teksas'ta yaşamışlardır.
  • Lipan Apaçileri: Teksas ve Meksika'da bulunmuşlardır.
  • Ova Apaçileri (Kiowa-Apache): Kiowa kabilesi ile yakın ilişki içinde olmuşlardır.
  • Batı Apaçileri: Arizona'da yaşamışlardır. (Beyaz Dağ Apaçileri, Cibecue Apaçileri, San Carlos Apaçileri, Tonto Apaçileri)

Tarih:

Apaçelerin tarihi, İspanyol sömürgeciliği, Meksika bağımsızlığı ve ABD'nin batıya doğru genişlemesiyle şekillenmiştir. Uzun yıllar boyunca topraklarını savunmuşlar ve ABD ordusuyla çatışmışlardır. 19. yüzyılın sonlarında, çoğu Apaçi kabilesi, rezervasyonlara yerleştirilmiştir.

Günümüzde:

Günümüzde Apaçi halkı, ABD'de çeşitli rezervasyonlarda yaşamaktadır. Kültürlerini ve dillerini koruma çabaları devam etmektedir. Ayrıca, kendi hükümetleri ve kurumları aracılığıyla ekonomik ve sosyal kalkınma projeleri yürütmektedirler.