antisosyal kişilik bozukluğu ne demek?

Antisosyal Kişilik Bozukluğu (ASPD)

Antisosyal Kişilik Bozukluğu (ASPD), başkalarının haklarını hiçe sayan ve ihlal eden bir zihinsel sağlık durumudur. ASPD'si olan bireyler genellikle empati eksikliği, dürtüsellik, manipülasyon ve sorumsuzluk gibi özellikler sergilerler. Bu davranışlar genellikle erken yetişkinlik döneminde başlar ve yaşam boyu sürebilir.

Temel Özellikler:

• Başkalarının Haklarını İhlal: ASPD'si olan bireyler, başkalarının haklarını sürekli olarak ihlal ederler. Bu, yalan söyleme, hırsızlık, dolandırıcılık, şiddet veya diğer yasa dışı faaliyetler şeklinde olabilir.
• Empati Eksikliği: Başkalarının duygularını anlama veya paylaşma konusunda ciddi eksiklikler gösterirler. Başkalarının acılarına karşı duyarsız olabilirler.
• Manipülasyon: Başkalarını kendi çıkarları için kullanma eğilimindedirler. Çekiciliklerini veya tehditlerini kullanarak insanları manipüle edebilirler.
• Dürtüsellik: Davranışlarını planlama veya sonuçlarını düşünme konusunda zorluk yaşarlar. Anlık isteklerine göre hareket edebilirler.
• Sorumsuzluk: İşlerini, mali yükümlülüklerini veya ilişkilerini sürdürmekte zorlanırlar. Sürekli olarak sorumsuz davranışlar sergilerler.
• Pişmanlık Duygusunun Yokluğu: Yaptıkları hatalardan dolayı pişmanlık veya suçluluk duymazlar. Davranışlarını haklı çıkarabilir veya başkalarını suçlayabilirler.

Nedenleri:

ASPD'nin kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir, ancak genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Ailede ASPD veya diğer zihinsel sağlık sorunları öyküsü, çocuklukta travma, istismar veya ihmal gibi faktörler riski artırabilir.

Tanı:

ASPD tanısı, bir ruh sağlığı uzmanı tarafından klinik görüşme ve psikolojik değerlendirme yoluyla konulur. Tanı kriterleri, Amerikan Psikiyatri Birliği'nin Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı'nda (DSM-5) belirtilmiştir. Kişinin 18 yaşından büyük olması ve çocuklukta Davranış Bozukluğu öyküsü olması da tanı için önemlidir.

Tedavi:

ASPD'nin tedavisi zordur çünkü ASPD'si olan bireyler genellikle tedaviye dirençlidirler. Ancak, bazı tedavi yöntemleri semptomları yönetmeye ve olumsuz davranışları azaltmaya yardımcı olabilir.

• Psikoterapi: Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), kişinin düşünce ve davranış kalıplarını değiştirmesine yardımcı olabilir. Grup Terapisi, sosyal becerileri geliştirmeye ve başkalarıyla daha sağlıklı ilişkiler kurmaya yardımcı olabilir.
• İlaç Tedavisi: ASPD'yi doğrudan tedavi eden bir ilaç yoktur, ancak depresyon, anksiyete veya dürtüsellik gibi eşlik eden durumları tedavi etmek için ilaçlar kullanılabilir.

Önemli Not: ASPD, karmaşık ve ciddi bir durumdur. Eğer kendinizde veya bir yakınınızda ASPD belirtileri görüyorsanız, bir ruh sağlığı uzmanına başvurmanız önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, olumsuz sonuçları önlemeye yardımcı olabilir.