antiseptik ne demek?

Antiseptikler (Yunanca: αντί, karşı(tı), ve σηπτικός, çürüten) enfeksiyon, septisemi veya çürümeyi önlemek amacıyla canlı dokuya uygulanan mikrop karşıtı (antimikrobiyal) maddelerdir. Vücuttaki mikroorganizmaları öldüren antibiyotikler ile canlı olmayan nesnelerde bulunan mikroorganizmaları öldürmekte kullanılan dezenfektanlarla karıştırılmamalıdırlar. Bazı antiseptikler gerçekten mikrop öldürücüyken, yani mikropları öldürebilirken (bakteriyosidal), diğerleri bakteriyostatiktir ve sadece mikropların gelişimini önler veya baskılar. Antibakteriyeller sadece bakterilere karşı kullanılabilen antiseptiklerdir.

Tarihçe ve cerrahide kullanımı

John Lister'in Antiseptic Principle of the Practice of Surgery isimli makalesinin 1867'de yayınlanmasıyla antiseptik cerrahi metotlarının geniş çaplı kullanımına başlandı. Makalesinde var olan herhangi bir mikrobun öldürüldüğü hususunda emin olabilmek için karbolik asitin (fenol) kullanımı savunmuştur. Bununla birlikte benzeri fikirler daha önce de farklı uzmanlar tarafından, eskiden beri, ortaya atılmıştı; Antik Yunanistan'da Galen ve Hipokrat gibi. Hatta MÖ 2150 yılından kalma bir Sümer kil tabletinde benzeri tekniklerin savunulduğuna rastlanılmıştır1.

Yine de her antiseptik yararlı olmakla birlikte, yaralanmış yüzeye çok veya az oranda toksik ve rahatsız edici özelliktedir. Bu sebeple bugün cerrahide antiseptik metot yerine aseptik metot kullanılmaktadır ki bu -aseptik- metot hâli hazırda bulunan bakterilerin öldürülmesine değil, bakterilerin istilasına karşı koru(n)maya dayanır.

Bazı yaygın antiseptikler

Kaynakça ve notlar

Dış bağlantılar

Orijinal kaynak: antiseptik. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

Kategoriler