istishab ne demek?

İstishab, İslam hukukunda bir delil olarak kabul edilen ve "halin devamlılığı" prensibine dayanan bir kavramdır. Temel olarak, geçmişte varlığı kesin olarak bilinen bir durumun, aksine bir delil bulunmadıkça halen devam ettiğinin kabul edilmesidir. Yani, bir şeyin varlığı veya yokluğu geçmişte kesin olarak biliniyorsa, bu durumun değiştiğine dair bir kanıt olmadıkça, o şeyin aynı şekilde var veya yok olmaya devam ettiği varsayılır.

İstishabın temel unsurları şunlardır:

Asıl Halin Varlığı: Geçmişte kesin olarak bilinen bir durumun olması gerekir.
Değişime Dair Delil Yokluğu: Bu durumun değiştiğine dair herhangi bir kanıtın bulunmaması şarttır.

İstishabın çeşitli türleri bulunmaktadır:

İbadetlerde İstishab: Bir ibadetin geçerliliği için gerekli şartların yerine getirildiği biliniyorsa, aksine bir delil olmadıkça ibadetin geçerli olduğu kabul edilir.
Hukuki İşlemlerde İstishab: Bir akdin veya hukuki işlemin geçerli olarak kurulduğu biliniyorsa, batıl olduğuna dair bir delil olmadıkça geçerliliğini koruduğu kabul edilir.
Şahısların Hallerinde İstishab: Bir kişinin hayatta olduğu biliniyorsa, öldüğüne dair bir delil olmadıkça hayatta olduğu kabul edilir.

İstishab, İslam hukukunda kıyas, icma ve naslardan sonra gelen tali bir delil olarak kabul edilir ve özellikle şüphe durumlarında başvurulan bir yöntemdir.

Önemli Kavramlar:

istisnalar kaideyi bozmaz