üstler ne demek?

Üstler, matematikte bir sayının kendisiyle tekrarlı çarpımını ifade eder. Bir sayının (taban) üzerine yazılan sayı (üs veya kuvvet), tabanın kaç kez kendisiyle çarpılacağını gösterir.

Temel Kavramlar:

  • Taban: Tekrarlı çarpılan sayıdır.
  • Üs (Kuvvet): Tabanın kaç kez kendisiyle çarpılacağını gösteren sayıdır.

Gösterim:

aⁿ, burada "a" taban ve "n" üs veya kuvvettir. Bu ifade "a üzeri n" şeklinde okunur.

Örnekler:

  • 2³ = 2 * 2 * 2 = 8 (2 üzeri 3, 2'nin küpü)
  • 5² = 5 * 5 = 25 (5 üzeri 2, 5'in karesi)
  • 10⁴ = 10 * 10 * 10 * 10 = 10000 (10 üzeri 4)

Üs Alma Kuralları:

  • Bir Sayının 0. Kuvveti: Bir sayı sıfırıncı kuvveti 1'dir (a ≠ 0 olmak üzere, a⁰ = 1). (Sıfırıncı Kuvvet)
  • Bir Sayının 1. Kuvveti: Bir sayının birinci kuvveti kendisidir (a¹ = a). (Birinci Kuvvet)
  • Negatif Üs: Negatif bir üs, sayının çarpmaya göre tersinin pozitif üssünü ifade eder (a⁻ⁿ = 1/aⁿ). (Negatif Üs)
  • Üslü Sayılarda Çarpma: Tabanları aynı olan üslü sayılar çarpılırken üsler toplanır (aⁿ * aᵐ = aⁿ⁺ᵐ). (Üslü Sayılarda Çarpma)
  • Üslü Sayılarda Bölme: Tabanları aynı olan üslü sayılar bölünürken üsler çıkarılır (aⁿ / aᵐ = aⁿ⁻ᵐ). (Üslü Sayılarda Bölme)
  • Üssün Üssü: Bir üslü sayının tekrar üssü alınırsa üsler çarpılır ((aⁿ)ᵐ = aⁿᵐ). (Üssün Üssü)
  • Çarpımın Üssü: Bir çarpımın üssü, çarpanların her birinin üssü alınarak bulunur ((a * b)ⁿ = aⁿ * bⁿ). (Çarpımın Üssü)
  • Bölümün Üssü: Bir bölümün üssü, pay ve paydanın her birinin üssü alınarak bulunur ((a / b)ⁿ = aⁿ / bⁿ). (Bölümün Üssü)

Kullanım Alanları:

Üstler, bilim, mühendislik, finans ve bilgisayar bilimleri gibi birçok alanda kullanılır. Özellikle çok büyük veya çok küçük sayıları ifade etmek için kullanışlıdırlar (bilimsel gösterim). Ayrıca, büyüme oranlarını, bileşik faizi ve algoritmaların karmaşıklığını modellemek için de kullanılırlar.