öksürme ne demek?

Öksürme

Öksürme, vücudun solunum yollarını temizlemek için kullandığı ani ve güçlü bir reflekstir. Hava, akciğerlerden hızla dışarı atılır ve bu sırada gırtlak ve üst solunum yollarındaki irritan maddeler veya salgılar temizlenir. Öksürme, bir hastalık belirtisi olabileceği gibi, tamamen normal fizyolojik bir olay da olabilir.

Öksürmenin Nedenleri

Öksürme, çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bunlar arasında enfeksiyonlar, alerjiler, irritan maddelere maruz kalma ve bazı kronik hastalıklar bulunur.

• Enfeksiyonlar:

  • Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları (ÜSYE): Soğuk algınlığı, grip (Grip), sinüzit (Sinüzit), farenjit (Farenjit) ve larenjit (Larenjit) gibi enfeksiyonlar, öksürmeye sıkça neden olur.
  • Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları: Bronşit (Bronşit), zatürre (Zatürre) ve bronşiyolit gibi enfeksiyonlar da öksürüğe yol açabilir.
  • Tüberküloz (Verem): Özellikle uzun süren öksürüklerde tüberküloz akla gelmelidir. Tüberküloz

• Alerjiler:

  • Alerjik Rinit: Polen, ev tozu akarları, hayvan tüyleri gibi alerjenlere maruz kalmak, burun akıntısı, hapşırma ve öksürmeye neden olabilir.
  • Astım: Hava yollarının daralması ve iltihaplanması sonucu ortaya çıkan astım (Astım), öksürük, hırıltı ve nefes darlığına yol açabilir.

• İrritan Maddelere Maruz Kalma:

  • Sigara Dumanı: Sigara içmek veya sigara dumanına maruz kalmak, solunum yollarını tahriş ederek öksürüğe neden olabilir. Sigara
  • Hava Kirliliği: Hava kirliliği de öksürüğe yol açabilir. Hava%20Kirliliği
  • Kimyasal Maddeler: Bazı kimyasal maddelere maruz kalmak, solunum yollarını tahriş edebilir.

• Kronik Hastalıklar:

  • Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH): Özellikle sigara içenlerde görülen KOAH (KOAH), kronik öksürük ve balgam üretimine neden olabilir.
  • Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GERD): Mide asidinin yemek borusuna geri kaçması sonucu ortaya çıkan GERD (GERD), öksürüğe neden olabilir.
  • Kalp Yetmezliği: Akciğerlerde sıvı birikmesine neden olarak öksürüğe yol açabilir. Kalp%20Yetmezliği
  • Akciğer Kanseri: Nadir durumlarda, öksürük akciğer kanserinin bir belirtisi olabilir. Akciğer%20Kanseri

• İlaçlar:

  • ACE İnhibitörleri: Yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar (ACE inhibitörleri), yan etki olarak öksürüğe neden olabilir.

• Diğer Nedenler:

  • Yabancı Cisim Aspirasyonu: Özellikle çocuklarda, solunum yoluna yabancı cisim kaçması öksürüğe neden olabilir.
  • Postnazal Akıntı: Burun akıntısının boğaz arkasına doğru akması öksürüğe yol açabilir.
  • Psikojenik Öksürük: Herhangi bir organik neden olmaksızın, psikolojik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkan öksürük. Psikoloji

Öksürük Türleri

Öksürük, süresine ve niteliğine göre farklı şekillerde sınıflandırılabilir:

• Süresine Göre:

  • Akut Öksürük: Genellikle 3 haftadan kısa süren öksürüklerdir. Genellikle enfeksiyonlar veya irritan maddelere maruz kalma sonucu ortaya çıkar.
  • Subakut Öksürük: 3-8 hafta süren öksürüklerdir.
  • Kronik Öksürük: 8 haftadan uzun süren öksürüklerdir. Genellikle kronik hastalıklar veya uzun süreli irritan madde maruziyeti sonucu ortaya çıkar.

• Niteliklerine Göre:

  • Kuru Öksürük: Balgam üretimi olmayan, tahriş edici bir öksürük türüdür.
  • Balgamlı Öksürük: Balgam (mukus) üretimi olan öksürük türüdür. Balgamın rengi ve kıvamı, altta yatan neden hakkında bilgi verebilir.
  • Havlar Tarzda Öksürük: Genellikle krup hastalığında görülen, köpek havlamasına benzer bir öksürük türüdür.
  • Boğmaca Öksürüğü: Şiddetli ve nöbetler halinde gelen, nefes almayı zorlaştıran bir öksürük türüdür.

Tanı

Öksürüğün nedenini belirlemek için doktor, hastanın tıbbi öyküsünü alır, fiziksel muayene yapar ve gerekirse bazı testler isteyebilir.

• Tıbbi Öykü: Hastanın öksürüğünün ne zaman başladığı, ne kadar sürdüğü, hangi durumlarda arttığı veya azaldığı, eşlik eden diğer belirtiler (ateş, burun akıntısı, nefes darlığı vb.) ve kullandığı ilaçlar hakkında bilgi alınır.
• Fiziksel Muayene: Doktor, hastanın solunum yollarını dinler, boğazını ve diğer ilgili bölgelerini muayene eder.
• Testler:
  • Akciğer Grafisi (Röntgen): Akciğerlerdeki anormallikleri (zatürre, tümör vb.) tespit etmek için kullanılır.
  • Solunum Fonksiyon Testleri: Astım veya KOAH gibi solunum yolu hastalıklarını değerlendirmek için kullanılır.
  • Balgam Kültürü: Balgamda bakteri veya mantar olup olmadığını belirlemek için yapılır.
  • Alerji Testleri: Alerjik reaksiyonları tespit etmek için yapılır.
  • Kan Testleri: Enfeksiyon veya diğer sistemik hastalıkları tespit etmek için yapılır.
  • Bronkoskopi: Solunum yollarının doğrudan gözle incelenmesi için kullanılan bir yöntemdir.

Tedavi

Öksürüğün tedavisi, altta yatan nedene yöneliktir.

• Enfeksiyonlar: Antibiyotikler (bakteriyel enfeksiyonlarda), antiviral ilaçlar (viral enfeksiyonlarda) veya antifungal ilaçlar (mantar enfeksiyonlarında) kullanılabilir.

• Alerjiler: Antihistaminikler, dekonjestanlar veya kortikosteroidler kullanılabilir. Alerjenden kaçınmak da önemlidir.

• Astım: Bronkodilatörler (hava yollarını genişleten ilaçlar) ve anti-inflamatuar ilaçlar (kortikosteroidler) kullanılabilir.

• GERD: Mide asidini azaltan ilaçlar (proton pompa inhibitörleri, H2 reseptör blokerleri) ve yaşam tarzı değişiklikleri (baş yukarıda yatmak, yemeklerden sonra yatmamak) önerilebilir.

• KOAH: Bronkodilatörler, kortikosteroidler ve oksijen tedavisi kullanılabilir. Sigarayı bırakmak çok önemlidir.

• Öksürük Şurupları ve Diğer İlaçlar:

  • Öksürük Kesiciler (Antitusifler): Öksürük refleksini baskılayan ilaçlardır. Genellikle kuru öksürüklerde kullanılır.
  • Balgam Sökücüler (Ekspektoranlar): Balgamın kıvamını incelterek atılmasını kolaylaştıran ilaçlardır. Balgamlı öksürüklerde kullanılır.
  • Dekonjestanlar: Burun tıkanıklığını açarak postnazal akıntıyı azaltmaya yardımcı olurlar.

• Evde Bakım:

  • Bol Sıvı Tüketimi: Balgamın incelmesine ve atılmasına yardımcı olur.
  • Nemlendirme: Havanın nemlendirilmesi, solunum yollarını rahatlatır. Buhar inhalasyonu veya nemlendirici cihazlar kullanılabilir.
  • Dinlenme: Vücudun iyileşmesine yardımcı olur.
  • Tuzlu Su Gargarası: Boğazı rahatlatır ve tahrişi azaltır.
  • Bal: Özellikle çocuklarda, öksürüğü hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak 1 yaşından küçük bebeklere bal verilmemelidir.

Önleme

Öksürüğü önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:

• Elleri Sık Sık Yıkamak: Enfeksiyonların yayılmasını önler.
• Gripten Aşılanmak: Grip virüsüne karşı korunma sağlar.
• Sigarayı Bırakmak: Solunum yollarını tahriş eden maddelerden uzak durmak.
• Alerjenlerden Kaçınmak: Alerjik reaksiyonlara neden olan maddelerden uzak durmak.
• Hava Kirliliğinden Korunmak: Hava kirliliğinin yoğun olduğu zamanlarda dışarı çıkmamak veya maske kullanmak.
• Sağlıklı Beslenmek ve Düzenli Egzersiz Yapmak: Bağışıklık sistemini güçlendirerek enfeksiyonlara karşı direnci artırmak.

Uyarı: Bu makale yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve doktor tavsiyesi yerine geçmez. Öksürüğünüz uzun sürerse, şiddetliyse veya diğer belirtilerle birlikte görülüyorsa, mutlaka bir doktora başvurmanız önemlidir.