çölyak ne demek?

Çölyak Hastalığı Hakkında Bilgilendirme

Çölyak hastalığı, genetik yatkınlığı olan bireylerde gluten adlı proteine karşı gelişen kronik bir ince bağırsak hastalığıdır. Gluten, buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunur. Hastalık, gluten alımıyla tetiklenen bağışıklık sistemi reaksiyonu sonucu ince bağırsaklardaki villus adı verilen yapıların hasar görmesine neden olur. Villusların hasar görmesi, besin emilimini olumsuz etkiler ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.

Çölyak Hastalığının Belirtileri:

Çölyak hastalığının belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve her yaşta ortaya çıkabilir. Sık görülen belirtiler şunlardır:

• Sindirim Sistemi Belirtileri: Karın ağrısı, şişkinlik, ishal veya kabızlık, bulantı, kusma, iştahsızlık, kilo kaybı.
• Diğer Belirtiler: Yorgunluk, halsizlik, demir eksikliği anemisi, kemik erimesi (osteoporoz), cilt döküntüleri (dermatitis%20herpetiformis), ağız içi yaralar, sinir sistemi sorunları (baş ağrısı, denge sorunları, nöropati), kısırlık, büyüme geriliği (çocuklarda).

Çölyak Hastalığının Tanısı:

Çölyak hastalığı tanısı, belirtiler, kan testleri ve ince bağırsak biyopsisi ile konulur. Kan testlerinde, gluten'e karşı oluşan antikorlar (anti-gliadin, anti-endomisyum, anti-doku transglutaminaz) incelenir. Ancak kesin tanı için ince bağırsak biyopsisi gereklidir.

Çölyak Hastalığının Tedavisi:

Çölyak hastalığının tek tedavisi, ömür boyu gluten içeren gıdalardan uzak durmaktır. Gluten diyeti uygulamak, ince bağırsakların iyileşmesini sağlar ve belirtileri ortadan kaldırır. Gluten diyeti, buğday, arpa, çavdar içeren tüm gıdaların (ekmek, makarna, börek, kurabiye, vb.) ve bazı işlenmiş gıdaların (soslar, hazır çorbalar, vb.) tüketilmemesi anlamına gelir. Diyetisyen kontrolünde glutensiz bir diyet planlanmalıdır.

Önemli Not: Çölyak hastalığı tedavi edilmediği takdirde, uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına (kanser, infertilite, nörolojik problemler, vb.) yol açabilir. Bu nedenle, çölyak hastalığından şüpheleniyorsanız, bir doktora başvurmanız önemlidir.