ünsüz yumuşaması ne demek?

Ünsüz yumuşaması (ünsüz değişimi, konsonant mutasyonu olarak da bilinir), Türkçede sert ünsüzlerden (p, ç, t, k) biriyle biten bir kelimeye ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde, kelimenin sonundaki sert ünsüzün yumuşayarak başka bir ünsüze dönüşmesi olayıdır.

• Hangi Ünsüzler Yumuşar?

  Yumuşamaya uğrayan ünsüzler şunlardır:

  • p → b
  • ç → c
  • t → d
  • k → ğ / g (kelimenin kökenine göre değişir)

• Ne Zaman Meydana Gelir?

  Ünsüz yumuşaması, bir kelimeye ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde meydana gelir. Örneğin:

  • Kitap + ı → Kitabı
  • Ağaç + a → Ağaca
  • Yurt + u → Yurdu
  • Renk + i → Rengi

• İstisnalar:

  Her "p, ç, t, k" ile biten kelime yumuşamaya uğramaz. Özellikle tek heceli kelimelerde ve bazı yabancı kökenli kelimelerde yumuşama görülmez.

  • Tek heceli kelimeler: top, saç, ot, tok vb. (Ancak bazı tek heceli kelimelerde yumuşama görülebilir: dip > dibi)
  • Yabancı kökenli kelimeler: hukuk, sanat, ahlak vb.
  • Özel isimler: Mehmet, Zonguldak vb. (Ancak bazı özel isimlerde yumuşama görülebilir, bu kullanım tercihe bağlıdır.)

• Önemli Not:

  Ünsüz yumuşaması, yazım kurallarına uygun bir şekilde gösterilmelidir.

İlgili Kavramlar:

• Ünsüz
• Sert%20Ünsüzler
• Yazım%20Kuralları