öjeni ne demek?

Öjeni Hakkında Bilgi

Öjeni, kelime anlamı olarak "iyi doğuş" veya "iyi soy" anlamına gelir ve 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan bir sosyal felsefe ve harekettir. Temelinde, insan ırkının genetik kalitesini iyileştirme amacı yatar. Bu amaca ulaşmak için öjenistler, "istenmeyen" genetik özelliklere sahip olduğu düşünülen kişilerin üremesini engellemeyi (negatif öjeni) ve "istenilen" özelliklere sahip kişilerin üremesini teşvik etmeyi (pozitif öjeni) savunmuşlardır.

Öjeninin Tarihsel Gelişimi:

• Kökenleri: Öjeni, Charles Darwin'in kuzeni olan Sir Francis Galton tarafından ortaya atılmıştır. Galton, zeka ve yeteneğin kalıtsal olduğuna inanıyordu ve "üstün" insanların daha fazla çocuk sahibi olmasını teşvik etmeyi amaçlıyordu.
• Popülerleşmesi: 20. yüzyılın başlarında, öjeni fikri birçok ülkede popülerlik kazandı. Özellikle ABD ve Avrupa'da, göçmenler, engelliler, suçlular ve yoksullar gibi gruplar "genetik olarak aşağı" olarak görülmüş ve öjenik politikalara maruz kalmışlardır.
• Uygulamaları: Öjeni politikaları arasında zorla kısırlaştırma, evlilik yasakları ve göç kısıtlamaları yer almıştır. Nazi Almanyası, öjeniyi ırkçı ideolojisinin bir parçası olarak kullanmış ve milyonlarca insanın ölümüne yol açan soykırım politikaları uygulamıştır.

Öjeninin Eleştirisi:

• Bilimsel Temelsizlik: Öjeni, ırk, zeka ve davranış gibi karmaşık özelliklerin kalıtımı hakkında basitleştirilmiş ve yanlış varsayımlara dayanmaktadır.
• Ayrımcılık ve İnsan Hakları İhlali: Öjeni, belirli gruplara karşı ayrımcılığa ve insan hakları ihlallerine yol açmıştır. Zorla kısırlaştırma, evlilik yasakları ve soykırım gibi uygulamalar, insanlık onuruna aykırıdır.
• Etik Sorunlar: Öjeni, kimin "üstün" veya "aşağı" olduğuna karar verme yetkisini kimseye vermemeliyiz sorusunu gündeme getirmektedir. Genetik mühendislik ve üreme teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte, öjeni benzeri amaçlar için kullanılabileceği endişesi devam etmektedir.

Günümüzde Öjeni:

Öjeni, bilimsel olarak itibarsızlaştırılmış ve etik olarak reddedilmiş bir ideolojidir. Ancak, genetik mühendislik ve üreme teknolojilerindeki gelişmeler, öjeni benzeri uygulamaların potansiyelini yeniden gündeme getirmektedir. Bu nedenle, öjeninin tarihini ve tehlikelerini anlamak, insan genetiğiyle ilgili etik kararlar alırken önemlidir.

İlgili kavramlar:

• Genetik
• Irkçılık
• Etik
• Zorla%20kısırlaştırma
• İnsan%20hakları