çivi yazısı ne demek?

Çivi Yazısı

Çivi yazısı, insanlık tarihinin en eski yazı sistemlerinden biridir. Özellikle Mezopotamya bölgesinde, Sümerler tarafından MÖ 3200'ler civarında geliştirilmiştir. Adını, karakterlerin çiviye benzeyen şekillerinden alır.

Gelişimi ve Kullanımı

• Sümerler: Çivi yazısının ilk kullanıcıları olan Sümerler, başlangıçta piktogramlar (nesnelerin resimleri) kullanarak yazmışlardır. Zamanla bu piktogramlar stilize edilerek, sesleri ve heceleri temsil eden sembollere dönüşmüştür.
• Akadlar: Sümerlerin ardından Akadlar da çivi yazısını benimsemiş ve kendi dillerine uyarlamışlardır. Akadca, Sami dil ailesine aittir ve Sümerce'den farklı bir yapıya sahiptir.
• Diğer Uygarlıklar: Çivi yazısı, Elamlar, Hititler, Hurriler ve Urartular gibi birçok farklı uygarlık tarafından da kullanılmıştır. Bu uygarlıklar, yazıyı kendi dillerine adapte etmiş ve kendi ihtiyaçlarına göre geliştirmişlerdir.

Yazım Tekniği ve Materyaller

Çivi yazısı, genellikle kil tabletler üzerine yazılırdı. Sivriltilmiş bir kamış veya kemik parçası (stylus) kullanılarak, yumuşak kil üzerine semboller çizilirdi. Tabletler daha sonra güneşte veya fırında kurutularak kalıcı hale getirilirdi.

Çözülmesi

Çivi yazısının çözülmesi, 19. yüzyılda önemli bir başarıya ulaşmıştır. Behistun Yazıtı, çivi yazısının çözülmesinde kilit rol oynamıştır. Bu yazıt, Pers Kralı I. Darius tarafından farklı dillerde (Eski Farsça, Elamca ve Babilce) yazılmıştı ve bu sayede bilim insanları, çivi yazısının anlamını çözmeyi başarmışlardır.

Önemi

Çivi yazısı, antik Mezopotamya uygarlıklarının tarihi, kültürü ve edebiyatı hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Gılgamış Destanı, Hammurabi Kanunları gibi önemli metinler çivi yazısıyla yazılmıştır. Bu yazılar, o dönemin sosyal, ekonomik ve hukuki yapısını anlamamıza yardımcı olmaktadır.