şayenler ne demek?

Şayenler ya da Çeyenler (Şayence Tsétsêhéstâhese; İngilizce Cheyenne), Büyük Düzlükler'de (Great Plains) yaşamış Algonkin halklarından bir Kızılderili ulusudur. Ova Kızılderilileri kültür grubuna dahildirler. Cheyenne ulusu Sotaeo'o ve Tsitsistas adlarındaki iki kabilenin birleşmesinden oluşmuştur. Tsitsistas "Yürekli İnsanlar Gibi" anlamına gelirken; Sotaeo'o kelimesinin kesin bir tercümesi yoktur. Cheyenne ismi ise Siyu dili'nden gelir ve "Küçük Cree" anlamındadır.

Amerikan hükûmetinin Amerika'nın yerlilerine arazi tahsis etme uygulamasından önce, Şayenler Arapaho ve Lakota kabileleriyle müttefikti. Cheyenne ulusu, Güney Kolorado'dan Güney Dakota'daki Black Hills'e kadar Büyük Düzlükler boyunca yayılmış on topluluktan oluşmaktaydı. Bu topluluklar 1800'lerin ortalarında, toplulukların bazılarının Black Hills civarında, diğerlerinin ise orta Kolorado'nun Platte Rivers civarında kalmayı seçmeleri sonucu birbirlerinden ayrıldılar.

Günümüzde Kuzey Cheyenneler, güneydoğu Montana'daki "Kuzey Şayenler Kızılderili Rezervasyonu"'nda; Güney Cheyenneler ise, Güney Arapaholar'la birlikte orta Oklahoma'da yaşamaktadır. Toplam nüfusları 20.000 civarındadır.

Dil

Montana ve Oklahoma Cheyenneleri **Şayen dili**ni kullanır. İki ayrı bölgede yaşayan Cheyennelerin kullandıkları dil, birbirinden farklı birkaç sözcük dışında tamamıyla birbirinin aynıdır. Cheyenne Dili Algonquian dil grubunun bir parçasıdır ve Büyük Düzlük'te konuşulan Algonquian dilleri içinde tonal özellikler geliştiren nadir dillerdendir. Cheyenne Dilinin en yakın akrabaları Arapaho ve Ojibwa (Chippewa) dilleridir.