şanzuman ne demek?

Şanzıman (Vites Kutusu)

Şanzıman, bir motorun ürettiği gücü tekerleklere aktarırken tork ve hızı ayarlayan kritik bir mekanik sistemdir. Temel amacı, motorun en verimli devir aralığında çalışmasını sağlayarak, aracın farklı hızlarda ve yüklerde optimum performans göstermesine yardımcı olmaktır.

Çalışma Prensibi:

Şanzıman, farklı boyutlardaki dişli çarklar aracılığıyla motorun dönme hızını ve torkunu değiştirir. Düşük viteslerde daha yüksek tork sağlanırken, yüksek viteslerde daha yüksek hız elde edilir. Bu sayede araç, kalkış, yokuş çıkma, hızlanma ve sabit hızda seyir gibi farklı sürüş koşullarına uyum sağlayabilir.

Şanzıman Çeşitleri:

  • Manuel Şanzıman (Düz Vites): Sürücünün vitesleri manuel olarak değiştirdiği şanzıman türüdür.
  • Otomatik Şanzıman: Vites değişimini otomatik olarak gerçekleştiren ve sürücünün müdahalesini gerektirmeyen şanzıman türüdür.
  • Yarı Otomatik Şanzıman: Manuel şanzımanın otomatikleştirilmiş bir versiyonudur; sürücü debriyaj pedalını kullanmaz ancak vitesleri kendisi değiştirir.
  • Çift Kavramalı Şanzıman (DCT): Hızlı ve sarsıntısız vites geçişleri sağlayan, iki ayrı kavrama sistemine sahip otomatik şanzıman türüdür.
  • Sürekli Değişken Şanzıman (CVT): Sonsuz sayıda vites oranına sahip olan ve motorun sürekli olarak en verimli devirde çalışmasını sağlayan şanzıman türüdür.

Şanzımanın Temel Bileşenleri:

  • Dişliler: Farklı boyutlardaki dişliler, tork ve hız oranlarını belirler.
  • Miller: Dişlileri taşıyan ve dönme hareketini aktaran elemanlardır.
  • Senkromeçler: Vites geçişlerini kolaylaştıran ve dişlilerin uyumlu bir şekilde kavraşmasını sağlayan parçalardır.
  • Kavrama: Motorun gücünü şanzımana ileten veya kesen mekanizmadır. (Kavrama Nedir?)
  • Vites Kolları/Seçiciler: Sürücünün vites değiştirmesini sağlayan kontrol mekanizmasıdır.

Şanzıman Yağı:

Şanzımanın içindeki parçaların yağlanmasını ve soğutulmasını sağlayan özel bir yağdır. Şanzıman yağının düzenli olarak değiştirilmesi, şanzımanın ömrünü uzatır ve performansını artırır.

Şanzıman Arızaları:

  • Vites geçişlerinde zorlanma veya ses gelmesi
  • Vitesin atması
  • Şanzımandan anormal sesler gelmesi
  • Şanzıman yağ kaçağı

Bu gibi durumlarda, yetkili bir servise başvurmak önemlidir.