ıdealizm ne demek?

İdealizm, gerçekliğin temelinde maddi değil, zihinsel veya ruhsal unsurların yattığını savunan felsefi bir yaklaşımdır. İdealizme göre, dünya ve deneyimlerimiz, bilinç, akıl veya düşünce gibi zihinsel süreçlerin bir ürünüdür. Başka bir deyişle, nesneler ve olaylar, onları algılayan bir zihin olmadan var olamazlar.

İdealizmin temel prensipleri şunlardır:

• Gerçekliğin Zihinsel Doğası: Gerçekliğin temelinde maddi değil, zihinsel veya ruhsal unsurlar bulunur. Madde, zihnin bir yansıması veya ürünüdür. (https://www.nedemek.page/kavramlar/gerçekliğin%20doğası)
• Bilinç ve Algı Önceliği: Bilinç ve algı, varoluşun temelidir. Nesneler ve olaylar, onları algılayan bir zihin olmadan var olamazlar.
• Evrensel Akıl veya Ruh: Bazı idealistlere göre, evrenin temelinde evrensel bir akıl veya ruh bulunur. Bu akıl veya ruh, evreni düzenler ve anlamlandırır.
• Bilginin Kaynağı: Bilgi, deneyimden ziyade akıl veya sezgi yoluyla elde edilir. Doğuştan gelen fikirler veya kavramlar önemlidir.
• Değerlerin Önemi: İdealizm, ahlaki ve estetik değerlere büyük önem verir. Bu değerler, zihinsel veya ruhsal gerçekliğin bir yansımasıdır.

İdealizmin farklı türleri vardır:

• Subjektif İdealizm: Gerçeklik, bireysel zihinlerin algılarından ibarettir. "Var olmak, algılanmaktır" ilkesiyle özetlenebilir. (https://www.nedemek.page/kavramlar/subjektif%20idealizm)
• Objektif İdealizm: Gerçeklik, bireysel zihinlerden bağımsız olarak var olan evrensel bir akıl veya ruhtur. Bireysel zihinler, bu evrensel aklın bir parçasıdır. (https://www.nedemek.page/kavramlar/objektif%20idealizm)
• Transendental İdealizm: Bilgi, deneyim ve akıl arasındaki etkileşim sonucu oluşur. Zihin, deneyimi düzenleyen ve anlamlandıran a priori kategorilere sahiptir. (https://www.nedemek.page/kavramlar/transendental%20idealizm)

İdealizmin önemli temsilcileri arasında Platon, George Berkeley, Immanuel Kant, Georg Wilhelm Friedrich Hegel ve Josiah Royce sayılabilir.

İdealizm, felsefe, teoloji, sanat ve eğitim gibi birçok alanda etkili olmuştur. Gerçekliğin doğası, bilginin kaynağı, değerlerin önemi ve insanın evrendeki yeri gibi temel sorulara farklı bir bakış açısı sunar.