özofagus ne demek?

Özofagus (Yemek Borusu) Hakkında Bilgi

Özofagus veya yemek borusu, ağızdan alınan besinlerin mideye taşınmasını sağlayan, yaklaşık 25-30 cm uzunluğunda kaslardan oluşan bir tüptür.

Yapısı:

Tabakalar: Özofagus duvarı içten dışa doğru dört tabakadan oluşur:
- Mukoza: En içteki tabaka olup, salgı bezleri ve epitel hücreleri içerir.
- Submukoza: Mukoza tabakasının altında bulunur ve kan damarları, lenf damarları ve sinirler içerir.
- Muskularis Eksterna: Kas tabakasıdır ve peristaltik hareketlerle besinlerin mideye doğru itilmesini sağlar. Üst kısımda çizgili kaslar, alt kısımda düz kaslar bulunur.
- Adventisya: En dıştaki tabakadır ve özofagusu çevre dokulara bağlar.

Fonksiyonları:

Besin Taşınması: En temel görevi, yutulan besinleri peristaltik hareketler ile ağızdan mideye taşımaktır.
Mide İçeriğinin Geri Kaçmasını Engelleme: Alt özofagus sfinkteri (AÖS) adı verilen bir kas halkası sayesinde mide içeriğinin özofagusa geri kaçması engellenir.

Önemli Durumlar ve Hastalıklar:

Reflü Hastalığı (GÖRH): Mide asidinin özofagusa geri kaçması sonucu oluşan tahriş ve iltihaplanmadır.
Özofajit: Özofagusun iltihaplanmasıdır. Reflü, enfeksiyonlar veya ilaçlar nedeniyle oluşabilir.
Barrett Özofagusu: Kronik reflü nedeniyle özofagus mukozasının değişime uğramasıdır. Kanser riskini artırabilir.
Özofagus Kanseri: Özofagus hücrelerinde gelişen kötü huylu tümörlerdir.
Akalazya: Alt özofagus sfinkterinin gevşememesi sonucu besinlerin mideye geçişinin zorlaşmasıdır.
Özofagus Varisleri: Genellikle karaciğer hastalığına bağlı olarak özofagus alt kısmındaki damarların genişlemesidir.
Yabancı Cisim Yutulması: Özellikle çocuklarda sık görülen bir durum olup, acil müdahale gerektirebilir.

Tanı Yöntemleri:

Endoskopi: Ucunda kamera bulunan bir tüp aracılığıyla özofagusun incelenmesidir.
Baryumlu Özofagus Grafisi: Baryum içeren bir sıvının içirilerek özofagusun röntgen filmi ile görüntülenmesidir.
Manometri: Özofagus kaslarının basıncını ölçen bir testtir.
pH Metre: Özofagustaki asit seviyesini ölçen bir cihazdır.

Tedavi Yöntemleri:

Tedavi, özofagus rahatsızlığının nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişir. İlaç tedavisi, endoskopik yöntemler veya cerrahi müdahale gerekebilir.