yağ asidi sentezi ne demek?

Yağ Asidi Sentezi

Yağ asidi sentezi, hücrelerde asetil-CoA'dan https://www.nedemek.page/kavramlar/asetil-CoA yağ asitlerinin üretildiği anabolik bir süreçtir. Bu süreç, özellikle sitozolde gerçekleşir ve temel amacı, enerji depolamak ve hücre zarlarının yapı taşlarını oluşturmaktır.

Temel Aşamalar:

1. Asetil-CoA'nın Sitoplazmaya Taşınması: Mitokondride üretilen asetil-CoA, sitozole taşınmalıdır. Bu, sitrat https://www.nedemek.page/kavramlar/sitrat mekiği aracılığıyla gerçekleşir. Asetil-CoA, oksaloasetat ile birleşerek sitrat oluşturur ve sitrat, mitokondriden sitozole taşınır. Sitozolde sitrat, ATP sitrat liyaz enzimi tarafından tekrar asetil-CoA ve oksaloasetata parçalanır.

2. Malonil-CoA Oluşumu: Asetil-CoA'nın karboksilasyonuyla malonil-CoA https://www.nedemek.page/kavramlar/malonil-CoA oluşur. Bu reaksiyon, asetil-CoA karboksilaz (ACC) https://www.nedemek.page/kavramlar/Asetil-CoA%20karboksilaz enzimi tarafından katalizlenir ve biyotin vitaminini gerektirir. Bu adım, yağ asidi sentezinin hızını belirleyen düzenleyici bir noktadır.

3. Yağ Asidi Sentaz Kompleksi: Yağ asidi sentezi, çok fonksiyonlu bir enzim kompleksi olan yağ asidi sentaz (FAS) https://www.nedemek.page/kavramlar/yağ%20asidi%20sentaz tarafından gerçekleştirilir. Bu kompleks, farklı enzimatik aktiviteleri olan birkaç alt birim içerir.

4. Uzatma Reaksiyonları: Asetil-CoA (başlangıç birimi) ve malonil-CoA, yağ asidi sentaz kompleksi üzerinde bir dizi ardışık reaksiyona girerek yağ asidi zincirini uzatır. Her döngüde, yağ asidi zincirine iki karbon atomu eklenir. Reaksiyonlar dekarboksilasyon, kondenzasyon, redüksiyon ve dehidrasyon adımlarını içerir. NADPH, redüksiyon adımları için indirgeyici güç sağlar.

5. Son Ürün: Tipik olarak, yağ asidi sentezi, palmitat (16 karbonlu) https://www.nedemek.page/kavramlar/palmitat adı verilen doymuş bir yağ asidi üretir. Palmitat daha sonra diğer enzimatik sistemler tarafından uzatılabilir veya doymamış hale getirilebilir.

Düzenleme:

Yağ asidi sentezi, hücrenin enerji durumuna ve ihtiyaçlarına göre sıkı bir şekilde düzenlenir. İnsülin, https://www.nedemek.page/kavramlar/insülin yağ asidi sentezini uyarırken, glukagon https://www.nedemek.page/kavramlar/glukagon ve epinefrin https://www.nedemek.page/kavramlar/epinefrin inhibe eder. Ayrıca, palmitoil-CoA (son ürün) asetil-CoA karboksilazı inhibe ederek kendi sentezini geri besleme mekanizması ile düzenler.

Bu süreç, enerji depolama, membran biyogenezi ve hücre sinyalleşmesi için elzemdir.