veri bütünlüğü ne demek?
Veri Bütünlüğü
Veri bütünlüğü, verinin yaşam döngüsü boyunca doğruluğunun, tutarlılığının ve güvenilirliğinin korunmasıdır. Basitçe, verinin olması gerektiği gibi olması ve yetkisiz değişikliklerden, bozulmalardan veya kayıplardan korunması anlamına gelir. Veri bütünlüğü, verinin değerini korumak ve güvenilir kararlar almak için kritik öneme sahiptir.
Veri Bütünlüğünün Temel Unsurları:
- Doğruluk: Verinin gerçek dünyadaki karşılığını doğru bir şekilde yansıtması.
- Tutarlılık: Verinin farklı sistemlerde, veritabanlarında veya dosyalarda aynı anlamı taşıması ve çelişkili olmaması.
- Geçerlilik: Verinin önceden tanımlanmış kurallara ve kısıtlamalara uyması.
- Tamlık: Gerekli tüm verilerin eksiksiz olarak mevcut olması.
- Güncellik: Verinin en son ve doğru bilgileri içermesi.
Veri Bütünlüğünü Tehdit Eden Faktörler:
- İnsan Hataları: Yanlış veri girişi, silme veya değiştirme.
- Yazılım Hataları: Uygulama hataları veya sistem çökmeleri.
- Donanım Arızaları: Disk arızaları veya ağ sorunları.
- Yetkisiz Erişim: Kötü niyetli saldırılar veya içeriden gelen tehditler.
- Virüsler ve Kötü Amaçlı Yazılımlar: Veriyi bozabilir veya silebilir.
Veri Bütünlüğünü Sağlama Yöntemleri:
- Erişim Kontrolleri: Veriye kimin erişebileceğini ve ne yapabileceğini sınırlamak.
- Doğrulama Kuralları: Veri girişini kısıtlayarak hataları önlemek.
- Yedekleme ve Kurtarma: Veriyi düzenli olarak yedekleyerek veri kaybını önlemek.
- Denetim İzleri: Veri değişikliklerini izleyerek hataları veya yetkisiz erişimi tespit etmek.
- Veri Şifreleme: Veriyi yetkisiz erişime karşı korumak.
- Veri Maskeleme: Hassas verileri gizleyerek güvenliği artırmak.
İlgili Kavramlar: