Vajinal Kanser
Vajinal kanser, vajinanın dokularında başlayan nadir bir kanser türüdür. Vajina, doğum kanalını oluşturan ve uterus (rahim) ile dış genital organlar (vulva) arasında yer alan kaslı bir tüptür. Vajinal kanser nadir görülse de, kadınlarda görülen tüm kanserlerin %1'inden azını oluşturur.
Türleri
Vajinal kanserlerin çoğu Skuamöz Hücreli Karsinom'dur. Diğer daha az yaygın türler şunlardır:
- Adenokarsinom: Genellikle vajina içindeki bez hücrelerinde başlar. En sık görülen adenokarsinom türü, berrak hücreli adenokarsinom'dur ve genellikle anneleri hamilelikleri sırasında Dietilstilbestrol (DES) kullanan kadınlarda görülür.
- Melanom: Vajinadaki pigment üreten hücrelerde başlar.
- Sarkom: Vajinanın kas veya bağ dokularında başlar.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
Vajinal kanserin kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir, ancak bazı faktörlerin riski artırdığı düşünülmektedir:
- Yaş: Çoğu vajinal kanser vakası 60 yaşın üzerindeki kadınlarda görülür.
- İnsan Papilloma Virüsü (HPV) enfeksiyonu: HPV, vajinal kanser vakalarının önemli bir bölümüyle ilişkilidir. HPV genellikle cinsel yolla bulaşan bir virüstür.
- Sigara içmek: Sigara içen kadınlarda vajinal kanser riski daha yüksektir.
- Rahim ağzı kanseri veya vajinal intraepitelyal neoplazi (VAIN) öyküsü: Bu durumlar, vajinal kanser riskini artırabilir. VAIN, vajina hücrelerinde anormal değişikliklerin olduğu bir prekanseröz durumdur.
- Dietilstilbestrol (DES)'e maruz kalmak: Anneleri hamilelikleri sırasında DES kullanan kadınlarda berrak hücreli adenokarsinom riski artmıştır.
- HIV enfeksiyonu: HIV enfeksiyonu olan kadınlarda vajinal kanser riski daha yüksek olabilir.
Belirtileri
Vajinal kanserin belirtileri şunları içerebilir:
- Anormal vajinal kanama veya akıntı
- Ağrılı idrar yapma
- Kabızlık
- Pelvik ağrı
- Vajinada kitle veya siğil
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
Bu belirtiler vajinal kansere özgü değildir ve başka durumlardan da kaynaklanabilir. Ancak, bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, bir doktora danışmanız önemlidir.
Tanı
Vajinal kanseri teşhis etmek için kullanılan testler şunları içerebilir:
- Pelvik muayene: Doktor vajinayı ve çevresindeki organları muayene eder.
- Pap smear: Rahim ağzı ve vajinadan hücre örnekleri alınarak anormal hücreler açısından incelenir.
- Kolposkopi: Vajinanın daha yakından incelenmesi için kolposkop adı verilen büyüteçli bir alet kullanılır.
- Biyopsi: Şüpheli bir alandan doku örneği alınarak mikroskop altında incelenir.
- Görüntüleme testleri: BT taraması, MRG veya PET taraması gibi testler kanserin yayılıp yayılmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.
Evreleme
Vajinal kanserin evresi, kanserin ne kadar yayıldığını gösterir. Evreleme genellikle Roma rakamlarıyla yapılır (I'den IV'e kadar). Daha yüksek evreler, kanserin daha fazla yayıldığını gösterir.
Tedavi
Vajinal kanser tedavisi, kanserin evresine, türüne ve genel sağlık durumuna bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
- Cerrahi: Kanserli dokuyu çıkarmak için ameliyat yapılabilir. Ameliyatın kapsamı, kanserin evresine ve konumuna bağlıdır.
- Radyoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Radyoterapi, harici ışın radyoterapisi (dışarıdan ışınlama) veya brakiterapi (radyoaktif bir maddeyi doğrudan tümöre yerleştirme) şeklinde uygulanabilir.
- Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanılır. Kemoterapi genellikle kanserin diğer bölgelere yayıldığı durumlarda kullanılır.
- Hedefe Yönelik Tedavi: Kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını sağlayan belirli molekülleri hedef alan ilaçlar kullanılır.
- İmmünoterapi: Vücudun kendi bağışıklık sistemini kanserle savaşmaya teşvik eden ilaçlar kullanılır.
Prognoz
Vajinal kanserin prognozu, kanserin evresine, türüne, tedaviye yanıtına ve genel sağlık durumuna bağlıdır. Erken evrede teşhis edilen ve tedavi edilen vajinal kanserin prognozu genellikle daha iyidir.
Önleme
Vajinal kanser riskini azaltmak için yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:
- HPV aşısı olmak: HPV aşısı, HPV enfeksiyonuna karşı koruma sağlar ve bu da vajinal kanser riskini azaltır.
- Sigara içmemek: Sigara içmek vajinal kanser riskini artırır.
- Düzenli pelvik muayeneler ve Pap smear testleri yaptırmak: Bu testler, vajinal kanseri erken evrede teşhis etmeye yardımcı olabilir.
- Güvenli seks uygulamak: Prezervatif kullanmak, HPV ve diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara yakalanma riskinizi azaltabilir.
Bu makale sadece bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorununuz varsa, bir doktora danışmanız önemlidir.