tüsiad ne demek?

Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD), 1971 yılında¹ İstanbul merkezli, sanayi ve hizmet kuruluşlarını temsil eden önde gelen gönüllü Türk sermayedarlarınca kurulmuş olan örgütün adıdır. TÜSİAD'ın halihazırda başkanı Orhan Turan’dır.

Tarihi

Daha önceleri Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği gibi kuruluşlarda bir araya gelen büyük sermaye çevreleri, bağımsız hareket edememek ve hükûmete karşı etkili bir güç oluşturamadıkları gerekçesiyle bir derneğin etrafında birleşmeye karar verdiler. 1960'lı yıllarda sendikal hareketlerle sol kesimin siyasi açıdan güçlenmesi ve 12 Mart Muhtırası örgütün kurulmasını hızlandırıcı etkenler oldu. 12 önde gelen sanayicinin 2 Nisan 1971'de verdiği imza sonucunda, hükûmet örgütün kuruluşunu 20 Mayıs 1971'de resmen kabul etti. Derneğin ilk genel sekreteri Güngör Uras oldu (1974-1980).²

TÜSİAD başlangıçta siyasi açıdan fazla etkili olmamasına rağmen, 1970'lerin sonlarına doğru ekonomik ve politik anlamda gittikçe güç kazandı. Hükûmetin istifasını talep eden gazete ilanları vererek 15 Mayıs 1979'da başlattığı kampanya, Bülent Ecevit başbakanlığındaki hükûmetin düşmesinde önemli rol oynadı. Ondan sonra kurulan Süleyman Demirel başkanlığındaki azınlık hükûmetine de destek vererek, 24 Ocak Kararlarının alınmasında kilit rol üstlendi. 1995 genel seçimlerinde Refah Partisi'nin (RP) birinci olması üzerine TÜSİAD, tarihinde ikinci defa verdiği gazete ilanlarıyla Anavatan Partisi (ANAP) - Doğru Yol Partisi (DYP) koalisyonunun oluşmasını destekledikleri ilan etti.³

25 Ocak 2007'de Arzuhan Doğan Yalçındağ TÜSİAD'ın yeni yönetim kurulu başkanı seçilerek, TÜSİAD'ın tarihindeki ilk kadın yönetim kurulu başkanı oldu. 12 Aralık 2009'da Ümit Boyner TÜSİAD'ın tarihinde seçilen ikinci kadın yönetim kurulu başkanı oldu, 22 Ocak 2015 tarihinde Cansen Başaran-Symes TÜSİAD'ın üçüncü kadın yönetim kurulu başkanı oldu.

13 Mayıs 2010'de ise Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD) genel başkanı Ömer Cihad tarihte ilk kez TÜSİAD'ı ziyaret etti.

18 Ocak 2018'deki 48. Olağan Genel Kurul'da derneğin adı “Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği” olarak değiştirilmesine oy birliği ile karar verildi.⁴ Bu değişiklik ile birlikte derneğin kısaltması olan “TÜSİAD” markasının kullanılmaya devam edeceği açıklandı.⁵

Onursal Başkanları

Yüksek İstişare Konseyi Başkanları

Vehbi Koç (1971-1979)
Nejat Eczacıbaşı (1980-1986)
Sakıp Sabancı (1987-1989)
Rahmi Koç (1990-1994)
Feyyaz Berker (1995-1996)
Bülent Eczacıbaşı (1997-2000)
Muharrem Kayhan (2001-2004)
Mustafa Koç (2004-2010)
Erkut Yücaoğlu (2011-2014)
Tuncay Özilhan (2015-)

Yönetim Kurulu Başkanları

Feyyaz Berker (1971-1980)
Ali Koçman (1980-1985)
Şahap Kocatopçu (1985-1986)
Sakıp Sabancı (1986-1987)
Ömer Dinçkök (1987-1989)
Cem Boyner (1989-1991)
Bülent Eczacıbaşı (1991-1993)
Halis Komili (1993-1997)
Muharrem Kayhan (1997-1999)
Erkut Yücaoğlu (1999-2001)
Tuncay Özilhan (2001-2004)
Ömer Sabancı (2004-2007)
Arzuhan Doğan Yalçındağ (2007-2010)
Ümit Boyner (2010-2013)
Muharrem Yılmaz (2013-2014) (<small>04.06.2014 tarihinde görevinden istifa etmiş olması TÜSİAD tarihinde ilk istifadır.</small>⁶)
Haluk Dinçer (10 Haziran 2014⁷ - 22 Ocak 2015⁸)
Cansen Başaran Symes (22 Ocak 2015⁹ - 12 Ocak 2017)
Erol Bilecik¹⁰¹¹ (12 Ocak 2017 - 20 Şubat 2019)
Simone Kaslowski¹² (20 Şubat 2019 - 29 Mart 2022 )
Orhan Turan¹³ (29 Mart 2022 - )

Türkiye ekonomisindeki yeri

TÜSİAD, Türkiye’de kamu dışında yaratılan katma değerin yaklaşık yarısını üretmektedir. Enerji ithalatı göz ardı edildiğinde, TÜSİAD üye kuruluşları toplam dış ticaretin %80’ini gerçekleştirmekte, kamu gelirlerinin en önemli unsuru olan vergi gelirleri, özellikle kurumlar vergisinin önemli bir bölümü TÜSİAD üyesi kurumlar tarafından doğrudan veya dolaylı olarak karşılanmaktadır. Ayrıca, kayıtlı istihdam göz önünde bulundurulduğunda tarım ve kamu dışı çalışanların yaklaşık %50’si TÜSİAD üye kuruluşlarında çalışmaktadır.¹⁴