tümce ne demek?
Tümce (Cümle)
Tümce, diğer adıyla cümle, bir düşünceyi, duyguyu, durumu veya olayı tam olarak ifade eden, dilbilgisi kurallarına uygun olarak bir araya getirilmiş sözcük veya sözcük gruplarıdır. Temelde bir yargı bildirir.
Özellikleri:
- Anlam Bütünlüğü: Tümcenin anlamlı ve anlaşılır olması gerekir. Kelimeler rastgele bir araya getirilerek tümce oluşturulamaz.
- Yargı Bildirme: Tümce, bir durum, olay veya düşünce hakkında bir yargı içerir. Bu yargı, olumlu veya olumsuz olabilir.
- Dilbilgisi Kurallarına Uygunluk: Tümcenin öğeleri (özne, yüklem, nesne, tümleç vb.) dilbilgisi kurallarına uygun olarak sıralanmalıdır.
- Başlangıç ve Bitiş: Tümce, genellikle büyük harfle başlar ve nokta, soru işareti, ünlem işareti gibi noktalama işaretleriyle sona erer.
Öğeleri:
Bir tümce genellikle şu öğelerden oluşur:
- Özne: Eylemi yapan veya hakkında bilgi verilen kişi veya nesne. (Örnek: Ayşe kitap okuyor.)
- Yüklem: Eylemi veya durumu bildiren kelime. (Örnek: Ayşe okuyor.)
- Nesne: Yüklemde belirtilen eylemden etkilenen şey. (Örnek: Ayşe kitap okuyor.)
- Tümleç: Yüklemi çeşitli yönlerden tamamlayan kelimeler veya kelime grupları. (Örnek: Ayşe bahçede kitap okuyor.)
Tümce Çeşitleri:
Tümceler, yapılarına, anlamlarına ve işlevlerine göre farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Örneğin:
- Kurallı (Düz) Tümce: Yüklemi sonunda bulunan tümceler.
- Devrik Tümce: Yüklemi sonda bulunmayan tümceler.
- Basit Tümce: Tek yargı bildiren tümceler.
- Birleşik Tümce: Birden fazla yargı bildiren tümceler.
- Olumlu Tümce: Yargının gerçekleştiğini veya doğru olduğunu bildiren tümceler.
- Olumsuz Tümce: Yargının gerçekleşmediğini veya doğru olmadığını bildiren tümceler.
- Soru Tümcesi: Bir soru soran tümceler.
- Emir Tümcesi: Bir emir veya istek bildiren tümceler.
İlgili Kavramlar: