turbanlisikis ne demek?

Türbanlisiki: Tarihi, Anlamı ve Tartışmaları

Türbanlisiki, Türkiye'de özellikle 20. yüzyılın sonlarından itibaren gündeme gelen ve tartışmalara yol açan bir kavramdır. Temelde, türban takan kadınların, dini inançlarını siyasi ve ideolojik bir sembol olarak kullandığı ve bu durumun seküler değerlere aykırı olduğu yönündeki eleştirileri ifade etmek için kullanılan bir terimdir.

Etimoloji ve Köken

"Türbanlisiki" kelimesi, "türban" ve "siyasi" kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur. Terimin kökeni, Türkiye'deki siyasi İslam tartışmalarının yoğunlaştığı dönemlere dayanmaktadır. Bu dönemde, türbanın sadece bir başörtüsü olmanın ötesinde, siyasi bir kimlik beyanı olarak algılanması ve bu algıya yönelik eleştiriler, bu tür bir terimin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır.

Anlam ve Kullanım

"Türbanlisiki" terimi, genellikle şu anlamlarda kullanılır:

• Siyasi Sembol: Türbanın, dini bir vecibeden ziyade, siyasi bir ideolojinin veya grubun sembolü olarak kullanılması.
• Sekülerizme Aykırılık: Türbanın, laiklik ilkesiyle çelişen bir siyasi mesaj taşıdığı ve kamusal alanda sergilenmesinin uygun olmadığı yönündeki görüşler.
• Dayatma ve Baskı: Türbanın, bazı kesimler tarafından kadınlar üzerinde bir baskı aracı olarak kullanıldığı ve özgürlüklerin kısıtlandığı iddiaları.

Tarihsel Arka Plan

Türkiye'de türban tartışmaları, özellikle 1980'lerden itibaren ivme kazanmıştır. Bu dönemde, siyasi İslam'ın yükselişi ve türbanın kamusal alanda (üniversiteler, devlet daireleri vb.) daha görünür hale gelmesi, tartışmaları alevlendirmiştir.

• 1980 Darbesi Sonrası: 1980 askeri darbesi sonrasında, muhafazakar kesimlerin siyasi alanda daha fazla yer bulması, türbanın bir kimlik sembolü olarak öne çıkmasına katkıda bulunmuştur.
• Üniversite Yasakları: 1990'lar ve 2000'lerin başında, üniversitelerde türban yasağı uygulanmış, bu durum büyük protestolara ve tartışmalara yol açmıştır.
• AK Parti Dönemi: Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AK Parti) iktidara gelmesiyle birlikte, türban yasağı kademeli olarak kaldırılmış ve kamusal alanda türban serbest bırakılmıştır.

Tartışmalar ve Eleştiriler

"Türbanlisiki" terimi, genellikle eleştirel bir bağlamda kullanılır ve çeşitli tartışmalara yol açar:

• İfade Özgürlüğü: Terimi kullananlar, türbanın siyasi bir mesaj taşıdığını ve bu nedenle eleştirilebileceğini savunurken, karşıt görüştekiler türbanın bir ifade özgürlüğü olduğunu ve eleştirinin ayrımcılığa yol açabileceğini belirtirler.
• Laiklik İlkesi: Laiklik ilkesini savunanlar, türbanın kamusal alanda sergilenmesinin laikliğe aykırı olduğunu düşünürken, bazıları laikliğin farklı yorumlanabileceğini ve türbanın bireysel bir tercih olduğunu savunur.
• Kadın Hakları: Bazı feministler, türbanın kadınlar üzerinde bir baskı aracı olduğunu ve özgürlüklerini kısıtladığını iddia ederken, diğerleri türbanın kadının özgür iradesiyle takılabileceğini ve dini bir vecibe olduğunu savunur.

Günümüzdeki Durum

Türkiye'de türban yasağının kaldırılmasıyla birlikte, "türbanlisiki" teriminin kullanımı azalmış olsa da, zaman zaman siyasi tartışmalarda hala gündeme gelmektedir. Özellikle seküler kesimler tarafından, türbanın siyasi bir sembol olarak kullanıldığı ve laik değerlere zarar verdiği yönündeki eleştiriler devam etmektedir.

Sonuç

"Türbanlisiki" terimi, Türkiye'deki siyasi ve toplumsal kutuplaşmanın bir yansımasıdır. Türbanın anlamı ve kamusal alandaki yeri konusundaki farklı görüşler, bu terimin ortaya çıkmasına ve tartışmalara yol açmasına neden olmuştur. Günümüzde, türbanın kullanımı konusunda daha geniş bir serbestlik olmasına rağmen, bu konudaki tartışmalar ve farklı bakış açıları hala devam etmektedir.

Bu makalede, "türbanlisiki" kavramının kökeni, anlamı, tarihsel arka planı, tartışmaları ve günümüzdeki durumu hakkında kapsamlı bir bilgi verilmeye çalışılmıştır.