Turaç, dürrâc1 veya çil kuşu2 (Francolinus francolinus), sülüngiller (Phasianidae) familyasından bir kuş türü.
Afrika dışında bir sahaya sahip olan az sayıda Francolinus türünden biridir. 8-18 beyaz-lekeli soluk kahverengi yeşilimsi yumurtayı koyduğu yalın bir yer kazımasında yuva yapar. Bitki ve böceklerden oluşan geniş bir yiyeceği vardır. Çil keklik-boyutlarındaki erkek, çoğunlukla siyahtır, arkada ve böğürlerde beyaz lekeler vardır. Bacaklar kırmızıdır. Kestane rengi bir boyun yakası, beyaz yanak yamaları ve kahverengi kanatları vardır. Dişi, çoğunlukla kahverengidir ama boyun arkası kestane rengidir.
Erkek ve dişisinde farklılıklar görülmektedir. Erkek Turaç genelde yer yer beyaz ama ağırlıklı olarak siyah renkte yanaklara, parlak kestane renkli bir gerdana, ve beyaz noktalı bir böğüre sahiptir. Sırtı ve kanatları altın kahverengi benekli olan, uca yakın kısmı sarımsı kahverengi parlaklıkta bantlı ve uç kısmı solgun bir renge, ince beyaz çizgileri bulunan siyah bir kuyruğa sahiptir. Dişi Turaç; üst tüyleri, kanatları ve kuyruğunun görünüşü itibarıyla erkek Turaç'a' benzemesine rağmen, erkeğin sırtının alt kısmındaki siyah renkler, dişide yerini kahverengi benekler ve kahverengi çizgilere bırakır ve ayrıca dişilerin kuyruklarının daha geniş olduğu görülür. Boyu 35 cm'dir. Ötüşü uzaklardan duyulur. Flüte benzer sesle öter. Çok sıkıştığı zaman dikine havalanır ve kanat gererek kısa kanat vuruşları ile süzülür. Turaç da diğerleri gibi uçmaktan çok yürümeyi yeğler.
Bu kuşların yetiştiği doğal ortam Kıbrıs'ın güneybatısı ve Karpaz Yarımadası'yla sınırlı görünse de, Hindistan Yarımadası, Çin, Kuzey Afrika, hatta Pasifik'te Hawaii adalarında da görülür. Farklı coğrafyalarda, renk kombinasyonunda farklılıklar görülür. Örneğin Hawaii'de siyah iken, Hindistan'da gri ağırlıklıdır.
Türk halk şiirinde Hasan Hüseyin Korkmazgil'in şu dizeleri ile yer bulur:
Sivas'lardan inmedim mi kar sularıyla
Ekmek deyip sarmadım mı göçümü turaç
Bir tencere can aşını bölüşmedim mi
Bakma turaç, bakma bana el gibi.
Aynı şiir, Ahmet Kaya tarafından bestelenmiştir.
Karacaoğlan'ın bir şiirinde şu şekilde yer alır:
Ötme, turaç, ötme; işin var senin.
Şahan salıp avlanacak yer değil.
Vardım, gördüm, ağyar göçmüş yurdundan;
Vatan tutup eğlenecek yer deyil.
birdbase.hokkaido-ies.go.jp/rdb/rdb en/frangula.pdf 28 Mart, 2011 tarihinde erişilmiştir.
Orijinal kaynak: turaç. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page