tuba (ağaç) ne demek?

Tuba (), Arapça kökenli bir sözcük olup hoşluk, güzellik, iyilik gibi anlamlara gelmektedir.¹ Kur'an'da bu kelime Ra'd Suresi'nde geçmektedir: Tuba'nın bir cennet veya cennette bir ağaç olduğu şeklinde değişik rivayetler yapılmıştır. Kurtubî gibi müfessirlerin katılımı ile yaygın olan görüş ağaç olduğu şeklindedir.Bu ağacın kökü yukarıda, dalları aşağıda olan büyük bir ağaç olduğuna inanılır.² Meyvesinin hiç tükenmediği de rivayet edilir.

Tuba ağacı ile ilgili bilgilere hadislerden ulaşılır. Cennetteki doğal güzelliklerin tarif edildiği pek çok hadiste Tuba ağacından ve onun özelliklerinden bahsedilir. Bu ağaç hakkındaki bir hadis şöyledir:

Marifetname'de ise şu şekilde bahsedilir: Hak Teala sidretulmuntehada büyük bir ağaç yaratmıştır ki, ona tuba ağacı derler. Onun aslı sarı altındandır. Dalları kırmızı mercandandır. Yaprakları yeşil zümrüttendir. Çeşitli meyveleri şekerdendir. Sonsuz dalları, cennet köşklerine sarkmıştır.³

Yunus Emre de şiirlerinde bu ağaçtan sık sık söz etmiştir:

Cennet tuba ağacı

Kökü arşta dal aşağı,

Öter bülbüller durağı

Ne acayip ötüşü var

Başka bir şiirinden:

Salınır tuba dalları,

Kur'an okur hem dilleri,

Cennet bağının gülleri,

Kokar Allah deyu deyu