transpozon ne demek?

Transpozonlar, genom içinde bir yerden başka bir yere hareket edebilen veya kendilerinin yeni kopyalarını genomun farklı bölgelerine yerleştirebilen DNA dizileridir. Bu hareketlilik, genomun yapısını ve gen ekspresyonunu etkileyebilir. Genellikle "zıplayan genler" olarak da adlandırılırlar.

Transpozonlar iki ana sınıfa ayrılır:

  • Sınıf I Transpozonlar (Retrotranspozonlar): RNA ara ürünü üzerinden hareket ederler. DNA'dan RNA'ya kopyalanırlar (transkripsiyon), sonra ters transkriptaz enzimi kullanılarak tekrar DNA'ya dönüştürülürler ve genomun başka bir yerine yerleştirilirler. Bu süreç, orijinal transpozonun kopyalarının sayısını artırabilir. Daha fazla bilgi için: Retrotranspozonlar

  • Sınıf II Transpozonlar (DNA Transpozonları): DNA ara ürünü üzerinden hareket ederler. "Cut-and-paste" mekanizmasıyla yer değiştirirler; yani, orijinal konumlarından kesilirler ve yeni bir yere yapıştırılırlar veya "replikatif" mekanizma ile hareket ederek orijinal transpozon kopyalanır ve yeni bir yere yerleştirilir. Bu transpozonların hareketi genellikle transpozaz enzimi tarafından yönetilir. Daha fazla bilgi için: DNA%20Transpozonları

Önemli noktalar:

  • Transpozisyon: Transpozonların hareket etme sürecine transpozisyon denir. Daha fazla bilgi için: Transpozisyon
  • Genomik Etki: Transpozonlar, genlerin aktivitesini değiştirebilir, yeni genlerin oluşumuna katkıda bulunabilir ve kromozom yeniden düzenlemelerine yol açabilir.
  • Evrimsel Rol: Transpozonlar, genetik varyasyonu artırarak evrimsel süreçte önemli bir rol oynarlar.
  • Hastalıklarla İlişkisi: Transpozonların kontrolsüz hareketi bazı hastalıklara (örn., kanser) yol açabilir.
  • Transpozaz: Transpozisyon olayını katalizleyen enzimdir. Daha fazla bilgi için: Transpozaz
Kendi sorunu sor