tevatür ne demek?

Tevatür

Tevatür, İslam hukukunda ve fıkıhta önemli bir kavramdır. Kelime anlamı olarak "yaygın haber, ağızdan ağıza dolaşan rivayet" anlamına gelir. Hukuki anlamda ise, yalan üzere birleşmeleri aklen mümkün olmayan bir topluluğun, geçmişte yaşanmış bir olayı veya bir durumu haber vermesi demektir. Tevatür yoluyla gelen haberler, kesin bilgi (ilim) ifade eder ve hukuki delil olarak kabul edilir.

Tevatürün Özellikleri:

• Kalabalık Bir Topluluk: Haberi veren kişilerin sayısının çok olması gerekir. Bu sayının kesin bir sınırı olmamakla birlikte, yalan üzere birleşmelerinin aklen mümkün olmaması önemlidir.
• Kesin Bilgi: Tevatür yoluyla gelen haber, duyum veya tahmine değil, kesin bilgiye dayanmalıdır. Haberi verenler, olayı bizzat yaşamış veya güvenilir kaynaklardan öğrenmiş olmalıdır.
• Her Nesilde Devamlılık: Tevatürün, olayın yaşandığı ilk nesilden itibaren sonraki nesillere sürekli olarak aktarılması gerekir. Zincirin kopmaması önemlidir.
• Haberin İçeriği: Tevatür yoluyla aktarılan haberin, akla ve mantığa aykırı olmaması gerekir.

Tevatürün Hukuki Değeri:

Tevatür, İslam hukukunda en güçlü delillerden biri olarak kabul edilir. Tevatür yoluyla sabit olan bir husus, kesin bilgi ifade eder ve inkarı mümkün değildir. Bu nedenle, tevatürle sabit olan dini hükümler veya hukuki olaylar, bağlayıcıdır ve herkes tarafından kabul edilmesi gerekir.

Tevatürün Çeşitleri:

• Lafzi Tevatür: Haberin lafzı (ifadesi) de aynı şekilde aktarılır. Örneğin, Kur'an-ı Kerim'in tevatürle sabit olması.
• Manen Tevatür: Haberin anlamı aynı kalmakla birlikte, farklı lafızlarla aktarılmasıdır.

İlgili Kavramlar:

• İslam Hukuku
• Fıkıh
• Delil