(Kosova hariç.) | sayım_nüfusu_sırası = | sayım_nüfusu_tarihi = 2017 | FR_dipnot = | FR_tahminî_toplam_nüfus_tarihi = | FR_tahminî_toplam_nüfus = | FR_tahminî_toplam_nüfus_sırası = | FR_metropol_nüfusu = | FR_metropol_nüfusu_sırası = | FR_dipnot5 = | nüfus_yoğunluğu = | nüfus_yoğunluğu_milkare = | nüfus_yoğunluğu_sırası = 94 | nüfus_yoğunluğu_dipnotu = | GSYİH_SAGP = 141,927 milyar $1 | GSYİH_SAGP_sırası = 79 | GSYİH_SAGP_yılı = 2021 | kişi_başına_düşen_GSYİH_SAGP = 20.545 $2 (Kosova hariç.) | kişi_başına_düşen_GSYİH_SAGP_sırası = 66. | GSYİH_düşük = 60,435 milyar $3 | GSYİH_düşük_sırası = 80 | GSYİH_düşük_yılı = 2021 | kişi_başına_düşen_GSYİH_düşük = 8.748 $4 (Kosova hariç.) | kişi_başına_düşen_GSYİH_düşük_sırası = 74 | Gini = 33.3 | Gini_sırası = | Gini_yılı = 2019 | Gini_kategorisi = | İGE = 0.806 | İGE_sırası = 64 | İGE_yılı = 2019 | para_birimi = Sırp dinarı | para_birimi_kodu = RSD | zaman_dilimi = OAS | utc = +1 | yaz_zaman_dilimi = OAYS | yaz_utc = +2 | takvim = | trafik_akışı = sağ | cctld = .rs | ISO_3166_kodu = | telefon_kodu = 381 | harita3_resmi = | harita3_açıklaması = | dipnotlar = | dipnot1 = Sırbistan Cumhuriyeti’nde Kiril harfli Sırpça resmiyettedir. Bunun yanında, Voyvodina’da Rumence, Rusince, Macarca, Slovakça, Hırvatça dilleri resmiyettedir. | dipnot2 = | dipnot3 = | dipnot4 = | dipnot5 = | dipnot6 = | dipnot7 = | resmî_website = |olay11=Yugoslav Savaşları|olay11_tarihi=31 Mart 1991|olay12=Sırbistan-Karadağ|olay12_tarihi=27 Nisan 1992|olay13=2006 Karadağ bağımsızlık referandumu|olay13_tarihi=21 Mayıs 2006}} Sırbistan (Sırpça: , Srbija), resmî adıyla Sırbistan Cumhuriyeti (, Republika Srbija), Güneydoğu Avrupa'da Panonya Ovası ile Balkanların kesişiminde bulunan bir ülkedir. Kuzeyde Macaristan, batıda Hırvatistan ve Bosna-Hersek, güneybatıda Karadağ, güneyde Kuzey Makedonya, doğuda Romanya ve Bulgaristan ile çevrilidir. Ülkenin Arnavutluk ile sınırının tümü tartışmalı Kosova bölgesinde kalır. Sırbistan 7 milyon nüfusa sahiptir. Başkenti ve en büyük şehri Belgrad'dır.
Eski Taş Çağı'ndan beri insan yerleşimlerinin bulunduğu Sırbistan toprakları 6. yüzyılda Slav göçlerine uğradı, Erken Orta Çağ'da bölgede çeşitli zamanlarda Bizans, Frank ve Macar krallıklarına haraçgüzarlık yapan birçok bölgesel devlet kuruldu. Sırbistan Krallığı 1217'de Kutsal Makam ve İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi tarafından tanındı ve Sırp İmparatorluğu adıyla 1346'da en geniş sınırlarına ulaştı. 16. yüzyılın ortalarında Osmanlılar günümüz Sırp topraklarının tümünü ele geçirdi. Osmanlı hakimiyeti zaman zaman Habsburg Monarşisi tarafından kesintiye uğradı. Habsburglar Voyvodina'dan başlayarak 17. yüzyıl sonlarından itibaren Merkez Sırbistan'a doğru genişledi. 19. yüzyıl başlarındaki Sırp İsyanları ile bölgenin ilk meşruti ulus devleti kuruldu. I. Dünya Savaşı'ndaki kayıplar ve eski Habsburg kraliyet toprağı Voyvodina'nın Sırbistan Krallığı'yla birleşmesinin ardından ülke diğer Güney Slav uluslarıyla Yugoslavya'yı kurdu. Yugoslavya değişik yönetim şekilleriyle varlığını 1990'lardaki Yugoslav Savaşları'na dek sürdürdü. Yugoslavya'nın dağılması sürecinde Sırbistan Karadağ ile bir birlik kurdu.5 Ancak birlik 2006'da barışçıl bir şekilde dağıldı, böylece 1918'den beri ilk kez Sırbistan egemen bir devlet oldu.6 2008'de Kosova Meclisi tek taraflı bağımsızlık ilan etti. Kosova'nın bağımsızlığı uluslararası toplumdan farklı tepkiler aldı. Sırbistan halen Kosova'yı kendi toprağı kabul etmektedir.
Sırbistan üst-orta gelirli bir ekonomiye sahiptir. İnsani Gelişme Endeksi'nde 64. sıradadır. Üniter bir cumhuriyettir ve parlamenter sistemle yönetilir. Sırbistan BM, Avrupa Konseyi, AGİT, BİO, KEİ ve Orta Avrupa Serbest Ticaret Antlaşması üyesidir. 2014'ten beri AB üyeliği için müzakereler yürüten ülke 2025'e kadar Avrupa Birliği'ne katılmayı hedeflemektedir.7 Sırbistan resmi olarak askeri tarafsızlık politikası yürütmektedir.
Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını almıştır ve 420 yıl Osmanlı toprağı olarak kalmıştır. Balkanlar'da yer alan eski Yugoslavya'nın bir arada kalan iki parçası olan Sırbistan ve Karadağ'ın oluşturduğu Sırbistan-Karadağ Devlet Birliği, 21 Mayıs 2006 günü Karadağ'da düzenlenen referandum sonucu "De Facto" şekilde ortadan kalktı. Birliğin "De Jure" yani hukuki anlamda son bulmasıysa 3 Haziran 2006 tarihinde her iki ülke parlamentosunun birliğin sona ermesini onaylaması ile gerçekleşti.
Bu eski birlik içindeki iki ulusal oluşumu teşkil eden Sırbistan (başkenti Belgrad) ve Karadağ (başkenti Podgorica) artık kendi politikalarını belirleme serbestliğine sahiptirler.
Sırbistan, denizle bağlantısı bittiği için donanmasını satılığa çıkarmıştır. Ülkenin iki özerk bölgesi vardır. (Bunlardan Kosova ve Metohiya özerk Cumhuriyeti sınırlı tanınan bir bağımsız devlettir.) Birincisi başkenti Novi Sad olan Voyvodina'dır. Voyvodina'da yoğun bir Macar azınlığı bulunmaktadır. İkincisi başkenti Priştine olan Kosova ve Metohiyadır. Sırbistan nüfusunun %82'si Sırp, geri kalan %18'lik kısmı ise Macar, Boşnak, Roman ve diğer azınlıklar oluşturur.
Sırbistan’ın idari sistemi istatistiksel bölgeler, ilçeler ve belediyelerden oluşur.
Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi, 1998 yılında başlayan çatışmalar sonucunda 1999 yılından itibaren fiilen Sırbistan idari yapısından kopmuştur. 2008 yılında tek taraflı bağımsızlığını da ilan ederek, uluslararası tanınma süreci devam eden ayrı bir devlet statüsü kazanmıştır. Dolayısıyla Kosova ve Metohiya’daki idari birimler fiilen yoktur.
Sırbistan’ın en üst idari düzeyini istatistiksel bölgeler (Sırpça: Статистички регион) oluşturur. 2009 yılında Sırbistan Millî Meclisi ülkeyi 7 istatistiksel bölgeye ayıran “Eşit Bölgesel Kalkınma Kanunu” çıkarmıştır.8 7 Nisan 2010 tarihinde Kanun tadil edilmiş, bölge sayısı 5 olarak düzenlenmiştir.9
Sırbistan’ın idari sisteminde istatistiksel bölgelerin içinde ilçeler (Sırpça: Управни округ veya Округ) yer alır. Ülkenin idari dağılımında 29 ilçe vardır. Bunlardan 7’si Voyvodina’da, 8’i Şumadiya ve Batı Sırbistan’da, 9’u Güney ve Doğu Sırbistan’da, 5’i fiilen Sırbistan’da yer almayan Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi’nde yer alır.
Sırbistan’ın idari sisteminde ilçelerin içinde belediyeler (Sırpça: Општина) yer alır. Ülkenin idari dağılımında 150 adet belediye vardır. Bu idari birimler, Sırbistan’daki yerel yönetim merkezlerini oluştururlar. Ülkede belediye alanlarından 33 tanesi şehir belediyesi yapısındadır.10
Sırbistan idari yapısında ayrıca 24 adet idari statüye sahip şehir vardır. Şehir yapılarından bazıları şehir belediyesi birimini oluştururken, bazı şehirler bu statüye sahip değildir. Belgrad, Novi Sad, Niş, Kragujevac, Požarevac ve Vranye olarak 6 şehir ülkedeki şehir belediyelerindendirler. Bu şehirlerin yapısında ayrıca birden fazla belediye birimi bulunur.
2008-2012 Küresel Ekonomik Kriz Sırbistan ekonomisini etkilemiş, 2000'li yıllarda yüksek büyüme oranları yakalayan Sırbistan ekonomisi 2009-2012 yılları arasında küçülmüştür. İşsizlik, ülke ekonomisinin en önemli sorunu olmaya devam etmektedir. Avrupa Komisyonu'nun '2015 İlerleme Raporu'na göre, Sırbistan etkin bir piyasa ekonomisine ve Avrupa Birliği içinde rekabet gücüne sahip olmayı öngören Kophenang Ekonomik Kriterleri'ni kısmen karşılamaktadır. IMF ile Sırbistan arasında anlaşmaya varılan üç senelik program ile 1 milyar Euroluk 'stand-by' düzenlemesi 2015 Şubat ayı sonunda yürürlüğe girmiştir.11
Ülkede büyük nüfus oranıyla yaşayan Sırpların dışında, başka etnik gruplar da vardır. Kuzey kesimde Macarlar, Rumenler, Slovaklar, Hırvatlar, Rusinler; orta ve güneyde Boşnaklar, Arnavutlar, Türkler yaşar. Bu gruplardan bazıları az nüfusa sahiptirler.
Sırbistan'ın resmî dili Sırpçadır. Ancak azınlık dilleri olarak, Macarca, Makedonca, Boşnakça, Hırvatça ve dilleri başta olmak üzere diğer azınlık dilleri konuşulur. Sırpların büyük çoğunluğu Ortodoks Kilisesi'ne bağlıdır. Ama aralarında Katolik ve az da olsa Protestan olanları vardır. Sancak bölgesinde yaşayanların çoğunluğu Boşnak kökenlidir.
Sırbistan mutfağı, Balkan mutfaklarından biridir ve heterojen bir mutfaktır. Yemek kültürü olarak Türk mutfağı ile büyük ortaklıkları vardır. Uzun tarihî süreçteki beraber yaşama sonucunda Sırbistan mutfağında, bugün Türk yiyeceği sayılan birçok ürünü görmek mümkündür. Sarma (sarma), kebap (ćebap, ćevap), güveç (đuveć), baklava (baklava), börek (burek) bu mutfak ögelerinden birkaçıdır.
Dosya:Serbian_National_Assembly_building_in_Belgrade.jpg|Sırbistan Ulusal Meclisi Binası
Dosya:Belgrade_University_Buildings.jpg|Belgrad Üniversitesi Binası Dosya:Panorama of Novi Sad.jpg|Novi Sad şehri Dosya:Nisgradnocu.jpg|Niş şehri Dosya:Borizvazduha.jpg|Bor şehri Dosya:Fireworks_at_EXIT_Festival_2018.jpg|EXIT Festival
Dosya:Cevapcici_in_somun.jpg|Somun içinde kebaplar Dosya:Djuvec.jpg|Güveç
A. Kosova ve Metohiya bölgesi, de facto olarak Sırbistan’a bağlı değil, Kosova olarak ayrı bir devlettir. Sırbistan’a göre hukuken ülkenin bir parçasıdır.
Orijinal kaynak: sırbistan. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page