Süryanice (ܠܫܢܐ ܣܘܪܝܝܐ [Leššānā Suryāyā], ), ayrıca Sürya-Aramice veya Klasik Süryanice, Afroasya dil ailesinin Kuzeybatı Semitik dillerinde bulunan ve Arami alfabesinin bir türevi olan Süryani alfabesi ile yazılan bir dildir.
Ebla merkezinde bulunan Süryanilerin 2. asırda Hristiyanlığı kabul etmeleriyle Süryani kültürü Yunan kültürüyle de harmanlanıp güçlü ve zengin bir edebiyat meydana geldi. En önemli eser, Kutsal Kitap'ın Peşitta adı verilen Süryanice çevirisidir.
431 Efes ve 451 Kadıköy Konsilleri ile farklı mezheplere bölünen Süryanilerin dil ve alfabeleri de Doğu ve Batı olmak üzere iki ayrı kola ayrılmışlardır.
Süryani alfabesi sağdan sola doğru yazılır ve 22 harften oluşur. İbrani Alfabesi'nin tersine harfler bitiştirildiğinden bu harflerin başta, sonda ve ortada yazılışları farklıdır.
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" fontsize="15" |----- !
Harf ! Unicode ! Okunuşu |----- | 'Âlaph || <big><big>ܐ</big></big>
| <big>E</big>
sessiz |----- | Bêth || <big><big>ܒ</big></big> | <big>B</big>
(<big>V</big>) |----- | Gâmal || <big><big>ܓ</big></big> || <big>G</big> (<big>Gh</big>) |----- | Dâlath || <big><big>ܕ</big></big> || <big>D</big> (<big>Dh</big>) |----- | Hê
|| <big><big>ܗ</big></big> || <big>H</big> |----- | Waw || <big><big>ܘ</big></big> | <big>W</big> (<big>U</big>, <big>O</big>)
|----- | Zain || <big><big>ܙ</big></big> || <big>Z</big> |-----
| Hêth || <big><big>ܚ</big></big> || <big>H (Gırtlaktan)</big>
|----- | Têth || <big><big>ܛ</big></big> || <big>T</big> |-----
| Yôdh || <big><big>ܝ</big></big> | <big>Y</big> (<big>İ</big>, <big>E</big>) |----- | Kâph || <big><big>ܟ</big></big> || <big>K</big> (<big>H (Boğazdan)</big>) |----- | Lâmadh || <big><big>ܠ</big></big> || <big>L</big> |----- | Mîm || <big><big>ܡ</big></big> || <big>M</big> |----- | Nûn || <big><big>ܢ</big></big> || <big>N</big> |----- | Semkath | <big><big>ܣ</big></big> / <big><big>ܤ</big></big> | <big>S</big>
|----- | 'Ê || <big><big>ܥ</big></big> || <big>Sessiz </big>
|----- | Pê || <big><big>ܦ</big></big> | <big>P</big>
(<big>F</big>) |----- | Tsâdhê || <big><big>ܨ</big></big> || <big>TS</big> |----- | Qôph || <big><big>ܩ</big></big> || <big>Q</big> |----- | Rêš || <big><big>ܪ</big></big> || <big>R</big> |----- | Šîn || <big><big>ܫ</big></big> || <big>Ş</big> |----- | Taw || <big><big>ܬ</big></big> || <big>T</big> (<big>Th</big>) |}
Batı Süryanicesi: Bizans'ın etkisinde kalan Monofizit; İsa'nın tek ve ayrılmaz bir tabiatı olduğuna inanan Yakubiler, 680 yılında bunlardan ayrılan ve Monothelitizmi benimseyen (İsa'nın tek tanrısal karakteri olmakla beraber insanî iradesinin de olduğu görüş), daha sonra 1182 yılında Katolikliği benimseyen Lübnanlı Maruniler ve şimdi Katolik olup Bizans ayin biçimine göre ibadet eden Melkitler oluşturur.
Doğu Süryanicesi ise Diofizit (İsa'nın birbirinden bağımsız çift tabiatı olduğunu savunan görüş) Nasturiler (Asurlar) ve daha sonra bunlardan ayrılıp Katolikliği benimseyen Keldanileri oluşturur. Nasturiler Doğu Asurca'yı Çin'e kadar taşımış ve yaymışlardır. Her iki grupta sesli harflerin okunuşları farklılıklar gösterir.
Çağdaş Süryanicenin birçok yerel şive ve ağzı olup zamanla dile birçok Arapça, Türkçe, Kürtçe kelime eklenmiştir. Çağdaş dünya düzeninin etkisiyle yavaş yavaş Fransızca, Almanca ve İngilizce kelimeler de dile eklenmektedir.
Süryani lehçelerini konuşanlar büyük sayıda azaldığından ciddi bir yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır.
Orijinal kaynak: süryanice. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page