sümük ne demek?
Kemik (Sümük) Hakkında Bilgiler
Kemik (sümük), omurgalı hayvanların iskeletini oluşturan sert ve mineralize olmuş bir dokudur. Vücuda destek sağlar, iç organları korur, kasların tutunma yerini oluşturur ve kan hücreleri üretimine yardımcı olur. Ayrıca, kalsiyum ve fosfor gibi minerallerin deposu olarak da görev yapar.
Yapısı:
- Kemik dokusu: Temel yapı birimidir. Hücreler (osteositler), lifler (kollajen) ve mineralize olmuş bir matriks (kalsiyum fosfat) içerir.
- Kemik zarı (periost): Kemiğin dış yüzeyini saran ve kan damarları ile sinirler açısından zengin olan bir bağ dokusudur. Kemik büyümesi ve onarımında rol oynar.
- Kemik iliği: Bazı kemiklerin iç kısmında bulunur ve kan hücreleri üretiminden sorumludur. Kırmızı kemik iliği ve sarı kemik iliği olmak üzere iki türü vardır.
Çeşitleri:
- Uzun kemikler: Kol ve bacaklardaki kemikler gibi, uzunlamasına bir şekle sahiptirler.
- Kısa kemikler: El ve ayak bileklerindeki kemikler gibi, kübik bir şekle sahiptirler.
- Yassı kemikler: Kafatası ve kaburgalar gibi, yassı ve geniş bir yüzeye sahiptirler.
- Düzensiz kemikler: Omurlar gibi, belirli bir şekle sahip olmayan kemiklerdir.
- Sesamoid kemikler: Tendonlar içinde yer alan küçük, yuvarlak kemiklerdir (örneğin, diz kapağı).
Fonksiyonları:
- Destek ve yapı: Vücuda destek sağlar ve şeklini korur.
- Koruma: İç organları (beyin, akciğerler, kalp vb.) travmalara karşı korur.
- Hareket: Kasların tutunma yerini oluşturarak hareket etmeyi mümkün kılar.
- Kan hücresi üretimi: Kemik iliğinde kan hücreleri üretilir.
- Mineral depolama: Kalsiyum ve fosfor gibi mineralleri depolar ve gerektiğinde kana salgılar.
Sağlığı:
Kemik sağlığını korumak için yeterli kalsiyum ve D vitamini alımı, düzenli egzersiz ve sağlıklı bir yaşam tarzı önemlidir. Kemik erimesi (osteoporoz) gibi kemik hastalıkları, kemiklerin zayıflamasına ve kırılgan hale gelmesine neden olabilir.