Sümmani
Sümmani, 17. yüzyılda yaşamış önemli bir Alevi Türk halk ozanıdır. Asıl adı Hüseyin'dir. Erzurum'un Pasinler ilçesine bağlı Alvar köyünde doğmuştur.
Hayatı ve Sanatı:
- Sümmani'nin hayatı hakkında kesin bilgiler sınırlıdır. Ancak, şiirlerinden ve rivayetlerden yola çıkarak bir portre çizmek mümkündür.
- Aşık tarzının önemli temsilcilerindendir. Usta-çırak ilişkisiyle yetişmiş ve kendi geleneğini oluşturmuştur.
- Şiirlerinde tasavvuf ve Alevi-Bektaşi inançlarının izleri görülür.
- Aşk, doğa, din ve toplumsal konuları işlemiştir.
- Divan edebiyatı etkisinde kalmakla birlikte, halk dilini başarıyla kullanmıştır.
- Birçok deyiş ve nefes Sümmani'ye atfedilmektedir.
- Aşk hikayeleri ve efsaneleriyle de tanınır. Özellikle "Gülperi" aşkı, Sümmani'nin hayatında önemli bir yer tutar.
Eserleri:
- Sümmani'nin şiirleri, çeşitli cönklerde ve antolojilerde yer almaktadır.
- Şiirleri genellikle hece ölçüsü ile yazılmıştır.
- Semah ve diğer Alevi ritüellerinde söylenen birçok eseri bulunmaktadır.
Sümmani, Türk halk edebiyatının önemli bir figürü olarak, yüzyıllardır sevilerek dinlenmekte ve okunmaktadır.