Sihizm
Sihizm, 15. yüzyılın sonlarında Guru Nanak tarafından Pencap bölgesinde (günümüzde Hindistan ve Pakistan arasında bölünmüş durumda) kurulan tek tanrılı bir dindir. Sihizm, evrensel eşitlik, dürüstlük, hizmet, sosyal adalet ve Tanrı'ya bağlılık gibi temel prensiplere dayanır. Yaklaşık 30 milyon takipçisiyle dünyanın en büyük dinlerinden biridir.
Temel İnançlar
Sihizm'in temel inançları şunlardır:
- Tek Tanrı: Sihizm, "Ek Onkar" olarak bilinen tek ve yaratıcı bir Tanrı'ya inanır. Bu Tanrı, her şeyin kaynağıdır ve evrenin her yerinde mevcuttur.
- On Guru: Sihizm, Guru Nanak'tan başlayarak Guru Gobind Singh'e kadar on insan Guru'nun rehberliğine inanır. Bu Gurular, Tanrı'nın mesajını insanlara aktarmış ve Sih yaşam tarzını öğretmişlerdir.
- Guru Granth Sahib: Guru Granth Sahib, Sihlerin kutsal kitabıdır ve on Guru'nun öğretilerini içerir. Sihler, Guru Granth Sahib'i yaşayan bir Guru olarak kabul ederler.
- Simran: Sihler, Tanrı'yı hatırlamak ve O'na odaklanmak için "Simran" adı verilen bir meditasyon ve dua pratiği yaparlar.
- Seva: Sihler, karşılıksız hizmet anlamına gelen "Seva"ya büyük önem verirler. Seva, topluma ve insanlığa yardım etmeyi içerir.
- Dürüstlük ve Çalışkanlık: Sihler, dürüstlük ve çalışkanlıkla geçimlerini sağlamaya ve topluma katkıda bulunmaya teşvik edilirler.
- Eşitlik: Sihizm, tüm insanların Tanrı önünde eşit olduğuna inanır. Kast sistemi, cinsiyet ayrımcılığı ve diğer ayrımcılık türleri reddedilir.
Beş K
Sihizm'de Guru Gobind Singh tarafından kurulan Khalsa'ya mensup Sihlerin taşıması gereken beş sembol vardır. Bunlar "Beş K" olarak bilinir:
- Kesh (Kesilmemiş Saç): Saçın doğal haliyle bırakılması, Tanrı'nın yarattığı mükemmelliğe saygıyı ve ruhsal bağlılığı simgeler.
- Kangha (Tarak): Saçı temiz ve düzenli tutmak, hem fiziksel hem de ruhsal temizliği temsil eder.
- Kara (Çelik Bilezik): Sürekli Tanrı'yı hatırlatır ve iyi davranışları teşvik eder.
- Kachera (Diz Üstü Şort): Ahlaki iffeti ve kendini kontrolü simgeler.
- Kirpan (Hanedan Hançeri): Adaleti, özgürlüğü ve savunmasızları koruma sorumluluğunu temsil eder.
Ritüeller ve Uygulamalar
- Amrit Sanskar: Sih dinine giriş törenidir.
- Kirtan: İlahi müzik ve ilahilerle Tanrı'yı anma.
- Langar: Herkese açık ve ücretsiz yemek dağıtımı. Bu, eşitlik ve hizmet anlayışının bir ifadesidir.
- Ardās: Günlük dualar ve şükran duaları.
Kutsal Mekanlar
Sihlerin en kutsal mekanı Harmandir Sahib (Altın Tapınak) olarak da bilinen Amritsar'daki tapınaktır. Diğer önemli mekanlar arasında Anandpur Sahib ve Talwandi Sabo bulunur.
Sosyal ve Siyasi Etkiler
Sihizm, Hindistan'da önemli bir sosyal ve siyasi etkiye sahip olmuştur. Sihler, Hindistan'ın bağımsızlık mücadelesinde önemli bir rol oynamışlardır ve günümüzde de Hindistan'ın siyasi ve ekonomik hayatında aktif olarak yer almaktadırlar. Ayrıca, dünya genelinde Sih diasporası, yaşadıkları ülkelerde kültürel ve sosyal katkılarıyla tanınmaktadır.
Eleştiriler ve Zorluklar
Sihizm de diğer dinler gibi bazı eleştirilere maruz kalmıştır. Bunlar, özellikle Beş K'nın zorunlu taşınması, bazı ritüellerin modern dünyaya uyumu ve dinin bazı yorumlarının katı veya ayrımcı olabileceği konularını içerebilir. Ayrıca, Sihler, bazı bölgelerde ayrımcılık ve önyargıyla karşılaşabilmektedirler.
Kaynaklar
- Guru Granth Sahib: Sihlerin kutsal kitabı.
- Sikh Rehat Maryada: Sih yaşam tarzını düzenleyen kurallar.
Bu makale, Sihizm hakkında genel bir bakış sunmaktadır. Daha detaylı bilgi için, Guru Granth Sahib'i okuyabilir, Sih topluluklarını ziyaret edebilir ve Sihizm hakkında daha fazla araştırma yapabilirsiniz.