Serviks Uteri (Rahim Ağzı) Hakkında Bilgi
Serviks uteri, diğer adıyla rahim ağzı, rahmin alt kısmında yer alan ve vajinaya açılan silindirik veya konik şekilli bir yapıdır. Yaklaşık 2,5 ila 3 cm uzunluğundadır ve önemli fizyolojik rolleri bulunmaktadır.
Temel Görevleri:
- Sperm Geçişi: Serviks, cinsel ilişki sırasında spermlerin rahme geçişini kolaylaştırır. Servikal mukus, ovulasyon döneminde incelerek spermlerin rahme ulaşmasını destekler.
- Gebelik Korunması: Hamilelik sırasında serviks, mukus tıkaç ile rahmi dış etkenlerden korur ve erken doğumu engellemeye yardımcı olur.
- Doğum: Doğum sırasında serviks, kasılmalarla incelir ve açılır (dilatasyon), bebeğin vajinadan geçmesini sağlar.
Anatomik Yapısı:
- Endoserviks: Servikal kanalın iç yüzeyini kaplayan, tek katlı kolumnar epitel hücrelerinden oluşan tabaka. Bu hücreler, servikal mukusu üretir.
- Ektoserviks: Vajinaya bakan dış yüzey. Çok katlı yassı epitel hücrelerinden oluşur.
- Transformasyon Zonu: Ektoserviks ve endoserviksin birleştiği bölge. HPV enfeksiyonlarının ve kanser öncesi değişikliklerin en sık görüldüğü yerdir.
Önemli Sağlık Sorunları:
- Servikal Displazi (CIN): Serviks hücrelerinde anormal değişiklikler. Genellikle HPV enfeksiyonu ile ilişkilidir ve kanser öncesi bir durumdur.
- Servikal Kanser: Servikste gelişen malign (kötü huylu) tümör. Genellikle HPV enfeksiyonunun uzun süreli devam etmesi sonucu oluşur. Erken teşhis, tedavi başarısını artırır.
- Servisit: Serviksin iltihaplanması. Bakteriyel enfeksiyonlar, cinsel yolla bulaşan hastalıklar veya alerjik reaksiyonlar sonucu oluşabilir.
- Servikal Yetmezlik: Hamilelik sırasında serviksin erken açılması. Erken doğuma neden olabilir.
Tanı Yöntemleri:
- Pap Smear Testi: Serviks hücrelerinin mikroskop altında incelenmesi. Kanser öncesi değişiklikleri ve kanseri erken teşhis etmek için kullanılır.
- Kolposkopi: Serviksin büyütülerek incelenmesi. Anormal Pap smear sonuçları olan hastalarda kullanılır.
- Biyopsi: Serviksten doku örneği alınarak patolojik inceleme yapılması.
- HPV Testi: Serviks hücrelerinde HPV varlığının araştırılması.
Önemli Not: Serviks sağlığı kadın sağlığı açısından büyük önem taşır. Düzenli jinekolojik muayeneler ve Pap smear testleri, servikal kanserin ve diğer sağlık sorunlarının erken teşhis edilmesine yardımcı olur.