Sentrozom
Sentrozom, ökaryot hücrelerde bulunan ve hücre bölünmesinde önemli rol oynayan bir organeldir. Genellikle hücrenin çekirdeğine yakın bir konumda bulunur.
Yapısı:
Sentrozom, iki adet sentriol adlı silindirik yapıdan ve bu yapıları çevreleyen perisentriol materyalinden (PCM) oluşur.
- Sentriol: Mikrotübüllerden oluşan silindirik yapılardır. Genellikle birbirlerine dik açıyla konumlanmışlardır.
- Perisentriol Materyal (PCM): Sentriolleri çevreleyen ve mikrotübül oluşumunu başlatan protein kompleksidir.
Görevi:
Sentrozomun temel görevi, hücre bölünmesi (mitoz ve mayoz) sırasında mikrotübül organizasyon merkezini (MTOC) oluşturmaktır. Bu sayede:
- Mitoz sırasında iğ ipliklerinin oluşumunu sağlar: İğ iplikleri, kromozomların ayrılmasında görev alır.
- Hücrenin polaritesini belirler: Hücrenin şeklini ve organizasyonunu etkiler.
- Hücre içi taşımacılığa katkıda bulunur: Mikrotübüller boyunca moleküllerin taşınmasını destekler.
Önemli Notlar:
- Bitki hücrelerinde sentrozom bulunmaz. Bitki hücreleri, mikrotübül organizasyonu için farklı mekanizmalar kullanır.
- Bazı hayvan hücreleri (örneğin, olgun sinir hücreleri) de sentrozom içermeyebilir.
- Sentrozomların sayısı ve aktivitesi, hücrenin yaşam döngüsü boyunca düzenlenir.
- Sentrozom anomalileri, kanser gibi bazı hastalıklarla ilişkilendirilmiştir.