Salya (Tükürük) Hakkında Bilgiler

Salya veya tükürük, ağız boşluğunda bulunan tükürük bezleri tarafından üretilen, berrak ve hafif viskoz bir sıvıdır. Sindirimden ağız hijyenine kadar birçok önemli işleve sahiptir.

• İçeriği: Su, elektrolitler, enzimler (amilaz, lipaz), antimikrobiyal bileşenler (lizozim, IgA), mukus ve diğer organik moleküllerden oluşur.

• Görevi:

  • Sindirim: Besinlerin parçalanmasına yardımcı olur. Özellikle <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/amilaz" title="Amilaz Nedir?">Amilaz</a> enzimi sayesinde karbonhidratların sindirimi ağızda başlar. <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/lipaz" title="Lipaz Nedir?">Lipaz</a> enzimi de yağların sindiriminde rol oynar.
  • Nemlendirme ve Kayganlaştırma: Besinlerin yutulmasını kolaylaştırır ve ağız dokularının kurumasını önler.
  • Ağız Hijyeni: Ağızdaki bakteri dengesini korur, <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/diş%20çürümesi" title="Diş Çürümesi Nedir?">Diş çürümesi</a> riskini azaltır ve ağız kokusunu engeller.
  • Tat Algısı: Tat alma duyusunun algılanmasına yardımcı olur. Besinlerin içindeki tat moleküllerini çözerek tat reseptörlerine ulaşmasını sağlar.
  • Yara İyileşmesi: İçeriğindeki büyüme faktörleri sayesinde ağız içindeki yaraların iyileşmesini hızlandırır.

• Salya Üretimi: Gün içinde yaklaşık 0.5-1.5 litre salya üretilir. Salya üretimi, <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/yemek%20yeme" title="Yemek Yeme Nedir?">yemek yeme</a>, çiğneme ve koku alma gibi uyarılarla artar.

• Salya Azlığı (Kserostomi): Bazı hastalıklar, ilaçlar veya radyoterapi gibi nedenlerle salya üretiminin azalması durumudur. Ağız kuruluğu, yutma güçlüğü ve diş çürümesi riskini artırır.

• Salya Taşları: Tükürük bezlerinde oluşan kalsiyum birikintileridir. Salya akışını engelleyerek şişlik ve ağrıya neden olabilirler.

• Aşırı Salya Üretimi (Pityalizm): Bazı durumlarda salya üretimi artabilir. Hamilelik, reflü veya nörolojik bozukluklar gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.