Radyofarmasötikler, radyoaktif izotoplar içeren bir ilaç grubudur. Teşhis ve tedavi ajanı olarak kullanılabilirler. Radyofarmasötikler, dış elektromanyetizmayı veya ultrasonu emen veya değiştiren kontrast maddeden farklı olarak radyasyonu kendileri yayarlar. Radyofarmakoloji, bu ajanlar üzerine uzmanlaşmış bir farmakoloji dalıdır.
Bu bileşiklerin ana grubu, vücut dokularındaki fonksiyon kaybını teşhis etmek için kullanılan radyoizleyicilerdir. Tüm tıbbi izotoplar radyoaktif olmasa da, radyofarmasötikler bu tür ilaçların en eski ve en yaygın olanlarıdır.
Diğer farmasötik ilaçlarda olduğu gibi, çeşitli standartlar bir arada bulunmasına rağmen, radyofarmasötikler için de ilaç terminolojisinde bir standardizasyon mevcuttur. Bu ajanlar için INN, Amerikan Farmakopesi (USP) adları ve IUPAC adları, önemsiz biçim farklılıkları dışında genellikle benzerdir.1
Nükleer tıpta kullanılan radyofarmasötiklerin listesi aşağıdadır. Bazı radyoizotoplar, bir ilaca bağlı olmadan iyonik veya inert formda kullanılır; bunlar da listeye dahildir. Her radyoizotopu içeren bir bölüm ve bu radyoizotopun kullanıldığı radyofarmasötiği içeren bir tablo vardır. Bölümler, radyoizotopların İngilizce isimlerine göre alfabetik olarak sıralanmıştır. Aynı elementi içeren bölümler kütle numaralarına göre sıralanmıştır.
<sup>47</sup>Ca bir beta ve gama yayıcıdır.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| Ca-47-Ca<sup>2+</sup> | Kemik metabolizması | IV | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
<sup>11</sup>C bir pozitron yayıcıdır.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| C11-L-metil-metiyonin | Beyin tümörü görüntüleme Paratiroid görüntüleme | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
<sup>14</sup>C bir beta yayıcıdır.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| C14-Glikokolik asit | İnce bağırsakta aşırı bakteri üremesi için nefes testi | Oral | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
| C14-PABA (para-amino benzoik asit) | Pankreatik çalışmalar | Oral | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
| C14-Üre | Helicobacter pylori tespiti için nefes testi | Oral | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
| C14-d-ksiloz | İnce bağırsakta aşırı bakteri üremesi için nefes testi | Oral | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
<sup>51</sup>Cr bir gama yayıcıdır.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| Cr51-[heart scan/blood volume | Red cell volume heart scan; sites of sequestration; gastrointestinal blood loss | IV | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
| Cr51-Cr<sup>3+</sup> | Gastrointestinal protein loss | IV | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
| Cr51-EDTA (ethylenediaminetetraacetic acid) | Glomerular filtration rate measurement | IV | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
<sup>57</sup>Co bir gama yayıcıdır.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| Co57-Cyanocobalamin (vitamin B<sub>12</sub>) | Gastrointestinal absorption | Oral | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
<sup>58</sup>Co bir gama yayıcıdır.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| Co58-Cyanocobalamin (vitamin B<sub>12</sub>) | Gastrointestinal absorption | Oral | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
<sup>169</sup>Er bir beta yayıcıdır.
| İsim | Treatment of | Uygulama yolu |
|---|---|---|
| Er169-Colloid | Arthritic conditions | Intra-articular |
<sup>18</sup>F is a positron emitter with a half-life of 109 minutes. It is produced in medical cyclotrons, usually from oxygen-18, and then chemically attached to a pharmaceutical. See PET scan.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| F18-FDG (Fluorodeoxyglucose) | Tumor imaging Myocardial imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| F18-Sodium Fluoride | Bone imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| F18-Fluorocholine | Prostate tumor imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| F18-Desmethoxyfallypride | Dopamine receptor imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
<sup>67</sup>Ga is a gamma emitter. See gallium scan.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| Ga67-Ga<sup>3+</sup> | Tumor imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Ga67-Ga<sup>3+</sup> | Infection/inflammation imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
<sup>68</sup>Ga is a positron emitter, with a 68-minute half-life, produced by elution from germanium-68 in a gallium-68 generator. See also positron emission tomography.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| Ga68-Dotatoc or Dotatate | Neuroendocrine tumor imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Ga68-PSMA | Prostate cancer imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
<sup>3</sup>H or tritium is a beta emitter.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| H3-water | Total body water | Oral or IV | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
<sup>111</sup>In is a gamma emitter.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| In111-DTPA (diethylenetriaminepenta-acetic acid) | Ventriculo-peritoneal shunt (LaVeen Shunt) | intraperitoneal injection | İn-vivo | Imaging the radioactive substance |
| In111-DTPA (diethylenetriaminepenta-acetic acid) | Cisternography | Intra-cisternal | İn-vivo | Görüntü veren |
| In111-Leukocytes | Infection/inflammation imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| In111-Platelets | Thrombus imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| In111-Pentetreotide | Somatostatin receptor imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| In111-Octreotide | Somatostatin receptor imaging (Octreoscan) | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
Iodine-123 (I-123) is a gamma emitter. It is used only diagnostically, as its radiation is penetrating and short-lived.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| I123-Iodide | Thyroid uptake | Oral or IV | İn-vivo | Görüntü vermeyen |
| I123-Iodide | Thyroid imaging Thyroid metastases imaging | Oral or IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| I123-o-Iodohippurate | Renal imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| I123-MIBG (m-iodobenzylguanidine) | Neuroectodermal tumour imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| I123-FP-CIT | SPECT imaging of Parkinson's Disease | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
<sup>125</sup>I is a gamma emitter with a long half-life of 59.4 days (the longest of all radioiodines used in medicine). Iodine-123 is preferred for imaging, so I-125 is used diagnostically only when the test requires a longer period to prepare the radiopharmaceutical and trace it, such as a fibrinogen scan to diagnose clotting. I-125's gamma radiation is of medium penetration, making it more useful as a therapeutic isotope for brachytherapy implant of radioisotope capsules for local treatment of cancers.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| I125-fibrinogen | Clot imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
<sup>131</sup>I is a beta and gamma emitter. It is used both to destroy thyroid and thyroid cancer tissues (via beta radiation, which is short-range), and also other neuroendocrine tissues when used in MIBG. It can also be seen by a gamma camera, and can serve as a diagnostic imaging tracer, when treatment is also being attempted at the same time. However iodine-123 is usually preferred when only imaging is desired.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| I131-Iodide | Thyroid uptake | Oral | İn-vivo | Görüntü vermeyen |
| I131-Iodide | Thyroid metastases imaging | Oral or IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| I131-MIBG (m-iodobenzylguanidine) | Neuroectodermal tumor imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| İsim | Treatment of | Uygulama yolu |
|---|---|---|
| I131-Iodide | Thyrotoxicosis | Oral or IV |
| I131-Iodide | Non-toxic goiter | Oral or IV |
| I131-Iodide | Thyroid carcinoma | Oral or IV |
| I131-MIBG (m-iodobenzylguanidine) | Malignant disease | IV |
<sup>59</sup>Fe is a beta and gamma emitter.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| Fe59-Fe<sup>2+</sup> or Fe<sup>3+</sup> | Iron metabolism | IV | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
<sup>81</sup>Kr<sup>m</sup> is a gamma emitter.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Imaging / non-imaging the radioactive substance |
|---|---|---|---|---|
| Kr81m-Gas | Lung ventilation imaging | Inhalation | İn-vivo | Görüntü veren |
| Kr-81m-Aqueous solution | Lung perfusion imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
<sup>177</sup> is a beta emitter.
| İsim | Treatment of | Uygulama yolu | In-vitro / in-vivo |
|---|---|---|---|
| <sup>177</sup>Lu-DOTA-TATE | gastroenteropancreatic neuroendocrine tumors (GEP-NETs) | IV | İn-vivo |
<sup>13</sup>N is a positron emitter.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| N13-Ammonia | Myocardial blood flow imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
<sup>15</sup>O is a positron emitter.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| O15-Water | Cerebral blood flow imaging Myocardial blood flow imaging | IV bolus | İn-vivo | Görüntü veren |
<sup>32</sup>P is a beta emitter.
| İsim | Treatment of | Uygulama yolu |
|---|---|---|
| P32-Phosphate | Polycythemia and related disorders | Oral or IV |
<sup>223</sup>Ra is an alpha emitter.
| İsim | Treatment of | Uygulama yolu |
|---|---|---|
| Ra223 cation (<sup>223</sup>RaCl<sub>2</sub>) | metastatic cancer in bone | IV |
<sup>82</sup>Rb is a positron and gamma emitter.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu |
|---|---|---|
| Rb-82 Chloride | Myocardial Imaging | IV |
<sup>153</sup>Sm is a beta and gamma emitter.
| İsim | Treatment of | Uygulama yolu |
|---|---|---|
| Sm153-EDTMP (Ethylenediaminotetramethylenephosphoric acid) | Bone metastases | IV |
<sup>75</sup>Se is a gamma emitter.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| Se75-Selenorcholesterol | Adrenal gland imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Se75-SeHCAT (23-Seleno-25-homo-tauro-cholate) | Bile salt absorption | Oral | İn-vivo | Görüntü veren |
<sup>22</sup>Na is a positron and gamma emitter.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| Na22-Na<sup>+</sup> | Electrolyte studies | Oral or IV | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
<sup>24</sup>Na is a beta and gamma emitter.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| Na24-Na<sup>+</sup> | Electrolyte studies | Oral or IV | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
<sup>89</sup>Sr is a beta emitter.
| İsim | Treatment of | Uygulama yolu |
|---|---|---|
| Sr89-Chloride | Bone metastases | IV |
Technetium-99m is a gamma emitter. It is obtained on-site at the imaging center as the soluble pertechnetate which is eluted from a technetium-99m generator, and then either used directly as this soluble salt, or else used to synthesize a number of technetium-99m-based radiopharmaceuticals.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| Tc99m-pertechnetate | Thyroid uptake and thyroid imaging Stomach and salivary gland imaging Meckel's diverticulum imaging Brain imaging Micturating cystogram First pass blood flow imaging First pass peripheral vascular imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-pertechnetate | Lacrimal imaging | Eye drops | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Human albumin | Cardiac blood pool imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Human albumin | Peripheral vascular imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Human albumin macroaggregates or microspheres | Lung perfusion imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Human albumin macroaggregates or microspheres | Lung perfusion imaging with venography | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Phosphonates and phosphates (MDP/HDP) | Bone imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Phosphonates and phosphates | Myocardial imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-DTPA (diethylenetriaminepenta-acetic acid) | Renal imaging First pass blood flow studies Brain imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-DTPA (diethylenetriaminepenta-acetic acid) | Lung ventilation imaging | Aerosol inhalation | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-DMSA(V) (dimercaptosuccinic acid) | Tumor imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-DMSA(III) (dimercaptosuccinic acid) | Renal imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Colloid | Bone marrow imaging GI Bleeding | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Colloid | Lymph node imaging | Interstitial | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Colloid | Esophageal transit and reflux imaging Gastric emptying imaging | Oral | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Colloid | Lacrimal imaging | Eye drops | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-HIDA (Hepatic iminodiacetic acid) | Functional biliary system imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Denatured (heat damaged) red blood cells | Red cell volume Spleen imaging | IV | İn-vitro | Görüntü vermeyen |
| Tc99m-Whole red blood cells | GI bleeding Cardiac blood pool imaging Peripheral vascular imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-MAG3 (mercaptoacetyltriglycine) | Renal imaging First pass blood flow imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Exametazime (HMPAO) | Cerebral blood flow imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Exametazime labelled leucocytes | Infection/inflammation imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Sestamibi (MIBI - methoxy isobutyl isonitrile) | Parathyroid imaging Non-specific tumor imaging Thyroid tumor imaging Breast imaging Myocardial imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Sulesomab (IMMU-MN3 murine Fab'-SH antigranulocyte monoclonal antibody fragments) | Infection/inflammation imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Technegas | Lung ventilation imaging | Inhalation | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Human immunoglobulin | Infection/inflammation imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-Tetrofosmin | Parathyroid imaging Myocardial imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
| Tc99m-ECD (ethyl cysteinate dimer) | Brain imaging----- | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
<sup>201</sup>Tl is a gamma emitter.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| Tl201-Tl<sup>+</sup> | Non-specific tumor imaging Thyroid tumor imaging Myocardial imaging Parathyroid imaging | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
<sup>133</sup>Xe is a gamma emitter.
| İsim | İnceleme | Uygulama yolu | İn-vitro / in-vivo | Görüntüleme |
|---|---|---|---|---|
| Xe133-gas | Lung ventilation studies | Inhalation | İn-vivo | Görüntü veren |
| Xe133 in isotonic sodium chloride solution | Cerebral blood flow | IV | İn-vivo | Görüntü veren |
<sup>90</sup>Y is a beta emitter.
| İsim | Treatment of | Uygulama yolu |
|---|---|---|
| Y90-Silicate | Arthritic conditions | Intra-articular |
| Y90-Silicate | Malignant disease | Intracavitary |
Orijinal kaynak: radyofarmasötik. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page