protoyıldız ne demek?

Protoyıldız

Protoyıldız, yıldız oluşumu sürecindeki erken bir aşamadır. Bir moleküler bulut içindeki yoğun bir çekirdeğin yerçekimsel çöküşü sonucu oluşur. Bu çöküş, merkezin ısınmasına ve yoğunlaşmasına neden olur, böylece bir protoyıldız meydana gelir.

Temel özellikler:

• Oluşum: Moleküler bulutlardaki yoğun çekirdeklerin yerçekimsel çöküşü ile meydana gelir.
• Akresyon Diski: Protoyıldız genellikle etrafında dönen bir akresyon diski ile çevrilidir. Bu disk, protoyıldızın kütle kazanmasına yardımcı olur.
• Jetler ve Dış Akımlar: Protoyıldızlar, kutuplarından dışarı doğru yüksek hızlı jetler ve dış akımlar fırlatabilirler. Bunlar, açısal momentum fazlalığını atarak yıldızın daha hızlı dönmesini engeller ve akresyon sürecine yardımcı olur.
• Enerji Üretimi: Protoyıldızlar başlangıçta nükleer füzyon yapmazlar. Enerjileri, yerçekimsel çöküşten ve akresyon diskinden kaynaklanır.
• Gelişim: Protoyıldız, kütlesi yeterince arttığında ve çekirdek sıcaklığı nükleer füzyon başlatacak kadar yükseldiğinde bir ana kol yıldızı haline gelir.

Protoyıldız evresi, yıldızların nasıl oluştuğunu anlamak için kritik bir aşamadır. Bu aşama, bir yıldızın nihai kütlesini, dönüş hızını ve potansiyel gezegen sistemlerinin oluşumunu etkiler.