Filhelenizm (Yunanca: φιλέλλην, philéllēn, "Yunansever"), Yunan kültürüne, sanatına ve düşüncesine duyulan hayranlık ve Yunanistan'a olan sevgi anlamına gelir. Terim, özellikle Yunan Bağımsızlık Savaşı (1821-1829) döneminde, Yunanistan'ın Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını kazanması için mücadele edenleri destekleyen Avrupalı aydınlar, sanatçılar ve politikacılar için kullanılmıştır. Ancak filhelenizm, antik çağlardan beri var olan daha geniş bir kültürel ve entelektüel fenomeni de ifade eder.
Filhelenizmin kökleri, antik çağlara kadar uzanır. Roma İmparatorluğu'nun Yunan kültürüne olan hayranlığı ve onu model alması, filhelenizmin ilk örneklerinden biri olarak kabul edilebilir. Roma edebiyatı, felsefesi, sanatı ve mimarisi, Yunanistan'dan büyük ölçüde etkilenmiştir.
Orta Çağ'da Yunan kültürü ve dili, Bizans İmparatorluğu aracılığıyla varlığını sürdürmüştür. Rönesans döneminde, Batı Avrupa'da antik Yunan eserlerine olan ilgi yeniden canlanmış ve filhelenizm yeni bir boyut kazanmıştır. Rönesans aydınları, Yunan felsefesi, edebiyatı ve sanatının yeniden keşfedilmesiyle büyük bir ilham kaynağı bulmuşlardır.
Filhelenizm, özellikle Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında önemli bir rol oynamıştır. Avrupa ve Amerika'dan birçok aydın, sanatçı ve politikacı, Yunanistan'ın bağımsızlık mücadelesine destek vermiştir. Bu kişiler, Yunanistan'ın Osmanlı İmparatorluğu'na karşı verdiği mücadeleyi, özgürlük ve demokrasi idealleri için bir savaş olarak görmüşlerdir.
Ünlü Filhelenler:
Filhelenler, Yunanistan'a maddi yardım sağlamış, gönüllü olarak savaşa katılmış ve Avrupa kamuoyunda Yunan davasının desteklenmesi için çaba göstermişlerdir. Bu destek, Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanmasında önemli bir rol oynamıştır.
Filhelenizm, Yunanistan'ın bağımsızlığının yanı sıra, Avrupa kültür ve düşünce dünyasında da önemli etkilere sahip olmuştur.
Filhelenizm, günümüzde de Yunanistan'a ve Yunan kültürüne duyulan ilgi ve hayranlığı ifade etmek için kullanılmaktadır. Turizm, sanat, edebiyat ve felsefe gibi alanlarda Yunanistan'a olan ilgi, filhelenizmin günümüzdeki yansımalarından biri olarak görülebilir. Ayrıca, Yunanistan'ın Avrupa Birliği'ndeki rolü ve diğer uluslararası ilişkileri de filhelenizm bağlamında değerlendirilebilir.
Filhelenizm, bazı eleştirilere de maruz kalmıştır. Bazı eleştirmenler, filhelenizmin idealleştirilmiş bir Yunan imgesi yarattığını ve Yunanistan'ın gerçek sorunlarını göz ardı ettiğini savunmaktadır. Ayrıca, filhelenizmin, Batı merkezli bir bakış açısıyla Yunanistan'ı değerlendirdiği ve diğer kültürlerin katkılarını küçümsediği yönünde eleştiriler de bulunmaktadır.
Sonuç olarak, filhelenizm, Yunanistan'a ve Yunan kültürüne duyulan hayranlığı ifade eden karmaşık bir kavramdır. Tarihsel, kültürel ve siyasi boyutları olan filhelenizm, Yunanistan'ın bağımsızlık mücadelesinde önemli bir rol oynamış ve Avrupa kültür ve düşünce dünyasında derin izler bırakmıştır.