peçete ne demek?

Peçete; yemek esnasında kıyafetleri korumak veya sonrasında temizlenmek için kullanılan, çoğunlukla dikdörtgen şeklinde, kâğıt veya kumaş parçası.

Peçeteler, dize serilerek elbiseye yemek ve içecek dökülmesini önlemek için de kullanılır ve çeşitli şekiller verilerek masanın daha güzel ve estetik görünmesini sağlar.¹ Klasik peçete rengi beyazdır; masa örtüsü uyumlu olarak farklı renklerde peçeteler de kullanılır.

Geçmişi

Türkçeye İtalyanca pezzetto (küçük kumaş veya kâğıt parçası) sözcüğünden geçmiştir.² Gündelik hayatta peçete olarak kullanılan bu obje, antik kaynaklarda mappa olarak adlandırılan ketenden dokunan bir tekstil ürünü idi. Yüzü kurulamak için bir mendil veya havlu olarak kullanılan mappa, ziyafet sofralarında peçete olarak kullanılmakta idi. Antik Roma döneminden heykeller, kabartmalar, lahitler, mozaikler ve fildişinden tablolarda sıklıkla karşılaşılan mappa, onu elinde tutan kişinin statüsünü belirleyen bir semboldür.³

Türkiye'de Osmanlı döneminde peşkirler, genellikle yemek peçetesi olarak kullanılmıştır.⁴

Peçete türleri

Yapıldığı malzemeye göre

Kağıt peçeteler ve kumaş peçeteler olmak üzere iki tür peçete vardır. Kumaş peçeteler için kolay temizlenebilir, sıvıları emebilen, kalıcı şekil alabilen türde kumaşlar tercih edilir.⁵ Pamuklu, keten, pamuk–keten karışımı veya pamuk terilen karışımı kumaşlardan peçete yapılır. Kağıt peçeteler, kumaş peçetelerin yerine kullanılabildiği gibi kumaş peçete ile birlikte de kullanılabilir.

İşlevine göre

Yemek peçeteleri; öğle ve akşam yemeklerinde kullanılan kare biçimli peçetelerdir.
Kahvaltı ve çay peçeteleri; yemek peçetelerine göre daha küçük boyutta peçetelerdir.
Garson peçeteleri; servis sırasında servis yapan kişinin işlerini kolaylaştırmak üzere kullandıkları 60x60 cm. boyutundaki peçetelerdir.
Tepsi peçeteleri; tepsideki malzemenin kaymasını önlemek üzere tepsiye serilen peçetelerdir.