Peyzaj mimarlığı, doğal ve kültürel kaynakları ve fiziksel çevreyi insan yararı, mutluluğu, güvenliği, sağlığı ve konforu için estetik ve bilimsel ilkeler çerçevesinde ele alan, mekan ve yaşam ortamı oluşturan, biyoçeşitliliği destekleyen arazi planlaması, tasarımı, yönetimi, korunması, onarılması ve denetlenmesi konularını kapsayan eğitim, araştırmalar yapan ve ülkesel, bölgesel, kentsel ve kırsal ölçekte fiziksel planlar içerisinde yer alarak kültürel ve doğal değerlerin korunması ve sürdürülebilirlik adına ekolojik öncelikli projeler üretilmesini sağlayan bir planlama ve tasarım dalıdır.
Peyzaj mimarlığı doğası gereği bir Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik disiplinidir. Peyzaj mimarları, doğal ve inşa edilmiş ortamın yöneticileri olarak, milyonlarca insanın yaşadığı, çalıştığı ve oynadığı alanların planlanması ve tasarımında düzenli olarak uygulamaktadır. Matematik, doğa bilimleri, mühendislik, bilgisayar ve bilgi bilimleri ile sosyal ve davranış bilimleri - psikoloji, ekonomi, sosyoloji ve siyaset bilimini içerir.
Bugün, yeni milenyum eşiğinde, insanoğlunun doğal ortamı ve taşıma kapasitesiyle ilgili riskler ve ciddi sorunlar, gelecek yolunda belirleyici bir noktada duruyor. Peyzaj mimarlığı doğal çevrenin korunması yönünde şehir, kasaba ve köylerde insancıl yapılı bir çevrenin geliştirilmesi ve canlılığının sürdürülmesine katkıda bulunmak üzerine denir.1(Arno Sighart Schmid - Leonberg, June 2000)
Peyzaj mimarlığı, yapı üretim sürecinde dışında kalan tüm alanların (yapı çevresi) yapı ruhsat aşamasından, kentsel ve kırsal alanlardan ülke ölçeğine kadar mücavir alan içinde kalan veya kalmayan uygulamaların gürültü, aydınlatma, enerji, güvenlik, doğal afetler, felaketlere karşı, estetik faktörleri gözeterek standartlara uygun mekansal alanların oluşturulması, planlanması ve ekolojik olarak kurgulanması, tasarlanması, planlanması, peyzaj projelerinin projelendirilmesidir.
Peyzaj mimarlığı hükümetlerin yerel gelişmelerini düzene koyarak, yapısal tasarımları ve bitkilendirmeyi dengeleyerek afetlere, felaketlere güvenli mekanlar oluşturan bunun sonucunda ülke ekonomisine sağlık, çevre, sosyal..vb. konularda pozitif etkiler sağlayan binalar ve çevreye olan uyuma, korunmasına, devamlılığına, sürdürülebilirliğine göre tasarımlar ve planlamalar yaparak yön vermektedir.
Ülkesel kapsamdan yerel boyutlara değin, doğal değerlerin korunması ve geliştirilmesini ön planda tutan ekolojik planlama sisteminin karşılığı olan peyzaj planlarıdır.
Peyzaj tasarımı; kentsel yerleşimlerin bir bölümünü ya da bütününü kapsayan kentsel tasarım ve kent yenileme çalışmalarını yürütür.Topluma açık yeşil alanların (parklar, meydanlar, dinlenme alanları, yaya yolu ve bölgesi, kıyı bantları, botanik bahçeleri, hayvanat bahçeleri, çocuk bahçeleri, oyun alanları spor alanları, otopark vb.) yapısal ve bitkisel tasarımını yapar, uygulama ve bakımını yürütür.Toplu konut alanları ve toplu kullanım ortamlarında (üniversite kampüsleri, alışveriş merkezleri, toplu işyerleri vb.) bitkisel ve yapısal tasarım, uygulama ve bakım çalışmalarını yapar.Turizm ve dinlenme tesisleri, eğlence tesisleri (lunapark, aquapark vb.) ve su kıyısı rekreasyon tesislerinin yapısal ve bitkisel tasarımını yapar, uygular ve bakımını yürütür.Tarımsal amaçlı çiftlik ve hobi bahçeleri tasarlar, uygular ve bakımını yürütür.2
Peyzaj planlama; doğal ve kültürel süreçlerin ve kaynakların tanımladığı yaşam ortamlarının, koruma-kullanım dengesinin sağlanması ile kentsel, kırsal ve endüstriyel, turistik ve benzeri kullanımlarda var olan ve olası çevre sorunlarının giderilmesi ve önlenmesi temelinde, kamu ve toplum yararını gözeterek açık ve/veya yeşil alanların oluşturulmasında, koruma, onarım, yenileme, restorasyon ve yönetimi ile plan ve projelerin uygulanmasını içeren ve sürdürülmesi temelinde alan kullanım projeleri üreten planlamadır.3
Korunacak alanların belirlenmesi çalışmalarını yürütür, koruma alanı statüsündeki yerlerin(milli parklar, tarihi ve arkeolojik alanlar vb.) gelişme ve yönetim planlarını yapar.4
Sulak alanlar, akarsu koridorları, maden ocakları, katı atık depolama alanları, ormanlar gibi insanlar tarafından tahrip edilmiş veya edilmekte olan alanların sürdürülebilirliği ve onarımı için planlama yapar.5
Turizm alanların fiziksel planlamalarında doğal ve kültürel değerlerin korunması için ekolojik öncelikli planları hazırlar.6
Peyzaj planlama ve tasarımda ekolojik sınıflama-Peyzaj Sınıfları/Doğal vejetasyon potansiyeli ile iklim, toprak koşulları, morfolojik ve jeolojik yapı, su ilişkileri gibi nitelik ya da etmenler (Mikro-klimatik alanlar, bakılar, morfolojik yapıyı inceler.) göz önünde bulundurularak planlama ve tasarım yapılır ve bu etmenler son derece önemli yer teşkil eder.7
Peyzaj mühendisliği, ekolojik ölçütler doğrultusunda araziyi ve suyu şekillendirmek için matematik ve bilimin uygulamasıdır. Ayrıca yeşil mühendislik diye tariflenebilir ama peyzaj mühendisliği için bilinen en iyi tasarım profesyonelleri peyzaj mimarıdır.Peyzaj mühendisliği, antropojenik peyzajın yaratılması ve tasarlanması için mühendislik ve diğer bilimlerin disiplinler arası uygulamasıdır. Bu farklılık geleneksel olarak alanın, arazinin yeniden ıslahı, iyileştirilmesi, yeniden kullanımını ve geri kazanımını kapsamaktadır.
Arazi biçimlendirme(gradding) ile parsel içi kot çözümleri, yağmur suyu yönetimi, otopark alanları çözümleri, bina ulaşım yolları...vb yapısal projeleri kapsar. Yalıtım malzemelerinin bilinmesi, çeşitlendirilmesi, drenaj(su uzaklaştırma) sistemleri ve malzemeleri, cephelerin mimariyle birlikte çözümlenmesi, yapı elemanları, dilatasyon çözümleri, statikle bağlantılı ankraj ayrıntıları, bahçe, teras veya balkonlardaki toprak yüklerinin hesaplanması, çatılara ve teraslara gelen yüklerin hesaplanması uygun detay projelerinin oluşturulması, uluslararası standartlara uygun otopark çözümleri ve otopark üzerinde toprak üzerinde çalışmalar, güneş kontrolü, rüzgâr kontrolü, bitkilerin yapılara vereceği zararlar önlenmesi, istinat duvarı çalışmaları, cephe suyu, bitkilere zemin oluşturma, iklimlendirme, vaziyet planlarında kot çözümleri, geri dönüşümlü malzemeler, gri su ve atık su kullanımı, güneş ve rüzgâr enerjisi kullanımı...vb. peyzaj mühendisliğinin çalışma alanlarıdır.
Peyzaj onarımı; peyzaj bozulması, peyzaj onarımı ve peyzaj onarım tekniği, peyzaj onarımında kitle hareketlerine, yüzeysel ve oyuntu erozyonuna, yatak erozyonuna, sel ve taşkına ve çığ zararlarına karşı teknik ve biyoteknik önlemler, yerüstü maden alanlarının iyileştirilmesini kapsar.Peyzaj onarımı bozulan arazinin yeniden ekonomik ve ekolojik değerine ulaşılması ve arazi kullanım planlaması ile ilişkilidir.Çevre kirlenmesi, arazi bozunumu gibi çevre sorunlarının giderilmesi, bozulan yerlerin onarımı ve çevre kalitesinin yükseltilmesi için karayolları, maden ocakları, hareketli kumul alanları, havzalar, deniz kıyı kirliliği, dere kenarları, bataklıklar, katı atık depo alanları, tahrip olmuş tarım alanları, tahrip olmuş orman alanları gibi ortamlarda gerekli planlama, yapısal ve bitkisel tasarım, mühendislik, uygulama ve danışmanlık hizmetlerini yürütür.8
Peyzaj yönetimi; kentsel veya kırsal peyzaj yönetimi konularında fikir üretimi, projelendirme, uygulama, izleme, denetleme ve danışmanlık hizmetlerini yürütür.Kırsal yerleşim kalkınma programlarında yer alır ve köy yenileme çalışmaları yapar.Bölge, yöre ve havza yönetimi çalışmalarında yer alır.9
Peyzaj mimarlığı, bina dışında kalan alanların mekan, hacim ve yüzeylerin mimari standartlarla birlikte ekonomik, estetik, mühendislik ve bilimsel çözümler ışığında planlanması ve tasarlanmasını değerlendiren yapı sistemlerine uygun fiziksel projeler üreten, fiziksel çevre kontrolü konusunda bilgileri kullanan, aydınlatma, küresel ısınma ile birlikte iklim kontrolü, ekonomi çalışmalarına katkıda bulunan çözümler üreten, etkin enerjinin kullanımı, suyun kullanımı ve alan planlaması...vb. doğal ve kültürel alanları harmanlayarak insan odaklı eşsiz doğa koşulları oluşturur.
Kent içinde peyzaj bütünseldir. Mimarinin yapısından ve yüzeyinden, teras ve balkonlarla birlikte kentin arakesitine kadar her yerde yer almaktadır.
Planlama ve tasarım sürecinde doğal peyzaj materyalleri ve elemanları (otsu, odunsu, su, mevsimlik ve yerötücü bitkiler, çim, çalılar, ağaççıklar, ağaçlar gibi.) canlı materyaller kullanılır; ayrıca yapı sistemlerini oluşturan (ahşap, beton, taş, toprak, heykel, rüzgâr, ses, renk, koku, ışık, gölge, tuğla, çakıl, kaya, cam, traverten, heykel, metal, demir, kum, mineraller gibi.) cansız malzemeler ve diğer faktörler kullanılır. Ayrıca peyzaj yapıları kapsamında yol, otopark, park, yaya bölgesi, kaldırım, çocuk oyun alanları, yeşil alanlar gibi yerler ile bunlar üzerindeki kamu hizmetlerinin yürütülebilmesi için gerekli büfe, trafo merkezi gibi tesisleri, ulaşım ve haberleşme noktaları, sinyalizasyon ve aydınlatma elemanları, çöp kutusu, bank, reklam ve bilgilendirme levha ve panoları gibi kent mobilyaları ile kamusal mekanların ve cephelerin düzenlenmesi projelerinde yer alarak yapısal peyzaj elemanlarına ait projelerinin (kentsel donatılar) hazırlanmasında aktif olarak yer alırlar.
Peyzaj mimarlığı başta bilim, mühendislik, teknoloji, mimarlık, mekan ve hacim sanatları olmak üzere birçok sanat dallarını bir araya getirerek alan tasarımı, planlaması ve yönetimi ile uğraşan koordineli bir meslek disiplinidir. Peyzaj mimarlığı mesleğini uygulayan kişiye Peyzaj mimarı denir. Peyzajların ekolojik sağlığının sürdürülebilirliğini, korunmasını, gelişmesini ve yönetimini peyzaj mimarı sağlar.
Bir Peyzaj mimarında aranan özellikler; mühendislik ve mimarlık disiplini gerekleri, bilim, teknoloji, sanat, ekonomi, matematik, botanik, coğrafya, jeomorfoloji, toprak, ekoloji ve bilgisayar bilgileri alanlarına yakından ilgili ve bunun yanında doğal-kültürel çevreyi algılayan, tasarım ve planlama yetenekleri mantığı üzerine becerileri olan, ekonomik ve estetik görüşe sahip, kültürel altyapıyı sorgulayan, yaratıcı ve üç boyutlu düşünme becerisidir.
teknik rapor, çizimlerle ilgili planlar, tasarımlar ve uygulama çizimlerinin yapılması, uygun çözümlerin geliştirilmesi ve tanımlanması
danışmanlık yapmak ve uygulamayı kontrol etmek,18
Mesleklerin Uluslararası Standart Sınıflandırması (Uluslararası Çalışma Ofisi, Cenevre) için Peyzaj mimarı meslek tanımı. Peyzaj Mimarları Federasyonu Dünya Konseyi 2003, Banff, Kanada (IFLA) tarafından onaylanan Final Sürüm23
Peyzaj mimarlarıyla işbirliği içinde olan profesyonel görevlerin çeşitliliği çok kapsamlıdır. Ancak içerdiği bazı proje türlerinin örnekleri aşağıdaki gibidir:
Planlama, form, ölçek ve yeni gelişmelerin konumlandırılması
Kentsel donatı elemanlarının konstrüksiyonu, detaylandırılması, tasarımı ve projelendirilmesi(banklar, aydınlatma elemanları, çocuk oyun grupları, çatı örtüleri, gazebo, kameriye, plaj yapıları, türk bahçesi yapıları...gibi)
Sivil tasarım ve kamusal altyapı
Sürdürülebilir kalkınma
Kırsal ve kentsel kalkınma
Mekansal planlama
Çevre düzeni planı hazırlaması
Koruma amaçlı imar planı hazırlanması
Tarihi çevre ve koruma
Yağmur suyu yönetimi içinde yağmur bahçeleri, yeşil çatılar, yer altı suyu zenginleştirmesi ve sulak alan iyileştirilmesi
Kamu kurumları bahçeleri ve kamu tesisleri için mekan ve kampüs tasarımı
Parklar, botanik bahçeleri, arboretumlar, yeşil yollar ve doğa koruma
Rekreasyon ve dinlenme tesisleri(çocuk oyun alanları, golf alanları, tema parklar ve spor tesisleri)
Gayrimenkul ve konut peyzajı, master planlaması ve tasarımı
Karayolları, ulaşım yapıları, köprüleri, ve ulaşım koridorları güzergahları
Kentsel tasarım, kasaba ve şehir meydanları, sahil kenarları, yaya düzenlemeleri ve otoparklar
Kentsel mekanlar(caddeler, sokaklar, avlular)
Sosyal donatı tasarımı, planlama ve uygulaması(havuzlar(süs,yüzme), yürüyüş parkurları veya yolları, bisiklet parkurları, yeşil alanlar, yeşil çatı uygulamaları, çocuk oyun alanları, engelsiz oyun alanları ve yürüyüş yolları, spor sahaları...gibi)
Olimpik alanlar, fuar alanları
Su kıyıları
Doğal park, milli parklar, turizm ve tarihi peyzajın yeniden canlandırılması, tarihi bahçe değerlendirilmesi ve koruma çalışmaları (Rölöve, restorasyon, restitüsyon)
Doğal ve tarihi anıtlar
Rezervuar alanları, barajlar, enerji santralleri, maden çıkarma sanayi uygulamaları, arazi ıslahı(maden ocakları peyzaj onarımı) veya büyük endüstriyel projeleri ve çevresel etki azaltılması
Çevresel etki değerlendirmesi(ÇED) ve peyzaj değerlendirmesi, planlama fikirleri ve arazi yönetimi önerileri
Kıyı ve deniz kumul hareketleri ve çevresel etki azaltılması, planlaması
Ekolojik tasarım tasarımın herhangi bir unsuru olan sürdürülebilirlik ve doğal süreçleri kendisi entegre ederek çevreye etkisinin en aza indirir.
Entegre havza yönetimi
Taşkınların etkilerini azaltma, önleme ve kontrol altına alma projeleri
Koruma, kurumsal ve ticari
Tarihi koruma ve yenileme
Akademik yerleşkeler
Askeri yerleşkeler
Okul bahçeleri
Botanik, tematik ve endüstriyel parklar
Turizm sektörü(resort, oteller, tatil köyü, golf alanları...gibi)
Eko-mimari projelerinde ortak çalışmalar içerisinde yer almak
Kuruluş ve kuruma ait iç mekan peyzajı
Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)
Kentsel mühendislik
Belediyeler
Sosyal, ekonomik, sağlık ve güvenlik açılarından kent merkezlerini ve çevrelerini canlandırma ve rehabilite etme sürdürülebilir mekan projeleri,
Kentsel tasarım ve dönüşüm sürecinde planlama ve tasarım projeleri
Tedavi, şifa ve algısal bahçeleri
Kış bahçesi sistemleri,tasarımları
Ulaşım koridorları ve tesisleri
Güvenlik tasarımı
Peyzaj sanatı ve alan plastiği
Arazi ıslahı
Su kaynakları ve politikaları
Peyzaj mirası alanları
Mezarlıklar
Yeni yerleşim alanları ve kentler
İklim değişikliği etkilerinin ve karbon(CO2) salınımı azaltılmasına yönelik çalışmalar
Akaryakıt ve LPG istasyonları
Sanayi alanları
Sosyal tesis alanları
Kentsel servis alanları
Kamu taşınmazı bina alanları
Alt yapı - kent bilgi sistemleri
Konut dışı alanlar
Gürültüyü azaltmaya ve önlemeye yönelik projelerin, haritaların hazırlanması ve uygulanması süreçlerinde
Karayolu ve tren yolu projelerinde
Büyük ölçekli projelerde(Enerji istasyonları..vb.)
Eski endüstri alanlarının yenilenmesinde
Görsel peyzaj analizleri
Kıyı koruma ve selden, taşkınlardan korunma projelerinde
Su kaynaklarının yönetimi projeleri(gölet, baraj ve nehir düzenleme mühendisliği...gibi)
Yer altı su kaynaklarının korunması, toksik malzeme ve yüzeylerin yeniden vejetasyonu
Kentsel habitatlar ve habitat haritaları projeleri
Korunan alanlar
Yeşil altyapı, peyzaj altyapısı, kentsel ekoloji
Üretken kentsel peyzaj
Kentsel sürdürülebilirlik
Peyzaj ve ulaşımın değişen doğası
Ekolojik rehabilitasyon
Habitat onarımı(restorasyonu)
Dikey bahçeler
Yeşil duvarlar
Ekolojik planlama projeksiyonlu alan kullanım planlaması
Yaşlılar ve engelliler için tasarımlar ve düzenlemeler
Ekosistem yönetimi
Kaynak verimliliği
Çevresel yönetim
Yeşil ekonomi çalışmaları
Felaketler ve mücadele
Isı adalarının önlenmesi çalışmaları, analizleri
Hava kalitesinin iyileştirilmesi çalışmaları
Alan kullanım kararları
Ekolojik riziko analizi ve haritalaması
Kaynak analizi
Kaynak envanteri
Yeşil kuşak çalışmaları
Yeşil kama çalışmaları
Yeşil yol çalışmaları
Toprak kullanımı ve yönetimi
Ulaşım - ulaşım master planlama
Peyzaj ve kent planlama
Kentsel politika ve araştırmalar, çalışmalar
Alan kullanım politikası çalışmaları
Sürdürülebilir gelişme çalışmaları
Çevresel planlama
Akıllı büyüme çalışmaları
Gürültü haritaları hazırlama
Doğal yollardan gürültüyü azaltma çalışmaları
Rüzgâr önleme çalışmaları
Alan kullanımı, peyzaj planlama ve peyzaj tasarımında enerjinin etkin kullanımı azaltılmasına yönelik çalışmalar
Güneş radyasyonundan korunma çalışmaları
Peyzaj, sağlık ve ekonomi
Peyzaj tasarımında enerjinin korunumuna yönelik çalışmalar, sıfır enerji politikasına yönelik peyzaj tasarımları, pasif güneş enerjisinden ısınma çalışmaları
Isınma ve soğutma masraflarının azaltılması çalışmaları
Organik bahçe çalışmaları
Karayolları, demiryolları, havaalanları projeleri
Peyzaj mimarlığı bakımından göç ve göç olgusunun kentlere ve kırsala olan etkileri
Enerji politikaları ve türlerinin peyzaj alanlarına etkisi
Yenilenebilir enerji kaynakları
İmar mevzuatı ve kentsel gelişim
Kent tarihleri
Biyotop ağının tanımlanması
Peyzajın estetik değeri çalışmaları
Ekolojik hassas alanların tanımlanması tampon kapasitesinin belirlenmesi
Korunan alanlarda sınırlayıcı planlama
Bir alanın, bölgenin bozulmuş, tahrip olmuş ekosistemini yeniden canlandırıcı önlemler, çalışmalar
Kent içinde ve dışında bölgenin peyzajına uygun aydınlatma elemanlarının dağılımı, ışık şiddetinin kuvveti, renginin uygulanması, kullanımı
Kentsel ısı adalarını önleme, tedbirler alma; kent içinde oluşan ısının azaltılması
Su döngüsünün korunumu, toprak döngüsü korunumu, enerji korunumu, malzeme korunumu çalışmaları
İnsan sağlığı ve konforu çalışmaları
Pasif enerji kazanımı çalışmaları
Akustik haritalarının hazırlanması, projelendirilmesi, denetlenmesi ve akustiğin azaltılması çalışmaları
Peyzaj ve akustik
Eko-mimarlık çalışmaları
Minyatür bahçecilik
Doğal peyzaj planlama
İç mekan bitkileri tasarımı ve uygulanması
Hobi bahçeciliği
Balkon,teras sistemleri
Çim alan tesisleri(spor alanları, futbol sahaları, atletizm sahaları, basketbol sahaları, voleybol sahaları, açık spor alanları vb.)
Peyzaj şehirciliği
Ülkesel ve bölgesel mekansal strateji planları çalışmaları
Orman, mera, yaylak, kışlak alanları
Kültür ve turizm gelişim ve koruma bölgeleri, turizm merkezleri
Organize sanayi bölgeleri
Genel peyzaj öğeleri, makroform analizi
Terminal, gar, liman ve havalimanı
Katı atık depolama, geri kazanım ve bertaraf tesisleri
İçme suyu ve atık su arıtma tesisleri
Yenileme, sağlıklaştırma, dönüşüm bölgelemeleri
Yerleşme alanlarının karakteristik özellikleri ve mekânsal gelişme eğilimleri ve potansiyelleri
Doğal tehlike ve risk alanları, varsa risk yönetimi ve sakınım planları
Mevcut yapı yoğunluğu ve doku analizi
Sosyal altyapı tesisleri
Adaların ve yapıların konumu
Tescilli eser, anıt vb. tarihi ve kültürel varlıklar
Hizmetlere erişebilirlik
Topoğrafya, eğim vb eşikler
Göller, barajlar, akarsular, taşkın alanları, yer altı ve yüzeysel su kaynakları vb. hidrolojik, hidrojelojik yapı
Ulaşım sistemi ve kademelenmesi, durak-istasyon noktaları
Yaya bölgeleri, yaya ve bisiklet yolları
Otopark kapasitesi ve dağılımı
Toplanma alanları
Açık ve kapalı alan kullanımları ve ilişkileri
Kentsel tasarım projesi yapılacak alanlar ve ilkeleri
Deniz ve kıyı ekosistemi
Kıyı kenar çizgisi ve sahil şeridi uygulamaları
Doğalgaz ve petrol ürünleri depolama iletim ve rafineri tesisleri
Turizm ve konaklama tesisleri, yat ve kruvaziyer turizmi
Eşik analizi çalışmaları ve planlamaları
Kentsel doku ve yaşanabilirlik
Yönlendirme ve tanıtım levhaları
Ulaşım-dolaşım ilişkileri
Taşıt, yaya, bisiklet, kısa ve uzun süreli otoparklar, servis alanları(Ada içi ve dışı)
Kütleler arası mesafe gibi kütle düzenlemeleri,işlevlerin yatay ve düşey dağılımları
Bitkilendirmenin genel karakteri,
Malzemenin belirlenmesi
Doğa turizmi masterplanı hazırlama
Çevre düzeni planları
Bölge planları
İmar kanunu çalışmaları
Yapı projeleri
Kamulaştırma kanunu ve yönetmelikleri
Stratejik planlama
Stratejik mekansal planlama
Kentsel tasarım yaklaşımları
Ulaşım temelli yaklaşımlar
Planlamada analiz ve sentez teknikleri
SWOT analizi(SWOT matrisi)
İşlevsel yapı analizi
Mekansal gelişme stratejileri
Kent bilgi sistemi/Kent bilgi veritabanı
Çevresel kalite çalışmaları
Yaşam kalitesini yükseltme çalışmaları
Kentsel sağlıklaştırma
Kentsel koruma
Kimlikli kentsel üst çevre çalışmaları
Kentsel yenileme
Kentsel yeniden yapılandırma
Mekan içinde kent kimliğini destekleyen işaret öğelerinin algılanmasının sağlanması
Kentsel tasarım ve sosyal donatı projelerinin hazırlanması
Kentsel tasarım rehberlerinin hazırlanması ve uygulanması çalışmaları
Kentsel tasarım ve görüntü kirliliği kontrolü ve önleme çalışmaları
Kentin veya şehrin mimari doku ve estetiğine uygun kentsel tasarım rehberi
Cephe iyileştirme ve kentsel dönüşüm çalışmaları
Plan yapımı kapsamında kentsel, sosyal ve teknik altyapı ile ilgili standartlar ile ilgili çalışmalar
Bütünleşik kıyı alanları yönetim ve planlama
Peyzaj yöneticileri, peyzajın gelişimi ve uzun vadeli bakımı önerileri için peyzaj süreçleri bilgisini kullanır. Genellikle orman, doğa koruma ve tarım (ziraat) ile çalışırlar.
Peyzaj Mimarlığı bölümü birçok meslek disiplini ile olan yakın ilişkisi nedeniyle Türkiye'de Mimarlık Fakültesi, Orman Fakültesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Ziraat Fakültesi gibi farklı fakültelerde eğitim vermektedir.24
Peyzaj bilim adamları toprak bilimi, hidroloji, jeomorfoloji veya botanik gibi peyzaj çalışmalarının pratik sorunları ile ilgili uzman becerilere sahiptir.Bu projeler arasında geniş alanların ekolojik değerlendirilmesi, planlaması ya da yönetim amaçları için alan etütleri değişebilir. Belirli bir alanda bir türün önemini ya da gelişimine olan etkileri rapor edebilir.
Peyzaj plancıları kentsel, kırsal ve kıyı arazi kullanımının doğal, ekolojik, rekreasyonel yönleri ve konumu için peyzaj planlama ile ilgilenirler. İşlerini strateji ve politikaların yazılı ifadeleri somutlaştırır. Bazı Peyzaj planlama sürecine peyzaj arkeolojisi ve hukuk gibi ek uzmanlık dahil olabilir, ve onların yasası yeni gelişmeler için master planlama içerir, ve peyzaj değerlendirilmesi ve kıymetlendirilmesi, ve politika planları ya da kırsal yönetim hazırlanması
Yeşil çatı tasarımcıları yağmur suyu yönetimi, buharlaşma ve terleme ile soğutma, sürdürülebilir mimari, estetik ve habitat oluşturma için kapsamlı ve yoğun çatı bahçeleri tasarlarlar.
1800 yılı öncesi dönem için, peyzaj(daha sonraki adı peyzaj mimarlığı) köşklerin, sarayların, kraliyetlerin, dini komplekslerin ve hükûmet merkezlerinin büyük ölçüde master(ana) planlamasında yer almaktadır.25 André Le Nôtre tarafından yapılan Vaux-le-Vicomte, Kral için Fransa'da Louis XIV(King Louis XIV of France), Versailles Sarayı kapsamlı çalışmalara örnektir.26 Joseph Addison 1712 yılında making bir peyzaj ile yazı yazan ilk kişiydi.27 1828 yılında peyzaj mimarlığı terimi Gilbert Laing Meason tarafından icat edilmiştir ve ilk defa Olmsted Frederick Law tarafından 1863 yılında profesyonel başlık olarak kullanılmıştır.28 19. yüzyıl boyunca peyzaj mimarı terimi peyzajı tasarlayan profesyonel kişiler tarafından kullanılır oldu.Peyzaj mimarı kullanımı Olmsted Frederick Law dan sonra kurulmuş oldu.29 1899 yılında Beatrix Farrand ve diğerleri tarafından Amerikan Peyzaj mimarları Topluluğu(ASLA) ve Uluslararası Peyzaj mimarları Federasyonu(IFLA) kurulmuştur.30
19. yüzyıl boyunca kentsel planlama daha önemli ihtiyaç haline geldi.Yüzyılın ikinci yarısında, Frederick Law Olmsted bugün peyzaj mimarlığı uygulamalarında büyük bir etkiye sahip olmaya devam eden parkları bir dizi tamamladı.31 Bunların arasında New York'ta Central Park, Broklyn'de Prospect Park, New York ve Boston'da Zümrüt Kolye park sistemidir.32 Jens Jensen, Ford ailesinin özel mülkiyeti için Fair Lane ve Gaukler Point dahil olmak üzere Chicago , Illinois için sofistike ve doğal, kentsel ve bölgesel parklar tasarlamıştır.33
Peyzaj mimarlığı bir tasarım disiplini olarak gelişmeye devam etmekte ve 20. ve 21. yüzyıllar boyunca mimarlık ve tasarımın çeşitli hareketlerine yanıt vermeye devam eder.34 Thomas Dolliver Church peyzaj mimarlığı mesleğinde yüzyıl ortasında önemli bir peyzaj mimarıdır.35
Ian McHarg modern peyzaj mimarlığı mesleğinde ve arazi planlaması üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.36 'Design with Nature' kitabında alanın nitel özelliklerini derleyen ve bir alanın katmanlarının analiz sistemini yaygınlaştırmıştır.37 Bu sistem bugünün coğrafi bilgi sistemlerinin(CBS) temeli oldu.38 Ian McHarg her alanın katmanlarının tarih, hidroloji, topoğrafya, bitki örtüsü gibi niteliksel açıdan verecektir.39 CBS yazılımı her yerde görülen bugün peyzaj mimarlığı tarafından dünya ve yeryüzü üzerinde materyalleri analiz etmek için kullanılır.40 Diğer benzer meslekler şehir plancıları, coğrafyacılar, orman ve doğal kaynaklar uzmanları vb. tarafından da CBS kullanılır.41 Uluslararası düzeyde kabul görmüş diğer uygulayıcılar Paris'te Alain de Rogaine, Kyoto'da Yuishi Kogazawa ve Sydney'de Camille Kelly 'dir.42
1933 yılında kurulan Yüksek Ziraat Enstitüsü bünyesinde "Süs Nebatları Şubesi" olarak başlamıştır.43 Ankara Üniversitesi'nin 1946 yılında kurulmasıyla bu kuruluş içinde yer alan Ziraat Fakültesi'nde "Bahçe Mimarisi ve Ağaçlandırma Kürsüsü" adı altında faaliyetine devam etmiştir ve önemli bir gelişme kaydetmiştir.44 Çevre ve peyzaj üzerine giderek artan ilgi sonucu ilk olarak Peyzaj mimarlığı bölümü olarak 1968 yılında Ziraat Fakültesinin 10 bölümünden biri olarak kurulmuş ve 1973 yılında ilk mezunlarını vermiştir.45 Haziran 1990 yılından itibaren Ziraat Fakültesi bünyesinde yer almasına rağmen mezunlarına Peyzaj mimarı unvanı ve diploması verilmektedir.46
Eğitim süresi 4 yıldır. Peyzaj mimarlığı programları birçok üniversitede mimarlık ve mühendislik, mimarlık, tasarım ve güzel sanatlar, orman, ziraat fakülteleri olmak üzere değişik fakülteler altında yer alır.
Mimarlık bilgisi, temel tasarım, peyzaj mühendisliği 1-2, çizim tekniği ve perspektif, bilgisayar destekli tasarım, çizim ve sunum, proje sunum tekniği, peyzaj planlama 1-2, peyzaj tasarımı, proje 1-2-3, peyzaj yapıları, kentsel tasarım, kaynak envanter ve analizi, peyzaj konstrüksiyonu, kent ve bölge planlama, peyzaj mimarlığı temel ilkeleri, planlama ve tasarım stüdyoları, alan kullanım planlaması, karayolları peyzaj planlaması, kıyı alanlarının planlaması, kentsel peyzaj planlama, kırsal peyzaj planlama, turizm ve rekreasyon planlaması, ekolojik planlama, dünya peyzajı, kentsel açık yeşil alanlar, ekonomi ve işletmecilik, peyzaj ekolojisi, ekoloji, peyzaj uygulama tekniği, ölçme bilgisi, bitkisel tasarım, iç mekan bitkileri ve tasarımı, doğal bitki örtüsü, çevre sorunları ve politikaları, peyzaj yönetimi, maket tekniği, coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama, çevresel etki değerlendirme, dendroloji 1-2, özel çim alanlar(spor tesisleri, golf alanları vb.), bitkilendirme teknikleri, yerörtücü bitkiler, mevsimlik çiçekler, tarihi bahçelerde rölöve ve restorasyon, bahçe ve peyzaj sanatı tarihi, kent ormancılığı, matematik, botanik, fizik, kimya, toprak bilgisi, jeoloji ve jeomorfoloji...gibi mühendislik, planlama, tasarım, doğa ve bazı sosyal bilimler kökenli ve belirtilen alanlara yönelik dersler verilmektedir.
Arazi biçimlendirme ve mühendislik bilimi içerisinde yer alan peyzaj mimarlığı Yükseköğretim Kurumu(YÖK) ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından açıklanan kadro karşılığı mühendistir. Kamu kurumları ve özel sektörlerde mühendis kadrosunda çalışmaktadırlar.
Kamu kurum ve kuruluşlarında peyzaj mimarları teknik hizmetler sınıfında teknik eleman statüsünde yer alırlar.
Le: Notre Projesi kapsamında Peyzaj mimarlığı için oluşturun çalışma grupları, proje ile ilgili çalışmalar 12 alt disiplin olarak sürdürülmektedir.
Avrupa Peyzaj Sözleşmesi'nin Uygulanması için STK'ların CIVILSCAPE Ağı (CIVILSCAPE)
Avrupa Peyzaj Sözleşmesi'nin Uygulanması İçin Yerel ve Bölgesel Yönetimler Avrupa Ağı (RECEP-ENELC)
Avrupa Peyzaj Sözleşmesi'nin uygulanması için Avrupa Üniversiteler Ağı(UNISCAPE)
Orijinal kaynak: peyzaj mimarlığı. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page