Francesco Petrarca (d. 20 Temmuz 1304, Arezzo - ö. 19 Temmuz 1374, Arquà Petrarca), İtalyan şair, hümanist ve düşünür. Rönesans'ın öncülerinden biri olarak kabul edilir ve özellikle aşk şiirleriyle tanınır. Latince ve İtalyanca dillerinde eserler vermiştir.
Petrarca, 20 Temmuz 1304'te Floransa'lı bir sürgün ailenin çocuğu olarak Arezzo'da doğdu. Babası, Dante Alighieri ile aynı dönemde Floransa'dan sürgün edilmiş bir noterdi. Genç yaşta hukuk öğrenimi görmek üzere Fransa'ya gönderildi (Montpellier ve Bologna), ancak edebiyata olan tutkusu hukuk eğitiminin önüne geçti. Klasik edebiyatı derinlemesine inceledi ve özellikle Cicero'nun eserlerinden etkilendi.
1327'de Avignon'da, hayatının aşkı olan Laura ile tanıştı. Laura'ya duyduğu karşılıksız aşk, eserlerinin temel ilham kaynağı oldu. Laura'ya yazdığı soneler, onu edebiyat tarihine kazandırdı. Laura'nın gerçek bir kişi olup olmadığı tartışmalıdır, ancak Petrarca'nın aşkı, edebi bir figür olarak ölümsüzleşmiştir.
Petrarca, yaşamı boyunca seyahat etti ve birçok önemli kişiyle tanıştı. Roma'da taç giyerek şairlik onuruna layık görüldü (1341). Bu olay, onun Rönesans'ın entelektüel yaşamında önemli bir figür olarak kabul edilmesine katkıda bulundu. Arquà'da (şimdiki Arquà Petrarca) hayatının son yıllarını geçirdi ve 19 Temmuz 1374'te öldü.
Petrarca, hem Latince hem de İtalyanca dillerinde önemli eserler vermiştir. Eserleri, Rönesans hümanizminin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır.
İtalyanca Eserleri:
Latince Eserleri:
Petrarca, Hümanizm'in babası olarak kabul edilir. Antik Yunan ve Roma kültürüne duyduğu hayranlık, klasik eserlerin yeniden keşfedilmesine ve incelenmesine öncülük etmiştir. Petrarca, sadece bir şair değil, aynı zamanda bir bilim insanı ve düşünürdü. Klasik metinleri araştırarak, yorumlayarak ve yayarak, Rönesans'ın entelektüel temellerini atmıştır.
Petrarca'nın hümanist düşünceleri, insanın potansiyeline, akla ve bireyselliğe odaklanmıştır. Bu düşünceler, Orta Çağ'ın dini dogmalarına karşı bir tepki olarak ortaya çıkmıştır ve Rönesans sanatının, edebiyatının ve biliminin gelişimini derinden etkilemiştir.
Petrarca'nın eserleri, Avrupa edebiyatını derinden etkilemiştir. Canzoniere, sonraki yüzyıllarda birçok şair için bir ilham kaynağı olmuştur. Shakespeare'den Cervantes'e kadar birçok yazar, Petrarca'nın eserlerinden etkilenmiştir. Petrarca'nın şiirleri, aşkın, güzelliğin ve insan ruhunun evrensel temalarını işlemesiyle günümüzde de okunmaya ve değer görmeye devam etmektedir. Onun hümanist mirası, modern dünyada da yaşamaya devam etmektedir.