periferik damar hastalığı ne demek?
Periferik Damar Hastalığı (PDH)
Periferik damar hastalığı (PDH), genellikle bacaklardaki atardamarların daralması veya tıkanması sonucu ortaya çıkan bir dolaşım sorunudur. Bu durum, bacaklara yeterli kan akışının gitmesini engeller ve çeşitli semptomlara yol açabilir. PDH sıklıkla [Ateroskleroz] ile ilişkilidir. Ateroskleroz, atardamarların duvarlarında plak birikimi sonucu damarların sertleşmesi ve daralmasıdır.
Nedenleri:
- Ateroskleroz: En sık görülen nedendir.
- Sigara kullanımı: Damar hasarına yol açar.
- Diyabet: [Şeker%20Hastalığı] damar duvarlarına zarar verebilir.
- Yüksek tansiyon: [Hipertansiyon] damarlara zarar verebilir.
- Yüksek kolesterol: [Kolesterol] birikimi damarları tıkayabilir.
- İleri yaş: Yaşla birlikte damarların elastikiyeti azalır.
- Obezite: Aşırı kilo, damarlara ek yük bindirir.
- Aile öyküsü: Genetik yatkınlık riski artırabilir.
Belirtileri:
PDH belirtileri, hastalığın şiddetine ve etkilenen damarların konumuna bağlı olarak değişebilir. Başlıca belirtiler şunlardır:
- Aralıklı topallama: Yürürken bacaklarda ağrı, kramp veya yorgunluk hissi. Dinlenince geçer.
- Ayaklarda ve bacaklarda uyuşma veya karıncalanma
- Bacaklarda soğukluk
- Ayaklarda veya bacaklarda renk değişikliği (soluk, mor veya kırmızı)
- Ayaklarda veya bacaklarda geç iyileşen yaralar veya ülserler
- Bacaklarda kıllanmanın azalması veya tırnakların yavaş uzaması
- Ereksiyon sorunları (erkeklerde)
Tanı:
PDH tanısı için çeşitli yöntemler kullanılır:
- Fiziksel muayene: Doktorunuz nabızları kontrol eder ve bacaklardaki cilt rengini ve sıcaklığını değerlendirir.
- Ankle-Brachial Index (ABI): Ayak bileği ve koldaki kan basıncını karşılaştırarak damar tıkanıklığını belirler.
- Doppler ultrason: Kan akışını değerlendirir.
- Anjiyografi: Röntgen veya MR ile damarların görüntülenmesi.
Tedavi:
PDH tedavisinin amacı, semptomları hafifletmek, bacaklara kan akışını iyileştirmek ve komplikasyonları önlemektir. Tedavi yöntemleri şunlardır:
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Sigarayı bırakmak, sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak.
- İlaç tedavisi: Kan sulandırıcılar, kolesterol düşürücüler ve tansiyon ilaçları.
- Anjiyoplasti ve stent yerleştirme: Daralmış damarları genişletmek için uygulanan girişimsel bir yöntem.
- Bypass cerrahisi: Tıkalı damarların etrafından kanı yönlendiren bir bypass oluşturulması.
- [Amputasyon]: Şiddetli durumlarda, kangren gelişmişse gerekebilir.
Komplikasyonlar:
PDH tedavi edilmezse, ciddi komplikasyonlara yol açabilir:
- Kangren: Dokuların ölümüne neden olan ciddi bir enfeksiyon.
- Ayak ülserleri: İyileşmeyen yaralar.
- Amputasyon: Bacağın veya ayağın kesilmesi gerekebilir.
- Kalp krizi veya inme: PDH olan kişilerde bu risk daha yüksektir.