pekiştirme ne demek?

Pekiştirme, davranış psikolojisinde ve öğrenme teorilerinde önemli bir kavramdır. Bir davranışın tekrarlanma olasılığını artıran herhangi bir uyaran veya olaydır. Pekiştirme, olumlu pekiştirme ve olumsuz pekiştirme olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır.

• Olumlu Pekiştirme: İstenen bir davranışın ardından hoşa giden bir uyaranın eklenmesiyle davranışın tekrarlanma olasılığının artırılmasıdır. Örneğin, bir öğrencinin ödevini zamanında yapması üzerine öğretmenin öğrenciye övgüde bulunması, öğrencinin ödevlerini zamanında yapma davranışını pekiştirir.

• Olumsuz Pekiştirme: İstenen bir davranışın ardından hoş olmayan bir uyaranın ortadan kaldırılmasıyla davranışın tekrarlanma olasılığının artırılmasıdır. Örneğin, bir kişinin baş ağrısından kurtulmak için ağrı kesici alması, ağrı kesici alma davranışını pekiştirir. Çünkü bu davranış, hoş olmayan bir durumun (baş ağrısı) ortadan kalkmasına neden olur.

Pekiştirmenin etkili olabilmesi için, pekiştirecin davranıştan hemen sonra verilmesi ve davranışla ilişkilendirilmesi önemlidir. Ayrıca, pekiştirecin birey için anlamlı ve motive edici olması gerekir. Pekiştirme tarifeleri (sürekli, aralıklı, oranlı, aralıklı) de davranışın öğrenilmesi ve sürdürülmesi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.